Ahkam Defteri Nedir,Osmanlıda Ahkam Defteri

Ahkam Defteri Nedir,Kanunnamelerle, hükümlerin ve nizam mahiyetinde olan kararların, aynen kaydının tutulduğu hususi defterlere verilen ad.

Osmanlıda Ahkam Defteri

Kelime olarak “ahkam”, “hüküm’ün çoğulu olup hükümler demektir. Terim olarak Osmanlı devletinin merkez yönetim organı Divan-ı Humayun’a ilişkin defterlerin bir türü kast edilirdi.

Divan’dan çıkan hükümlerin kaydını içermeleri bakımından padişahın yazılı resmi emri olan hükümlere ferman da denirdi.

Hükümler çeşitlerine göre çeşitli defterlerde toplanırdı. Bunların belli başlıları “ahkam-ı mühimme”, “ahkam-ı şikâyet”

, “ahkam-ı ruus” ve “ahkam-ı mâliye”dir. Mali hükümler defterdarlıktan çıkardı. Ahkam defterleri içerik bakımından şikayet defterlerine benzerlerse de, onların kronolojik olmalarına karşın bunların eyaletlere göre tutulmaları yönünden birbirlerinden ayrılırlar.

Ahkam defterleri genel olarak 1742 yılında başlayıp Birinci Meşrutiyet’e dek gelirlerse de, Mora ahkam defterleri 1715′de başlar. Başbakanlık Osmanlı Arşiv Dairesi’nde Anadolu, Sivas, Trabzon, Diyarbakır, Şam, Adana, Karaman, Halep, Erzurum, Maraş, Cezayir ve Rakka, Rumeli, Özü ve Silistre, İstanbul, Bosna ve Moraya ait ahkam defterleri vardır.