Acemi Ocağı,Kurulşu,Görevleri | Osmanlı Tarihi |
Acemi ocağı görevi,Acemi ocağı anlamı,Acemi ocağı hangi padişah döneminde kurulmuştur,Acemi ocağı özellikleri,Acemi ocağı ne zaman kuruldu,Acemi ocağının görevi nedir,Acemi ocağı hakkında bilgi..Osmanlı ordusunun kapıkulu ocaklarına alınacak erleri yetiştiren asker ocağı.
Kuruluşu, Murad I zamanında, XIV. yy. son yarısındadır.
Osmanlı beyliğinin sınırlarının genişlemesi devamlı ordu ihtiyacını zorlayınca, bu ihtiyacı karşılamak üzere Çandarlı Kara Halil Paşanın tavsiyesi ve Molla Rüstem’in çalışmalarıyla, ilk Acemi ocağı Gelibolu’da kuruldu.
Acemi Ocağı Görevleri
Gelibolu Acemi ocağının görevi, savaş esirlerini, Lapseki, Çardak, Gelibolu deniz yollarında işleyen at kayıklarında çalıştırarak eğitmek ve sonra Yeniçeri ocağına göndermekti, ikinci görevi de, savaş esirlerinin bir kısmını, önce Anadolu’da, sonra Rumeli’deki türk çiftçilerinin hizmetine vermekti.
Bu ocak, sekiz «orta»’dan (bölük) kuruluydu ve başında yeniçeri yayabaşılarından biri bulunurdu; adına Gelibolu ağası denirdi.
Emrinde sekiz «arabacı» (yayabaşı) vardı.
Bunlar büyük bir suç işlemedikçe, ömür boyu görevlerini muhafaza ederlerdi.
Gelibolu ağası ölünce, Birinci yayabaşı onun yerini alırdı. İstanbul fethinden sonra bu töre değişti.
Yeniçeri ocağının yaşlı yayabaşılarından birinin Gelibolu ağası olması gelenekleşti.
Gelibolu ocağında her zaman 400-500 acemi oğlan bulunur, bunların bir kısmı yeniçeri ocağına gönderilince yerleri, çiftliklerde çalışan acemi oğlanlarla doldurulurdu.
Gelibolu Acemi ocağı önemini İstanbul’un fethine kadar korudu.
İstanbul Acemi ocağı kurulunca ikinci plana düştü.
Fetihten sonra kurulan İstanbul ocağı, Şehzadebaşı’nda, Eski Odalar kışlasının yanındaydı; otuz bir orta’dan ibaretti.
Ocağın en büyük âmiri Yeniçeri ağası idi.
Ama onun vakti yetmediğinden hemen bütün işleri İstanbul ağası görürdü.
İstanbul ağası’nın ortası, birinci orta sayılırdı.
Buna «ağa ortası» (bölüğü) denirdi.
Emrinde 9 «oda» (koğuş) vardı, bunlara «ağa bölüğü» denirdi.
Diğer odalar erlerine ise «cemaat», «orta» ismi veriliyordu.
Bunların kumandanları «torbacı» (yayabaşı) idi.
İstanbul Acemi ocağının diğer âmirleri şunlardı: «Kethüda», «meydan kethüdası» veya «meydanbaşı», «çavuş», «aşçıbaşı», «ariyeti çavuş».
Her odanın bir yayabaşısı, bir odabaşısı vardı.
Dokuz ağa bölüklerindeki en eski acemiye «bölükbaşı» hepsinin üstüne ise «baş bölükbaşı» denirdi.
İstanbul Acemi ocağında bulunan eradaylarından, yaşları küçük olanlar odalarda hizmet görürlerdi; yaşlıları ise tersanede, imalâthanelerde, odun ambarlarında, Devlet ve hanedana ait inşaatta, buz kayıklarında, at gemilerinde, sekban fırınlarında ve çeşitli devlet hizmetlerinde çalışırlardı.
Acemi oğlanların yakışıklı ve zeki olanları Galatasaray İbrahim Paşa sarayında ve Enderun mektebinde eğitilir ve yetiştirilirdi.
Bunların arasından büyük devlet adamları çıkardı.
Yeni acemi oğlanların bir kısmı sarayların bahçe hizmetinde çalışırlar ve «bostancı» adını alırlardı.
Acemi ocağı XVII. yy.’ın başlarından itibaren önemini kaybetti; aynı yy.’ın ortalarında ise devşirme kanunu uygulamasından vaz geçildi.
Ocağın da, ağanın da görevleri kısılmış, gerçek maksattan uzaklaştırılmıştı. Yeniçeri ocağı söndürülünce (1826) Acemi ocağı da kapandı.
Acemi Ocağı Kısa Bilgi
Acemi Ocağı Ne Zaman Kuruldu
Kuruluşu, Murad I zamanında, XIV. yy. son yarısındadır.
İlk Acemi Ocağı Nerede Kuruldu
Çandarlı Kara Halil Paşanın tavsiyesi ve Molla Rüstem’in çalışmalarıyla, ilk Acemi ocağı Gelibolu’da kuruldu.
Acemi Ocağı Ne Zaman Kapatıldı
Yeniçeri ocağı söndürülünce (1826) Acemi ocağı da kapandı.