Casusluğun Tarihi | Ansiklopedik Bilgi |
Casusluk tarihi,Casusluğun Tarihi Pers kralı Kserkses I Thermopylai savaşında (M.ö. 480), Ephialtes adlı bir yunanlıyı casus olarak kullanmıştı.
Yunan ve roma ordularında casusluk teşkilatı bulunuyordu. Kartacalı Hannibal, Cannae savaşında (M.ö. 216) casus yardımıyla zaferi kazanmıştı.
Roma imparatorlarından Neron ile Caligula’nın casus teşkilatları vardı.
Kur’an ve Tevrat’ta da casusluk ile ilgili ayetler ve parçalar bulunmaktadır.
IV. yy.da Flavjus Vegetius Renatus, Epitoma rei Militaris (Askerlik İşleri özeti) adlı eserinde casusluk yapma ve casus yakalama yollarını anlatmıştı.
Anglosakson kralı Büyük Alfred, IX. yy.da saz şairi kılığına girip casusluk yaptı.
Avrupa’da casusluk, düzenli bir teşkilat halinde ilk defa XVI. yy.da İngiltere’de Henry VIII’in zamanında, sonra da Cromwell devrinde kuruldu.
Bugün İngiltere’deki teşkilatın resmi adı «intelligence Service»tir: Fransa’da casusluk XVII. yy.da Louis XIII devrinde Richelıeu tarafından geliştirildi.
Fransa’daki gizli teşkilatın bugünkü adı «Deuaieme Bureau»dur (İkinci Şube). Almanya’da Friedrich II, casusluk işlerine çok önem verdi.
Teşkilatlı casusluk Almanya’da ancak XIX. yy.da başladı.
Almanlar, 1870 Savasında Fransa’da otuz bin casus çalıştırdılar.
Birinci Dünya savaşında da Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde pekçok alman casusu çalışmıştı.
1934’te basa geçen Naziler, ülkede Gestapo adıyla büyük bir gizli polis teşkilatı kurdular ve bu teşkilatı orduya da soktular.
Alman gizli istihbaratının bugünkü adı «Nachrichten-Bureau» ve «Evidenz-Bureau»dur.
Rusya’da teşkilatlı casusluk Büyük (Deli) Petro ile başladı.
Romanov hanedanının uzun süre hüküm sürmesinde casuslar büyük rol oynadı.
Çarlık devrinde gizli istihbarat teşkilatının adı «Ohrana» idi.
Bolşevik ihtilalinden sonra Rusya’da önce «Çeka» (1917)adlı gizli polis teşkilatı kuruldu, 1923’te Çeka yerine «G.P.U.» teşkilâtı geçti.
Japonya’da geniş çapta casusluk ilk defa 1905 Rus-Japon savaşı sırasında görüldü-Amerika’da casusluk hareketleri, iç savaş sırasında başladı.
Sivil casusluk teşkilatı 1908’de «Bureau ol investigation» adıyla kuruldu, Kısa bir süre sonra bu ad «Division of investigation» şekline çevrildi.
Teşkilatın bugün taşıdığı «Federal Bureau of İnvestigation» (F.B.İ.) adı 1935 yılında konuldu.
1945’ten sonra «Central intelligence agency» (C.İ.A.) kuruldu
Eski Türklerde ve Moğollarda da casusluk vardı.
Osmanlı Türklerin.de casusluk, devletin kuruluşu ile başladı.
Osman I, beyliğin çevresindeki bey veya tekfurlara karsı birçok casusları ustaca kullandı.
Mehmed II (Fatih) de İstanbul kuşatması sırasında casusluk (hafiyelik) teşkilatı.
1908 Meşrutiyetinden önce Abdülhamid II devrinde kuruldu.
Bu teşkilat 1908’den sonra kaldırıldı.
Birinci Dünya savaşından hemen önceki yıllarda, zamanın harbiye nazırı Enver Paşa tarafından askeri casusluk teşkilatı kuruldu ve doğrudan doğruya kendisine bağlı olarak çalıştı.
Bu teşkilatın amacı Panislamizm ve Pantürkizmi gerçekleştirmekti.
İstiklâl savası başlayınca bu teşkilat işgal altındaki İstanbul’da yeraltı direnme teşkilatı olarak çalıştı, sonradan Ankara’ya naklolundu ve Erkanı Harbiyeyi Umumiye reisliğine bağlandı.