Avrat Pazarı | Ansiklopedik Bilgi |
Avrat pazarı ne demek,Avrat pazarı istanbul,Avrat pazarı neresi,Avrat pazarı fatih,Avrat pazarı osmanlı,Avrat Pazarı Nedir,Osmanlı İmparatorluğu’nda satıcı ve alıcısını sadece kadınların oluşturduğu pazarlara verilen ad.
Avrat Pazarı
Bunlardan en ünlüsü İstanbul’da 1539 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın zevcesi Hürrem Sultan’ın, Haseki Darü’şşifası, İmareti ve ayrıca mektep, medrese ve hamamından meydana gelen hayratını yaptırdığı (Mimar Sinan’ın eserleridir) aynı adla anılan semtte idi.
Buraya kurulan pazar, Cerrahpaşa Kocamustafapaşa Caddesi boyunca uzanırdı.
Ayrıca Arkadius sütununun hemen önünde Bayrampaşa medresesine çıkan Yağhane Sokağı ile Haseki Caddesi’nin aynı yöndeki bölümünü de içine alırdı.
Sonraları pazarda, ahşap, üstü kiremit ile örtülü bir “direklerarası” yapıldı.
Bu kısım 1905 yılına kadar mevcuttu.
Avrat Pazarı’nda değişik yüzyıllarda bir çok bina yapıldı.
Bunların en önemlilerinden biri Mehmed Paşa’nın camiidir.
Hatta bu camide öğrenci çocukların Kur’an okumaları ve dini bilgiler edinmeleri için Hünkar tarafından bir ferman bile çıkarıldı.
Bu hüküm şöyledir:
“İstanbul kadısına hüküm ki, vezirim Mehmed Paşa Mahruse-i İstanbul’da Avret hazarında bina eylediği cami-i şerifin etrafında medreseler ve muallem haneler olup hazar irtesi ve pençşenbi-h günlerinde tilavet-i En’am-ı Şerif içün selatin camileri mesafe-i baide olmağla danişmendler ve sıbyan varmakda mihnet çekmekle, müşarün-i-leyhin bina eyledüği cami-i şerif de cem olup tilavet-i En’am-ı Şerif ve Kiraet-i Sure -i Feth-i mübin itmelerin emir idüp buyurdum ki… vusul buldukda emrim üzre mişarün-ileyhin bina eylediği cami etrafında olan medrese ve muallem hanelerde olan danişmendler ve sıbyan bazar irtesi ve pençşenbi-h günleri varup tilavet-i En’am-ı Şerif ve kıraet-i Sure -i Feth-i mübin idüp devamı devletim ed’iyesine iştigalde olalar fi 14 za 1003“.
Bu tarihten sonra İstanbul’da olsun, Anadolu’nun diğer büyük şehirlerinde olsun kurulan “Avrat Pazarlarında kadın-erkek karışık olarak alışveriş yapmaya başladılar.
Böylelikle avrat pazarları eski nitelik ve özelliğini yitirmiş oldu.
Bu pazarları köle, esir ve cariyelerin satıldığı, “Esir Pazarları” ile karıştırmamak gerekir.
Avrat Pazarı Yangınları
1660 Büyük İstanbul yangınında Avrat Pazarı’ndaki Cerrah Mehmed Paşa Camii’ne saklanan insanlar yanarak öldüler.
Bu yangın Katibzade’nin “Tarih-i İhrak-ı Kebir” manzumesinde şu şekilde geçmektedir:
“Çıktı andan cami-i Cerrah-ı yaktı şöyle kim Nice ademler yanıp nekile kaldı dökülü Yandı Avret pazanyle Dikilitaş çevresi Kaldı kesildi orada ateşin iki kolu”
1693 yılında Ayazağa Kapısı’nın dışında çıkan yangın Avrat Pazarı civarındaki Çınar Camii önünde son buldu
1718’de 27 saat süren büyük yangında Haliç kıyısından başlıyan yangın Avrat Pazarı ve Kocamustafapaşa’ya ilerleyerek önüne rastlayan binaları tamamen kül etti.
1756 Cibali yangınında Haliç kıyısından bir kaç kola ayrılarak başlıyan yangın Avrat Pazarına ve Yenikapı’ya kadar uzanarak, Marmara kıyısında son buldu.
1782’deki 65 saati bulan ve 20 bin evin yanmasıyla sonuçlanan büyük yangında Avrat Pazarı ve çevresi de büyük hasar gördü.