Çerkezce Nedir,Kökeni | Ansiklopedik Bilgi |

Çerkezcenin Kökeni,Çerkezce dili nedir,Çerkezce Nedir,Abasg-Kerket dilleri Adige, Ubıh (veya Ibıh) ve Abhaz lehçeleri olmak üzere üç bölüme ayrılır.

Çerkezcenin Kökeni

Çerkezce, Doğu (Kabartay) ve Batı (Kyah) kolu diye İki bölüme ayrılan Adige grubunun batı kolunu meydana getirir.

Kyah. yani çerkez koluna giren lehçeler de, kıyı lehçeleri ve bozkır lehçeleri olmak üzere yine iki bölümde toplanır.

Şapsug, Natuhay, Hatuhay ve Hakuç lehçeleri kıyı lehçeleri bölümünü meydana getirir.

Abzah (veya Abadzeh) ve Bjeduh lehçeleri ise Çerkezcenin bozkır lehçeleri bölümünde yer alır.

Çerkezcede ünsüzlerin çok fazla olması, bu dilin en büyük ses özelliği olarak gösterilebilir.

Çerkezcede bulunan kelimelerin aşağı yukarı hepsinde birçok gırtlak sesi vardır.

Kelimelerin başlarında ss, dd, ff gibi çift ünsüz gruplarına sık sık rastlanır (msl. sse = ben, dde — sen, ffe — siz, v.b.). Çerkez lehçelerinde 66 ünsüz bulunduğu tespit edilmiştir.

Bunun yanında, ana köklerde ancak birkaç ünlü bulunur. Çerkezceyi en fazla etkileyen diller Arapça ye Türkçe olmuştur.

Osmanlı imparatorluğu devrinde Osmanlı Türkçesinin de kuvvetli bir şekilde etkisinde kalmış olan bu dil. ayrıca Farsça, Gürcüce ve Osetçe gibi diğer çeşitli dillerden de izler taşır.

Karaçay, Balkar (veya Malkar) ve Nogay lehçelerinin Çerkezce üzerinde etkileri olmuştur.

XIX. Yüzyıla kadar Çerkezler’in bir alfabesi yoktu.

İslâmın yayılması üzerine Çerkezistan’da arap alfabesinin kullanıldığını iddia eden bazı bilginler bulunmuşsa da bu iddiaların asılsız olduğu daha sonra ortaya çıkarılmıştır.

XIX.yy. da ve XX. yy. başlarında, Çar Aleksandr II, Aleksandr III ve Nikola II devirlerinde, rus hükümeti İle birlikte çerkez aydınları da Çerkezce için özel bîr yazı sistemi meydana getirmek üzere teşebbüslere giriştiler, önce rus alfabesine dayanan kiril harfli alfabe sistemleri üzerinde duruldu, daha sonra arap harfli bir çerkez alfabesi tecrübe edildi.

XX. yy. başlarında latin alfabesi üzerinde çalışmalar yapıldı.

1925’te Çerkezler için latin alfabesine dayanan bir yazı sistemi meydana getirildi.

Altısı ünlü olmak üzere 48 harfi olan bu yazı sistemi de 1938’de kaldırıldı ve Rusların kiril alfabesine dayanan yeni bir alfabe kabul edildi.

1865’te rus istilâları sırasında bütün Batı Çerkezleri Osmanlı imparatorluğu topraklarına yerleştikleri için, asıl Çerkezce bugün ancak 50 000 kişi tarafından konuşulur.

Asıl Çerkezcenin konuşulduğu sahalar. Kuhan’ın yirmi kadar köyü, Adige muhtar bölgesi ve deniz kıyısındaki Tuapse dolaylarıdır.