Çağrı Bey Kimdir,Hayatı

Çağrı Bey Kimdir,Oğuzları Maveraünnehir’de toplayan Selçuk Beyden sonra Yabgu olan Mikail ölünce Çağrı ve Tuğrul Beyler, amcaları İsrail Arslan Yabgu’yu reis yaptılar ve Maveraünnehir’i hâkimiyetleri altına alan Karahanlıların emrine girerek Gaznelilerle yapılan savaşlara katıldılar.

Çağrı Bey’in Hayatı

Bizans’a savaş açmayı düşünen Çağrı Bey, Horasan yoluyla Irak-ı Acem’i geçerek Azerbaycan’a vardı 1016).

Diğer Türk beylerinin de yardımını alarak Bizans’a bağlı Ermeni Vaspurakan ve Ani krallıklarına saldırdı.

1021’de Horasan’a döndü ve Tuğrul ile birleşti.

Gazneli Mahmud, İsrail Arslan Yabgu’yu esir ederek Hindistan’da bir kaleye hapsedince (1025), Türkmenlerin büyük çoğunluğu Tuğrul ve Çağrı Beylere bağlandı.

Sürüleri için yaylak ve kışlak istedikleri Gazne hükümdarı Mesud’un gönderdiği ordu, Nisâ yakınlarındaki savaşta Selçuklulara yenildi (1035).

Selçuklularla anlaşmak amacıyla Gazneli Mesud, Çağrı Beye Dihkan namını ve Dehistan eyaletini verdi; Oğuz boylarının Horasan’a yapacakları akınları durdurmakla görevlendirdi.

Bir süre sonra bu anlaşma bozuldu; Mesud’un gönderdiği orduyu yenen Çağrı Bey, Merv’i ele geçirdi (1037).

Türkmen birlikleri ertesi yıl Gazne ordularını bozarak Herat’a girdiler (1038).

Selçukluların güçlenmelerini tehlikeli bulan Mesud, Selçukluların eline geçen Cürcan’ı ve Belh’i geri aldı.

Selçukluların müttefiki karahanlı Börü-Tigin’in ardından Ceyhun’u geçerek Maveraünnehir’e girdi.

Fakat Çağrı Beyin harekete geçtiğini duyunca Belh’e döndü.

1039’da amcazadelerinden ve Tuğrul Beyden yardım alan Çağrı Bey, Talh Ab ile Serahs arasında Mesud ile savaştı.

Bir sonuç alınamayınca anlaşma yapıldı ve Mesud, Nişabur’a döndü (1040).

Selçukluların Horasan’daki şehirleri ele geçirmeleri üzerine savaş yeniden başladı.

Çağrı Beyin kumandasındaki selçuklu ordusu Merv’den hareket etti, Dandânakân’da sultan ordusu ile karşılaştı.

Zaferi Türkmen’ler kazandılar. Sultan Mesud, Gazne’ye kaçtı (22 mayıs 1040).

Selçuklular, Tuğrul Beyi sultan ilân ettiler, fethedecekleri ülkeleri aralarında paylaştılar.

Tuğrul Bey Irak-ı Acem ve Irak-ı Arap’ı, Çağrı Bey Horasan’ın kuzeyini ve Gaznelilerin elinde bulunan yerleri, Mûsa Yabgu da Herat şehri ile Sistan topraklarını seçtiler.

Çağrı Bey Belh şehrini kuşatarak ele geçirdi.

Daha sonra bütün Toharistan’ı da alarak Merv’İ merkez edindi.

Gazne Sultanı Mevdud, Çağrı Beyin hastalanmasından faydalanarak Selçukluların elde ettikleri yerleri geri almak için harekete geçti.

Gazneli ordusuna karşı oğlu Alp Arslan’ı gönderen Çağrı Bey, Belh ve Toharsitan’ın yönetimini de ona verdi.

Harizm’i alarak Kıpçaklar ile birleşti.

Sultan Mevdûd da Büveyhoğulları ve Türkistan hükümdarı ile anlaşma yaptı. Büveyhoğulları Çağrı Bey üzerine yürüdülerse de Tuğrul Beyin Irak’a saldırması üzerine vazgeçtiler.

Bu arada Çağrı Bey Harizm’e gelen gazneli ordusunu, Alp Arslan da Belh’i almak üzere gelen karahanlı ordusunu yendiler. Yapılan antlaşma ile Karahanlılar, Selçukluların topraklarına bir daha saldırmamayı kabul ettiler.

1052 Yılında Gazne’yi almak isteyen Çağrı Bey ilk savaşta yenildi ise de oğlu Alp Arslan’ın Gazne’ye İkinci saldırısında gazne ordusu bozuldu.

Daha sonra Çağrı Beyin oğulları Kirman.

Sistan ve Mebran bölgelerini aldılar (1054).

Gazneli-Selçuklu savaşları sultan İbrahim’in Gazne tahtına geçişiyle son buldu (1058).

Hindikuş dağlarını sınır kabul eden iki devlet birbirlerinin topraklarına saldırmamayı kabul etti.

Bundan sonra kardeşi Tuğrul ile yeğeni İbrahim İnal arasındaki çatışmaya karışan Çağrı Bey, İbrahim’i Tuğrul’a itaat ettirdi (1059).

Bu olaydan bir yıl sonra Serahs’ta öldü (1060).

Tuğrul Beyden sonra Alp Arslan hükümdar olunca Çağrı Beyin mezarını Merv’e taşıttı.

Tuğrul Beyin çocukları olmadığı için selçuklu hanedanı Çağrı Beyden türer.