Ateşten Gömlek – Halide Edip Adıvar,Konusu

Ateşten Gömlek – Halide Edip Adıvar Halide Edip Adıvar’ın istiklâl savaşını konu alan romanı (1922, 8. baskı 1968) ve Muhsin Ertuğrul’un bu romandan çevirdiği filmi (1923). İzmir işgalinde kocası ve çocuğu öldürülen Ayşe, İstanbul’a halazadesi Peyami’nin yanına gelir.

İzmir faciasının canlı bir sembolü olan Ayşe’yi gören genç subaylar İzmir yolunda savaşacaklarına yemin ederler. Bu arada İstanbul işgal edilir. Hepsi Anadolu’ya geçer. Ayşe hemşireliğe başlar.

Savaş bütün hızıyla devam eder. Peyami de, Ayşe’ye aşık olan İhsan da yaralanır ve Ayşe’nin tedavisine muhtaç kalırlar. Ihsan’ı seven Kezban, Kezban’ı seven Mehmed Çavuş, romanın çok canlı tipleridir.

Peyami, Ayşe’ye olan aşkını itiraf edemez. Ayşe, Ihsan’a İzmir’e girildikten sonra kendisiyle evleneceğini vaat eder. Fakat Karadağ savaşında İhsan da Ayşe de ölürler.

Eserin üç kahramanının iç mücadeleleri, aşk, vazife, kıskançlık duyguları arasında çırpınmaları, Anadolu’daki geniş savaş manzarası ateşten bir gömlek gibi anlatılır.

Roman üç kere filme alındı. En önemlisi Muhsin Ertuğrul yapımıdır (1923). Türk kadın oyuncuları ilk defa bu filimde beyaz perdeye çıktılar. Ayşe rolünü Bedia Muvahhit, Kezban rolünü Neyyire Ertuğrul oynadı.