Başbakan Nedir,Görevleri Nelerdir | Siyaset,Parlamento |
Başbakan Nedir,Görevleri Nelerdir,Hükumet başkanı. tbmm üyeleri arasından cumhurbaşkanı tarafından seçilir (anayasa 109 mad.). bu şahıs genellikle seçimlerde çoğunluğu sağlayan partinin lideridir.
Türkiye’de başbakanlık görevini yürütenlere 1920-1923 arasında İcra Vekilleri Heyeti reisi, 1923-1946 ve 1954-1961 arasında başvekil, 1946-1956 arasında ve 1961’den sonra başbakan denilmiştir.
Başbakan, cumhurbaşkanı tarafından, TBMM üyeleri arasından atanır.
Meclis’te çoğunluğa sahip olan partinin genel başkamnın bu göreve atanması, aşağı yukarı bütün parlamenter sistemlerde ve ülkemizde bir gelenektir.
Başbakanın görevleri, bakanlar kurulu üyelerini seçmek ve bunların aralarında işbirliğini sağlayarak görevlerini yasalara uygun bir biçimde yerine getirmelerini gözetmek, bunun için gerekli önlemleri almak ve hükümet işlerini yürütmektir.
Başbakan, yürütmenin başı olarak siyasal açıdan TBMM’ye karşı sorumludur.
Çalışmalarını ancak TBMM’den güvenoyu aldıktan sonra yürütebilir.
Karar ve eylemlerinden dolayı, TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararıyla Yüce Divan’a gönderilip yargılanabilir.
Bu durumda istifa etmiş sayılır.
Osmanlı devletinin kuruluş yıllarında, başbakanlık görevine benzer görevi önceleri veziriâzam, sonraları sadrazam ve başvekil adı verilen görevliler yürütmüştür.
Kurtuluş Savaşı yıllarında “Muvakkat İcra Encümeni reisi” adıyla başbakana eşit bir görev yürüten Mustafa Kemal Paşa dışında, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından sonra başbakanlık görevi yapan siyasetçiler şunlardır: İsmet İnönü, Fethi Okyar, Celal Bayar, Refik Saydam, Şükrü Saraçoğlu, Recep Peker, Haşan Saka, Şemsettin Günaltay, Adnan Menderes, Cemal Gürsel, Suat Hayri Ürgüplü, Süleyman Demirel, Nihat Erim, Ferit Melen, Naim Talû, Bülent Ecevit, Sadi Irmak, Bülent Ulusu, Turgut Özal, Yıldırım Akbulut, Mesut Yılmaz, Tansu Çiller,Bülent Ecevit,Abdullah Gül,Recep Tayyip Erdoğan