Mehmet Fuat Köprülü | Biyografi |
Mehmet Fuat Köprülü Kimdir,(1890 – 1966),Türk bilim adamı.
Mehmet Fuad Köprülü Hayatı
Ayasofya rüştiyesi ve Mercan idadisinden sonra üç yıl İstanbul Hukuk fakültesine devam etti; buradan ayrılarak (1909) edebiyat, felsefe ve tarih alanlarında özel olarak çalışmaya başladı.
IstanbuVda çeşitli idadi ve sultanilerde edebiyat öğretmenliği yaptı (1910-1913); İstanbul dârülfünunu Türk edebiyatı tarihi müderrisi oldu (1913).
Bilgi (1913) ve Milli Tetebbular Mecmuası’nı yayımlamaya başladı.
Mektebi mülkiyede siyasi tarih ve Türkiye tarihi dersleri müderrisliğine (1923), Maarif vekâleti müsteşarlığına (1924) getirildi.
Tekrar İstanbul dârülfünunundaki görevine döndü (1924).
ikinci defa Mülkiye mektebi müderrisi oldu.
İstanbul’da Türkiyat enstitüsünü kurdu (1924).
Türk Tarih encümeni başkanlığına seçildi (1924).
İstanbul’da Sanayii Nefise mektebinde (Güzel Sanatlar akademisi) medeniyet tarihi dersleri verdi (1926-1929).
Ordinaryüs profesörlüğe yükseldi ve Edebiyat fakültesi dekanlığına getirildi (1933).
Siyaset hayatına atılarak Kars milletvekili seçildi (1934).
Ankara’ya nakledilen Siyasal Bilgiler okulunda Türk medeniyeti tetkik tarihi dersleri okuttu (1936-1941).
Üniversite ile ilişiğini keserek yalnız siyasetle meşgul olmaya karar verdi (1941).
Çok partili hayata geçiş döneminde Celâl Bayar, Adnan Menderes ve Refik Koraltan ile birlikte D.P.’yi kurdu (1946). D.P.’nin iktidara gelmesi üzerine birinci Menderes kabinesine dışişleri bakanı olarak girdi (1950).
Devlet bakanlığına getirildi (1956); partinin kurucularıyla anlaşmazlığa düştü ve D.P.’den istifa etti (1957); Aynı yıl milletvekilliği de sona erdi.
27 Mayıs 1960’tan sonra siyasi faaliyete tekrar izin verildiğinde Yeni Demokrat partiyi kurdu (1961), ancak bu kuruluş ilgi görmediği için partinin amblemi olan «kırat»ı A.P.’ye devrederek siyasi hayattan tamamen çekildi (1961).
Fuad Köprülü edebiyat dünyasına Fecriati döneminde şiirle girdi; batılı yazarlar üstüne birtakım biyografiler de yazdı.
Özellikle Edebiyat fakültesine geçtikten sonra Türk edebiyatı ve Türk edebiyatı tarihi alanındaki çalışmalarına hız verdi; Ziya Gökalp’in çıkardığı Yeni Mecmua’da hece vezniyle, milli konularda şiirleri yanı sıra (1917-1918), divan ve halk şiiri ve şairleri üstüne tanıtma ve incelemeler de yayımladı (1923).
Çalışmalarını özellikle şarkiyat, Türk medeniyet ve kültür tarihi, Türk edebiyatı tarihi, edebi tenkit, Türk dili, dini, sanat ve musikisi, Türk hukuk ve iktisat tarihleri, Türk siyasi tarihi ve etnolojisi gibi alanlarda yoğunlaştırdı.
Türk edebiyatı tarihini şuara tezkireleri anlayışından kurtararak destanlar çağından bugüne kadarki dönemi bir bütün halinde ele aldı.
Birçok Türk şair ve nesircisini (Şeyyad Hamza, Ahmed Fakih, Dehhani v.d.) bilim dünyasına tanıttı.
Avrupa üniversite ve bilim kurullarına üye seçildi; birçok milletlerarası bilim kongresinde Türkiye’yi temsil etti.
60. Doğum yılı dolayısıyla Türk ve yabancı bilginlerin inceleme ve yazılarıyle Prof. Köprülü için bir armağan kitabı yayımlandı: Fuad Köprülü Armağanı (1953).
Başlıca eserleri: Kıraat-ı Edebiyye (1904); Hayat-ı Fikriyye (1909); Malûmata Edebiyye (1914); Yeni Osmanlı Tarih-i Edebiyatı (1916); Türk Dilinin Sarf ve Nahvi (1917); Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (1918);Nasreddin Hoca (1918); Tevfik Fikret ve Ahlâkı (1918); Türk Edebiyatı Tarihi I, II (1920-1924) [2. basım, 1926-1928]; Milli Tarih (1921); Mekteb Şiirleri (1922); Türkiye Tarihi I (1923); Bugünkü Edebiyat (1924);Külliyat-ı Fuzuli (1924); Azeri Edebiyatına Ait Tetkikler (1926); Milli Edebiyat Cereyanının ilk Mübeşşirleri ve Divan-ı Türki-i Basit (1928); Eski Şairlerimiz (Divan Edebiyatı Antolojisi, 1932-1934); Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar (1934);Anadolu’da Türk Dili ve Edebiyatının Tekâmülüne Bir Bakış (1934); Türk Saz Şairleri Antolojisi (1940-1962); islâm Medeniyeti (Barthold’un eserinin genişletilmiş şekli,1940); Osmanlı Devletinin Kuruluşu (1959);Fuad Köprülü, On the Way to Democracy (Fuad Köprülü Demokrasi Yolunda) [siyasi yazıları, 1964]; Edebiyat Araştırmaları (Makaleler külliyatı I, 1966) v.d. Ayrıca islam Ansıklopedisinde, bazı dergi ve gazetelerde çeşitli yazıları vardır.