Ağaçeri Türkleri | Türk Tarihi |
Ağaçeri Türkleri,Oğuz boyundan Anadolu’nun çeşitli yörelerinde yaşayan alevi-türkmen topluluğu.
Bu durum, günümüzde de sürmektedir Ağaçeri’ler, İS 5. yüzyılın başlarında itil Irmağı yakınlarında yaşıyorlardı.
Hun imparatoru Attila, bunları egemenliği altına aldı ve oğlu ilig’i başbuğları yaptı.
10. yy’dan başlayarak, Ağaçeri’ler, öteki Oğuz oymaklarıyla birlikte Anadolu’ya göçtüler.
Bizans kaynakları, bu oymağı, Anadolu’nun kuzey kıyılarına gelen ilk Türk toplulukları arasında gösterir.
İslamın kabulünden sonra Oğuz Türklerine “Türkmen” denilmeye başlandığından, Ağaçeri’ler de Türkmen oymakları arasında yer aldı.
Ağaçeri türkleri 13. yy’a kadar daha çok Maraş. Kayseri ve Sivas yörelerinde yaşıyorlardı Bu dönemdeki Moğol baskısı nedeniyle Memluklulara sığınmak zorunda kaldılar.
14. yy’da yazılmış “Kitabu İcabeti’s-Sail ila Ma’rileti’r Resail” adlı eserde, Anadolu ve Suriye’de yaşayan Türkmen oymaklarıyla ilgili listede. Ağaçeri’ler, Döğer Salim boyunun altıncı oymağı olarak gösterilmiştir.
Oymağın bir kesimi öteki bazı Türkmen oymaklarıyla birleşerek karakoyunluları oluştururken bir kesimi de Toros Dağları boyunca Anadolu’da Ege’ye kadar yayıldı.
Bunun dışında Iran Azerbaycan’ında kalıp, bir kesimi sonra Anadolu’ya dönen Begdili, Tilki, Afşar gibi Ağaçeri oymakları da oldu.
19. yy’da yazılmış bir listede Ağaçeri’lerin Çağatay ve Keştil oymaklarıyla birlikte İran’ın Fars bölgesine 1000 çadırla yerleştikleri ve göçebe yaşamını bırakıp toprağa bağlandıkları belirtilmiştir. “Ağaçeri” adı, 16. yy’dan başlayarak yavaş yavaş yerini “Tahtacılar”a bıraktı.
Tüm arşiv belgelerinde ve tapu tahrir defterlerinde “Tahtacılar” kullanıldı.
Bir çok Osmanlı belgesinde bu eski Türk oymağından “Cemaat-i Tahtaciyan” biçiminde söz edildi.
Tahtacılar, daha çok ormanlık bölgelerde yaşar ve ağaç işleriyle uğraşırlar.
Kendilerine bu nedenle ‘Tahtacılar” denildiği sanılmaktadır. Tahtacılar, Alevi olduklarından, tarih boyunca, Şii mezhebine bağlı İran Safevi hükümdarlarına yakınlık gösterdiler.
Osmanlılar, bu durum karşısında bunların bir kesimini Rumeli’ye yerleştirmek zorunda kaldı.
Bugün Türkiye’de
400.000 dolayında tahtacı Maraş, Adana, İçel, Antalya, Muğla, Denizli, Manisa, Aydın, İzmir, Çanakkale vü. illerinde ormanlık bölgelerde yaşamakta ve eskiden olduğu gibi ağaç işleriyle (daha çok kesim ve bıçkı) uğraşmaktadırlar.
Halk arasında “Tahtacı” sözcüğü, “alevi” ve “kızılbaş” anlamına da kullanılmaktadır.