Berlin Antlaşması (1878),Nedenleri,Sonuçları | Tarih Bilgileri |

Berlin Antlaşması (1878) Osmanlı devletiyle, Rusya, Almanya, Avusturya, Macaristan, İngiltere ve Fransa arasında Berlin’de imzalanan antlaşma (13 temmuz 1878).

Ayastafanos antlaşmasıyla Rusların Balkanlarda nüfuz kazanması avrupa devletlerini endişelendirdi.

Avusturya ilk olarak bu antlaşmanın gözden geçirilmesini teklif etti.

Berlin Antlaşması Nedenleri ve Sonuçları

4 Martta İngiltere teklifi kabul etti.

İngiltere ve Avusturyanın savaş hazırlıklarına girmeleri, geniş bir cephede savaşmayı göze alamayan Rusya’yı antlaşma masasına oturtmak zorunda bıraktı.

Ancak kongre öncesinde İngiltere ile Rusya bazı konularda anlaştılar (30 mayıs 1878).

Bu arada Avusturyanın da muvafakatini alarak kongrenin toplanmasında tam bir anlaşmaya vardılar.

Bu sırada Avusturya’nın Bosna ve Hersek eyaletlerinin kendisine bırakılması isteğine Osmanlı devleti yanaşmadı.

Fakat Doğu Akdeniz siyaseti bakımından önemli bir üs olan Kıbrısı isteyen İngilizlerle ileride, muhtemel bir rus saldırısı karşısında yardım edeceği inancı içinde bir anlaşma yapıldı (4 haziran 1878).

Kongrenin, 3 büyük avrupa devletinin anlaşmasında ara buluculuk yapan Almanya’nın teklifiyle Berlinde toplanmasına karar verildi.

Kongre’ye 1856 Paris ve 1871 Londra antlaşmasını imzalayan devletlerin üyeleri katıldı.

Osmanlı devleti bu kongreye müşir Mehmed Ali Paşa, Berlin büyükelçisi Sadullah Bey ve Nafia nazırı Aleksandros Karatodoridi Paşayı gönderdi.

1878 Berlin Antlaşması Maddeleri ve Önemi

Kongrede Rusya’yı başbakan Korçakof, Londra elçisi Şuvzlof ve Baron d’Ubril, İngiltere’yi başbakan Beconsfield, Dışişleri bakanı Salisbury ve lord Odo Ruselli, Avusturya’yı Dışişleri bakanı kont Andrâssy, Kont Kâroly ve Baron Haymerle; Fransa’yı Dışişleri bakanı W. H. Wadington, Kont de Saint-Vallier ve F. Desprez; İtalya’yı Dışişleri bakanı kont Corti ve Kont de Launag; Almanya’yı da şansölye prens Bismarck, B. E. Von Bülow ve prens Hohenlohe temsil etmekteydiler.

1878 Berlin Antlaşması Bağımsızlık Kazanan Devletler

Bir ay süren çalışmalardan sonra 13 temmuz 1878’de Berlin antlaşmasının metni tespit edildi.

Antlaşma 64 maddeydi ve 1-22. maddeler Bulgaristan meseleleriyle ilgiliydi.

Ayastafanos antlaşmasıyla kurulan Büyük Bulgaristan 3’e ayrıldı.

Birinci bölgede osmanlı hâkimiyeti altında, iç işlerinde bağımsız bir Bulgaristan prensliği kuruldu.

İkinci bölgede; merkezi Filibe olmak üzere kurulan Doğu Rumeli vilayeti Osmanlıların idaresine bırakılıyordu.

Bu bölgenin idaresi büyük devletlerin uygun görmesiyle ve Babıâli tarafından 5 yıl süreyle tayin edilecek bir hıristiyan valiye verilecekti.

Üçüncü bölge Makedonya olup ıslahat yapılmak şartıyla Osmanlı devletine bırakılmıştı.

Bosna ve Hersek, Avusturya tarafından işgal ve idare olunacaktı.

Ayrıca Avusturya’nın Yenipazar sancağında asker bulundurması v.b. meseleleri Osmanlı devletiyle kararlaştırılacaktı.

Rusya’ya Kars, Ardahan ve Batum şehirleri bırakıldı.

Eleşgird vadisi ile Doğu Beyazıt, Osmanlı devletine verildi.

Ayrıca ruslar, Batum’a askeri tesisler yapmayacak ve şehir serbest liman haline getirilecekti.

İranlılara Kutur kasabası ve dolayları verildi.

Sırbistan’ın bağımsızlığı tanındı.

Niş ve Pirat Sırbistan’a bırakıldı.

Karadağ’a da bağımsızlık verildi.

Antivasi ve Dulcina limanları bu prensliğe verildi.

İspica ise Karadağ’dan alınarak Avusturya’ya bırakıldı.

Sırbistan ve Karadağ kazandıkları yeni topraklar dolayısıyla Osmanlı devletinin genel borçlarından birer hisse yükleneceklerdi.

Ayrıca bu prensliklerde din ve mezhep farkı hiç kimseye imtiyaz sağlamayacaktı.

Romanya da bu kongrede bağımsız bir devlet olarak tanındı. Besarâbya’nın büyük bir kısmı Rusya’ya verildi.

Romanya’ya çoğunluğu türk olan Dobruca, Tuna deltasındaki adalarla, Tolçi sancağı bırakıldı.

Tuna’da ticaret gemilerinin rahat ve serbestçe dolaşmaları için Demirkapı’dan deltaya kadar nehir boyu kaleleri yıkılacak buraya hiç bir devletin gemileri giremeyecekti.

Yunanistan, Girit, Tesalya ve Epir’i istedi.

Ancak bu arzusu kabul edilmedi.

Fakat Fransa’nın aracılığıyla Yunanlılar lehine olarak Kalamas-Salabirya hattı boyunca değişiklik yapılması için Yunanistan ile Osmanlı devletlerinin görüşme yapmaları bir ihtilâf halinde büyük devletlerin aracılığı ile anlaşmaları kararlaştırıldı.

Girit, Osmanlı devletine bırakıldı.

Boğazlar hakkında 1856 Paris ve 1871 Londra antlaşmaları statüsü devam edecekti.

Osmanlı devleti Rusya’ya 802 500 000 frank savaş tazminatı verecek, bu tazminat yıllık 350 000 liralık taksitler ile ödenecekti.

Büyük devletler bu antlaşmayla Osmanlı devletinin durumunu sağlama bağladıklarını iddia ettiler.

Ancak Osmanlı devleti sonuçtan memnun olmadı.