Beğdili Boyu,Türkmenleri,Tarihi | Türk Tarihi |
Beğdili Boyu Oğuz boyu. Reşidüddin, XIV.-yy. da yazdığı Câmi-ül-Tevârih (Tarihlerin Derlemesi) adlı eserinde, bu boy adının, «büyüklerin sözü gibi aziz olur» anlamına geldiğini söylemektedir.
Beğdili Boyu Tarihi
Yazıcıoğlu Ali Efendi ile harizm hükümdarı Ebül-Gazi de bu sözü aynı şekilde açıklar.
Bu adın hey «beg-beğ» ile dil «tutsaksöz»den kurulma bileşik kelime olduğu da ileri sürülmektedir.
Reşidüddin’e göre Beydili boyu, Oğuzların Bozok kolunda yer almaktadır.
Beydili Türkmenleri
Kâşgarlı Mahmud XI.yy. da yazdığı eserinde, 22 oğuz boyu arasında Beydili adını da anar, iranlı yazar Fahreddin Mübarek Şah da bu boyu oğuz boyları arasında gösterir.
Beydili boyu, Anadolu’da ilk türk istilâsına katıldı.
XII.yy. da Horasan’da hükümdar Sencer’i yenip esir ederek Selçuklu imparatorluğuna son veren Oğuzlarla birlik oldu.
Moğol istilâsıyla, Azerbaycan ve Doğu Anadolu’ya geldiler, oradan, Türkmenlerle beraber Suriye’ye geçerek Memlûk devletine sığındılar.
Sultan Baybars tarafından, Türkmenlere yerleşmeleri için, Gazzeden Sis’e (Kozan) kadar olan topraklar verildi.
Moğolların çökmesi üzerine Güneydoğu Anadolu’ya, İran’a giderek Dülkadiroğulları, Ramazanoğulları, Akkoyunlu ve Safevi devletlerinin kurulmasında rol oynadılar.
XVI.yy. da Anadolu’daki Beydili mensupları başlıca Halep Türkmenleri, Yeniil, Bozuluş ve Dülkadiroğulları adlı Türkmen illeri arasında yaşadılar.
Halep Türkmenleri içindeki Beydili kolu, çeşitli oymakları olan büyük bir koldu.
Beydili kolunun 26. ve 27. oymakları dini nitelik taşır.
Sivas’ın güneyinde, Yeniil’de bir Beydili kolu yaşamaktaydı.
1692’de Halep Türkmenleri ve Yeniil’e bağlı aşiretlerin bir kısmı Rakka’ya yerleştirildi.
Diyarbakır’da yaşayan Bozuluş arasındaki Beydili kolu ise Akkoyunlu faaliyetine katıldı.
Adana ve İçel’deki Ramazanoğulları ulusuna bağlı Beydili kolu XV.yy. da Gülnar kazası köylerinde yerleşti.
İran’daki Beydililerin çoğu öteki türk kabileleri gibi Azerbaycan’ı yurt edindiler.
Beydili boyundan bir kola da İran’ın Esterâbâd ili ile Türkmenistan’da yaşayan Göklen adlı türkmen ulusu arasında rastlanmaktadır.