Alaska | Coğrafya Bilgileri |

Alaska Bu adı hak edecek kadar geniş bir alana yayılmış olan Alaska yüzey biçimleri açısından da büyük bir çeşitlilik gösterir.

Kuzey Amerika’nın en yüksek dağlarını ve çok geniş düzlükleri içeren, kutup bölgesi çöllerinin yanı sıra geniş buzul alanlarıyla kaplı olan bu topraklarda 3 milyondan çok göl ve 12 ırmak sistemi bulunur.

Doğa güzellikleri ve yabani hayvan türler açısından benzersizdir.

ABD’nin en batı ve en kuzey eyaleti olan Alaska’nın üçte biri Kuzey Kutup Dairesi içinde kalır.

Bu nedenle yu aylarında gece yansı güneşini gören Alaskalılar, sonbaharın bitiminden ilkbahara kadar da gece gündüz süren uzun bir karanlığa gömülürler.

Alaska Coğrafi Özellikleri

Alaska, Kanada’nın batısından Bering ve Kuzey Buz denizlerine doğru uzanan büyük bir yarımadayı kaplar.

Yarımadanın güneybatısındaki Aleut Adaları ile güneydoğuda İngiliz Kolumbiyası’na kadar uzanan 800 kilometrelik kıyı şeridi de bu eyaletin sınırları içindedir.

Alaska’nın doğal yapısı kuzeyden güneye doğru dört bölgeye ayrılır? Kutup bölgesi (arktik) düzlükleri, Brooks Dağlan, iç yaylalar ve Alaska Dağları.

Brooks Dağları, Kuzey Amerika’nın en önemli sıradağlarından biri olan Kayalık Dağlar’ın Alaska’daki uzantısıdır.

Doğu’dan batıya yaklaşık 950 km boyunca uzanan bu dağlar üzerindeki bazı dorukların yüksekliği 2.400 metreyi aşar.

Eyalet topraklarının altıda birini kaplayan kutup bölgesi düzlükleri ile Brooks Dağlan Kuzey Kutup dairesi içinde kaldığından eyaletin en soğuk bölgeleridir.

Bu bölgedeki sıcaklık ortalaması yılın on ayında donma noktasının altına düşer.

Doğudan batıya doğru uzanan iç yaylalar eyaletin en geniş bölümünü oluşturur.

Tam ortasında Yukon Irmağı havzasının yer aldığı bu bölgede milyonlarca hektarlık orman alanı vardır.

Kara ikliminin egemen olduğu bu iç yaylalarda yazlar çok sıcak geçerken, kışın sıcaklığın -59°C’ye kadar düştüğü olur.

Nüfus açısından Alaska’nın ikinci büyük kenti olan Fairbanks bu bölgededir.

Alaska Dağları, Büyük Okyanus kıyılanna paralel olarak uzanan Kıyı Dağlan ile Kayalık Dağlar’ın kuzeybatı uzantısıdır.

Bu ikinci dağlık bölge eyaletin güney kıyılan boyunca uzanır ve batıda Aleut Adalarını, doğuda başkent Juneau’nun bulunduğu kıyı şeridini kapsar.

Deprem olasılığının çok yüksek olduğu bu bölgede iki düzineden fazla volkanik dağ vardır.

İklimi serin ve yağışlıdır.

Oysa aynı bölgenin Asya kıtasından gelen rüzgârlara ve Japon akıntısına açık olan Alaska Körfezi kıyılarında ılıman iklim yaşanır.

Eyaletin en kalabalık kenti olan Anchorage da bu yörede kurulmuştur.

Nüfus

Alaska’da nüfusun dağılımı çok eşitsizdir.

Eyalet nüfusunun hemen hemen yansı Anchorage ve Fairbanks gibi iki büyük kentin çevresinde toplanmıştır.

Bu bölgenin yerli halkı olan Eskimolar, Alaska Yerlileri ve Aleutlar bugünkü nüfusun ancak yüzde 16’sını oluşturur.

Eskimolar Bering ve Kuzey Buz Denizi kıyılan ile Yukon Irmağı deltasında, Alaska Yerlileri Aleut Adaları ile İngiliz Kolumbiyası arasındaki bölgede, Alaska’ya adını veren Aleutlar ise Aleut Adalan’nda, Alaska Yarımadası’nda ve Kodiak Adası’nda yaşarlar.

Aleutlar ile Eskimolar yakın akrabadır, ama dilleri ayrıdır.

Doğal Zenginlikler ve Ekonomi

Büyük bölümüne insan eli değmemiş olan Alaska, dünyada yabani yaşamın bozulmadan kaldığı ender yerlerden biridir.

Kara ve deniz hayvanlarının büyük bir çeşitlilik göstermesi de buna bağlanır.

Bu geniş kuzey ülkesinde kutup ayısı, boz ayı, etçil kara memelilerinin en irisi olan Kodiak ayısı, ren geyiği ve bizon gibi büyük yabani hayvanların yanı sıra fok, susamuru, mink, kunduz, sansar, vaşak ve misk gibi değerli kürk hayvanlan da yaşar.

Alaska’da geniş altın, nikel, kalay, kurşun, çinko, bakır ve molibden yatakları bulunur.

Ama ulaşım olanaklarının yetersizliği ve eyaletin büyük bölümündeki elverişsiz hava koşullan nedeniyle, petrol dışındaki yeraltı zenginlikleri tam anlamıyla değerlendirilememektedir.

1957’de ilk petrol yatağının bulunmasından sonra aralıksız çıkarılan ve gemilerle ABD’nin öbür eyaletlerine taşınan petrol Alaska’nın önemli bir gelir kaynağıdır.

Petrolden elde edilen kazanç nedeniyle gelir vergisi kaldırılmış ve herkese yıllık kâr payı ödenmeye başlanmıştır.

Petrolün yanı sıra doğal gaz, mink ve tilki gibi kürk hayvanlan üretimi, başta sombalığı olmak üzere ringa, yengeç, karides ve istiridye gibi su ürünleri ticareti ile ormancılık Alaska’nın ekonomisinde önemli yer tutar.

Eyalet topraklarının yüzde 32’sini kaplayan ormanlardan her yıl milyonlarca metre küp kereste ve önemli miktarda kâğıt hamuru elde edilir.

Bununla birlikte, tıpkı madenler gibi ormanlar da ulaşım güçlükleri nedeniyle yeterince değerlendirilememektedir.