Bhutan,Tarihi,Coğrafi Özellikleri | Coğrafya Bilgileri |

Bhutan,Himalaya’nın güney yamaçlarında ülke, Tsangpo-Brahma-putra’nın çizdiği büyük kıvrım içinde; 50 000 km2; Ülke nüfusu 2006 sayımlarına göre 695,223 kadardır. (1990). Başkenti. Punakha.

Bhutan Coğrafi Özellikleri

Bhutan yüksek dağlarla kaplı bir ülkedir.

Dağlar ormanlıktır ve derin vâdilerle yarılır.

Çok soğuk dağlarla vadiler arasında büyük iklim karşıtlıkları görülür.

Bhutia’ların çoğu buddhacıdır.

Tibet dillerinden türeme bir dil konuşurlar.

Toprağın engebesi ülkenin değerlendirilmesini güçleştirir; hâlâ sürüp giden derebeylik düzeni de bu değerlendirmeyi geciktirir.

Ülkede kereste, alçıtaşı, kalsiyum karbür, hidro güç sanayileri yapılmaktadır.

Ancak ülkede tarıma elverişli arazi hemen hemen yoktur.

Ülkedeki tarıma elverişli alan oranı %2, otlaklar %6, ormanlık arazi %66 kadardır.

Köylerin çevresinde, Bhutia’lar, pirinç, darı, arpa, patates, ılıman iklim meyveleri ve mısır yetiştirir, ormanlardan laka ve cilâ elde ederler.

Küçük sanayi battaniye, pamuklu, ağaç kabuğundan kâğıt ve silâh imal eder.

Dış ticaretin hemen tamamı Hindistan ile yapıltr.

Bhutan Tarihi

XVII. yy.da tibetli çetelerin işgal ettiği Bhutan.

1865’ten beri Hindistan’ın bir çeşit vasal’ıdır.

O zamanlar, biri manevi (kişiliğinde Buddha’nın cisimleştiği Dharm Raca), öbürü dünyevî (Deb Raca) olmak üzere iki önder tarafından yönetilirdi.

XIX. yy.ın sonunda iktidar Tongsa Penlop’un (Batı valisi) eline geçti; Tongsa 1907’de mihrace oldu.

1910 Anlaşması Bhutan’ın dış ilişkilerinin kontrolünü İngilizlere verdi, bu kontrol 1949’da Hindistan’a geçti.

Bhutan yüzyıllardan beri Himalaya sınırlarının gerisinde içine kapanmış olarak yaşıyor, dış dünya ile ilişkilerini ancak Hindistan aracılığıyla muhafaza ediyordu.

Büyük Britanya’nın bu ülkedeki imtiyazlarının mirasçısı olan Hindistan, Assam’daki Devangiri idare bölümünü Bhutan’a bırakmak zorunda kalmıştı (8 ağustos 1949 antlaşması).

Ama halk Çin’inin 1950’de Tibet’i işgal etmesi, Bhutan’ı dünyanın çıban başı bölgelerinden biri yaptı.

Pekin hükümeti 1958’de bu ülke zararına önemli toprak isteklerinde bulununca Bhutan Hindistan’a yaklaşmayı kabul etmek zorunda kaldı (Nehru’nun 1958 sonbaharındaki yolculuğu), bir kara yolu yaparak içine kapanmışlığa son verdi.

Bu yol hint sınırından başlar ve Paro’ya ulaşır (1962’den beri).

Mihracenin (1952’den 1972’ye kadar Cigme Dorci Vangşuk, 1972’den sonra oğlu Cigme Singhi Vangşuk) yanında bir bakanlar konseyi ve bir millet meclisi bulunması Bhutan’ın otokrasiye dayanan yapısnı pek az yumuşattı.

Aslında gerçek iktidar idare bölümleri yöneticilerinin elindedir.

Bununla birlikte Hindistan’ın malî ve teknik yardımı sayesinde ülke modernleşmeye başladı (yollar, okullar, hastahaneler, hattâ 1960’ta hidroelektrik tesisler inşası).

Bu siyasetin yol açtığı vergilerin ağırlaştırılması, biraz hoşnutsuzluk yarattı.

Millî bir kongrede toplanan nepalli azınlığı, bu hoşnutsuzluğun o tarihten bu yana sözcüsüdür.

Bhutan güçlü komşuları Çin ve Hindistan arasında kesin bir tarafsızlık siyaseti güder.

Bu arada da Hindistan’ı 1949’dan beri, özellikle diplomatlık açısından uyguladığı metbuluktan vaz geçirmeye çalışır.

2000 yılı itibariyle, ülkenin satınalma gücü paritesi 2.3 milyar $, reel büyüme: %6, civarındadır.

Ülkede çalışan kesimin %38’i tarım, %37’si sanayi ve %25’i hizmet sektöründe çalışmaktadır.

Enflasyon oranı %7 olup, milli gelirler 146 milyon $; giderler ise 152 milyon $ şeklindedir.

Ülke sanayisi çimento, ormancılık ürünleri, meyve, alkollü içecek, kalsiyum karbür üzerinedir.

Butan’ın para birimi “Butan Ngultrumu” (BTN) ve Hindistan Rupisi (INR)’dir