Baybars Kimdir,Hayatı | Biyografi,Tarih |
Baybars Kimdir,(el-Melik el-Zahir Rükneddin el-Salihî).dördüncü memlûk sultanı (1223 ? -Şam 1277). Kıpçak Türklerindendir, 1223 veya 1228’de doğdu.
Baybars Han Hayat
Esir tacirleri tarafından kardeşiyle yakalanarak Sivas’a, oradan Halep ve daha sonra Şam’a götürüldü, önce bir kuyumcu tarafından, sonra ,Hama’da hapis olan Alâeddin Aytiğin el-Bundukdârî tarafından satın alındı.
Eyyubi hükümdarı Necmeddin tarafından affedilen Alâeddin ile beraber Kahire’ye geldi ve bu hükümdarın Bahriye Memlûkleri arasına girdi.
Adı geçen sultan 1249’da ölünce yerine oğlu Turanşah geçti; bunun zamanında Mansura’ya kadar ilerleyen Fransa kralı St. Louis’nin Mansura’da yenilip ordusuyla birlikte esir olmasında Baybars’ın rolü büyük olmuştu.
Memlûklere danışmadan Fransa kralı ile sulh yapması ve onlar hakkında iyi düşünceler beslememesi Turanşah’ın öldürülmesine (1250) sebep oldu; bu iste Baybars önemli âmil oldu.
Sultan olan Aybeg’in onun yakın arkadaşını katletmesi ile Baybars, Mısır’dan kaçarak Sam ve Kerek eyyubi hükümdarları yanına sığındı.
Saltanata Seyfeddin Kutuz’un geçmesiyle dönüp onun hizmetine girdi.
Suriye’yi istilâ eden moğollara kargı bir ordu hazırlayan Kutuz, Baybars’a öncü kumandanlığını verdi.
Moğollara karsı kazanılan Ayn-Calût savasında (1260) Baybars büyük yararlık gösterdi.
Beklediği Halep naipliği verilmeyince. Kutuz’u öldürmeye karar veren Baybars emeline 22 ekim 1260’ta kavuştu. Memlûk sultanlığının dördüncü hükümdarı oldu.
Kahire’ye dönünce Kutuz’un savaş dolayısıyla koydurduğu ağır vergileri kaldırdı; önemli mevkilere sadık adamlarını tayin etti; kendini sultan ilan etmeye kalkışan Şam naibi Sencer’i bertaraf etti (1261).
Dağılmış olan Bahriye memlûklerini etrafına topladı, vergileri hafifletti; Abbasi ailesinden olup Moğollar elinden kurtulmuş olan halifenin oğlu Ahmed’i Kahire’ye getirterek merasimle ona biat etti ve Abbasi halifeliğini yeniden kurdu. Kerek’deki Eyyubi prenslerini ortadan kaldırdı.
1265’te haçlıların elinde bulunan Filistin’deki Kaysariye ve Arsuf kalelerini ele geçirdi.
1266’da Safed’i aldı; Küçük Ermenistan krallığını cezalandırmak için bir ordu gönderdi.
1268’de Şakif (Beaufort) ve Antakya’yı ele geçirdi; Küçük Ermenistan krallığıyla sulh yaparak bazı kaleleri, bu arada Behisni’yi (Besni) aldı. 1271’de Kerek kalesini ele geçirip Akka’yı muhasara etti.
Birecik, Moğollar tarafından kuşatılınca 1272 de ordusuyla hareket etti.
Üçe ayrılmış ordunun bir koluna kumanda eden Kalaun Fırat’ı geçerek moğolları yenince moğollar Birecik muhasarasını kaldırıp çekildiler.
Bazı Anadolu emirleri kaçarak ona iltica etmiş ve Baybars’ı Anadolu’daki moğol hâkimiyetini yıkmaya zorlamakta idiler.
1277 Nisan ayında Halep’e vardı ve Muinüddin Pervane emrindeki müşterek bir selçuk-moğol ordusunu Elbistan civarında bozguna uğrattı.
Baybars 2 mayıs’ta Kayseri’ye girdi.
Bu seferin Anadolu türklerine faydasından çok zararı oldu.
Antakya yoluyla Şam’a dönen Baybars birden hastalandı ve 14 gün süren bir dizanteri sonunda 30 haziran 1277’de vefat etti; cesedi Şam’da yaptırttığı türbeye gömüldü.
Baybars Eyyubîler devrinde feodal mahiyette ve dağınık olan devlet teşkilâtını merkeziyetçi hale sokmaya çalıştı. Bütün memleketi muntazam yol şebekesiyle Kahire’ye bağladı.
Muntazam posta teşkilatı kurdu.
Kuvvetli ve muntazam bir ordu vücuda getirdi.
İskenderiye, Dimyat tersanelerini ıslah ettirdi.
Gayesine erişmek için her vasıtayı meşru görmek ve kan dökmekten çekinmemek gibi kusurlarına rağmen devlet reisi ve kumandan olarak Ortaçağ Türk-islâm tarhinin en büyük simalarındandır.