Burhancılık,Burhanizm | Tarih Bilgileri |

Burhancılık veya Burhanizm,XIX. yy.ın sonlarında eski Şamanlığı ıslah etmek amacıyla, şamanist Altây türkleri arasında ortaya çıkan dinî ve siyasî hareketi ifade için rus etnografya bilginlerinin kullandıkları terim.

Burhanizm taraftarları eski şamanizmi «kara din» sayarak şiddetle tenkit ederler ve kendi dinlerine «ay yang» (beyaz din) derlerdi.

Şamanizmi yayma siyasetinden başka, Asya’daki rus yayılışının da aleyhinde bir hareket olan burhanizm, Rus-Japon savaşı sıralarında çok kuvvetlendi.

Bu hareketin «peygamberi» sayılan ve Kan ırmağı boyunda yaşayan Çet Çelpen adlı fakir bir Altaylı, Çarlık hükümetini kuşkulandırdı.

20 Haziran 1904’te 1 500 kişilik bir rus kuvveti Altaylılara saldırdı.

Çet Çelpen, ailesi ve 24 kadar arkadasıyla mahkemeye verildi.

Petersburg’un en ünlü avukatları burhanistlerin savunmasın fahrî olarak aldılar.

Sibirya’nın en gürültülü davalarından biri olan bu mesele, Çet Çelpen’in Sibirya zindanlarında ölmesiyle kapandı ve böylece burhanizm hareketi bastırılmış oldu.