Cedidcilik Hareketi | Ansiklopedik Bilgi |

Ceditçilik hareketi nedir,Ceditçilik hareketi öncüleri,Ceditçilik hareketi nedir kısaca,Cedidcilik Hareketi Nedir,XIX. yy. sonlarında çarlık Rusya’sı müsliimanlan arasında Batı kültürü etkisi ile başlayan ve 1905 ihtilalinden sonra Buhara.

Hive hanlıklarına ve Doğu Türkistan’a kadar yayılan yenileşme hareketi.

Rusya müslümanları içindeki softalar tarafından, Gaspıralı İsmail Beyin ortaya koyduğu ve ilkokullarda tatbik edilen «usul-i savtiye» (arap yazısı ile yazılan türkçede, her ses için bir harf kullanma metodu) taraftarlarına «cedidler» adı verildi.

iç Rusya müslümanları arasında ise cedidcilik, siyas, olmayan bir ileri fikir hareketi sayıldı.

Fakat Buhara ve Hive hanlıklarında çarlığın resm, bilginleri cedidciliği siyas, bir cereyan gibi gösterdiler.

Oysa cedidciler ilkokul ve medreseleri ıslah etmek fikrinde idiler.

Rus sosyalist partileri, müslümanlar arasındaki bu yenileşme hareketini destekledi, fakat sağcı rus partileri bu akımı engellemek istedi.

1917 İhtilalinden sonra Bolşevikler «cedidizm» terimi ile ifade ettikleri bu hareketi «devrim ve halk düşmanlığı» olarak nitelendirdiler; cedidciliğe «gericilik» damgasını vurdular.

Rusya’da yeni rejimin yerleşmesinden sonra cedidcilik cereyanı ortadan kalktı.

Bu hareket, şüphesiz ki. ne rus müstemlekecilerinin dediği gibi «inkılap ve separatizm», ne de bolşeviklerin dediği gibi «gericilik ve halk düşmanlığı» idi.

Bu hareket, çevre şartlarına, zamana ve zemine göre meydana gelen Batıcı ve ileri bir fikir akımından ibaretti.