Bayrampaşa Kimdir,Hayatı | Ansiklopedik Bilgi |

Bayrampaşa Kimdir  (26 Ağustos 1638)XVII. yüzyılda yaşamış, meşhur bir Osmanlı paşası ve sadrâzamıdır.

Bayrampaşa Hayatı

İstanbul’da Davudpaşa semtinde dünyaya gelmiş olan Bayram Paşa’nın âilesi aslen Amasya’nın Ladik kazasına bağlanmaktadır.

Babasının adı Kurd Ağa’dır.

Bayram Paşa, Harem-i Hümâyûn’da terbiye edildikten sonra, Yeniçeriler zümresine dâhil olmuştur.

Önce Çukudârlık hizmetine giren Bayram Paşa, hemen arkasından H. 1031/1631 yılında Yeniçeri Ağalığına getirilmiştir.

Bu görevde ancak bir gün kalabilen Bayram Paşa, azledildikten sonra, rütbesi Turnacıbaşılığa indirilmiştir.

Daha sonra Kulkethüdâlığına getirilen Bayram Paşa 1032 yılının Zilkade ayında (Eylül 1623) Yeniçeri Ağası oldu.

Bu arada Sultan Ahmed’in kızlarından Hanzâde Sultan ile evlenen Bayram Paşa, dâmâd-ı şehriyârî makamına yükselmiştir.

Bir yıl sonra (1624) yılında vezirliğe yükseltilerek, Kubbe-altı zümresine dâhil olan Bayram Paşa, bir ara İstanbul kaimmakamlığına tâyin edildi.

Bu vazifesinde iken, hakkında yazdığı bir hicviyeden dolayı meşhûr şâir Nef’i’yi 27 Ocak 1635 tarihinde idâm ettirmiştir.

1035 yılının Ramazan ayında (Haziran 1626) Mısır vâliliğine tâyin edilen Bayram Paşa H.1037/1627-1628 yılında bu görevinden azlolunmuştur.

İstanbul’a döndüğünde yeniden Kubbealtı vezirliğine getirilmiştir.

Ancak bu sırada seferden dönen sadrâzam Hüsrev Paşa, Yeniçerilerin bazı uygunsuz hareketlerini, 6. vezir olan Bayram Paşa’nın tahrik ettiğini padişaha arz ederek, onun bir hafta kadar Yedikule’de hapsedilmesine sebep olmuştur.

Ayrıca Paşa’nın bütün mallada müsâdere olunmuş ve Hazine-i âmire’ye alınmıştır.

Fakat kısa bir süre sonra, Hüsrev Paşa’nın affı için padişaha başvurması üzerine Bayram Paşa serbest bırakılmış, padişahın iltifatlarına mazhar olduğu gibi, yeniden Kubbealtı vezirliğine de getirilmiştir.

Bu arada malları da iâde edilmiştir.

1633 yılında Rumeli Beylerbeyiliğine tayin edilen Bayram Paşa, Sofya’da ikameti sırasında timar ve zeametlerde ortaya çıkan bütün bozuklukları, yoklamalar yaptırarak kontrol altına almıştır.

Boş çıkan timar ve zeametleri yiğitlik ve yararlıkları belli olan kimselere tevcih etmiş, böylece Rumeli ahvâline ciddî bir düzen vermiştir.

Nihâyet Tabanıyassı Mehmed Paşa’nın sadrazamlıktan azledilmesi üzerine Dâmâd Bayram Paşa, sadaret mevkiine getirilmiştir (2 Şubat 1637).

Yeni sadrazam Bayram Paşa, Sultan IV. Murad’ın İran üzerine açmış olduğu seferi sürdürmek için, 7 Mart 1637 günü Üsküdar’a geçti.

Diyarbakır’da bulunan ordunun ikmâl ve mühimmatını tamamlamak için iki hafta kadar İstanbul’da eğlenmişti.

10 Mart günü Üsküdar’dan hareket eden Bayram Paşa, ordu merkezinin Sivas’ta kurulması hususunda Haleb’e emirler gönderdi.

Serdâr-ı ekremlik ünvanını da alan Bayram Paşa, sefer hazırlıklarını çok iyi bir şekilde ikmâl etmiştir.

İç Anadolu’da teftişler de yaparak, İznik-Bolu -Amasya-Niğde-Konya ve Tokat istikâmetinden sonra Sivas’a vardı.

Daha sonra top dökümünü kontrol etmek için Antep ve Birecik’e inen Bayram Paşa, burada bir çok toplarla birlikte iki de büyük “Şâhî” top döktürdü ve bunları Musul’a gönderdi.

Kendisi Erzurum ve Kars taraflarının teftişini bitirdikten sonra Amasya kışlağına çekildi.

Yeniçeri Ağasını da Merzifon’a gönderdi.

Bu süre içinde, ertesi yıl yapılacak olan seferde ordunun ikmâl ve ihtiyaçlarım hazırlamakla, meşgûl iken İstanbul’da üç dört ay süren büyük bir veba salgını çıktı.

8 Nisan 1638 günü Üsküdar’a geçen IV. Murad, Konya’ya girmeden önce, sadrâzam Bayram Paşa tarafından büyük bir merâsimle karşılandı.

Buradan padişahla birlikte Adana ve Antakya üzerinden Haleb’e vardılar.

Burada bir miktar istirahat edildikten sonra, ordu Nizib üzerinden Birecik’e geçti.

Buradan Urfa’ya hareket edildiği sırada, Culab mevkiinde sadrazam Bayram Paşa vefât etti (26 Ağustos 1638).

Padişah IV. Murad, sadrazamın cenazesini Koyunzâde ile İstanbul’a gönderdi.

Avratpazarı semtinde kendisi tarafından yaptırılan türbesine defn olundu.

Bir buçuk yıl kadar sadaret makamında kalan Bayram Paşa, gayet tedbirli, doğru sözlü, gayretli ve devlete sadık bir Osmanlı paşası idi.

İstanbul’da türbesinin yanında bir medrese,mekteb ve zâviye, Kayseri’de bir Mevlevihane ve Amasya şehrinde de bazı hayır eserleri yaptırmıştır.

Kendisinin Zeyniye tarikatına meyli vardı.IV. Murad, Bayram Paşa’yı çok severdi.

Culab mevkiinde vefâtından sonra, çadırına girdi ve içeride bulunan eşyalarım kontrol etti.

Sandıkların içinde, konulacak menzillerin isimlerinin yazılı olduğu bir liste ele geçirildi.

Ayrıca bu menziller de padişaha takdim edilecek hediyeler düzenli bir şekilde yerleştirilmişti.

Sultan IV. Murad, bunları görünce, hayli üzüldü.

Gözlerinden biraz yaş boşandı ve “Benzeri nâdir bulunur bir sadrazamımı kaybettim” dedi.

İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi