Cihannüma – Katip Çelebi

Cihannüma – Katip Çelebi Nedir

Katip çelebi cihannüma nedir,Katip çelebi cihannüma konusu,Kâtip Çelebi’nin (1609-1658) coğrafya konusunda eseri.

1648 Yılında birinci bölümü denizlerden, nehirlerden, adalardan; ikinci bölümü karalardan, alfabe sırasıyla şehirlerden ve XIII. yy.dan sonra keşfedilen ülkelerden bahsetmek üzere yazılmaya başlandı.

İlk şeklinde denizler, nehirler, göllere ait bilgi ile ülkeler ve şehirler bölümünün bir kısmı bulunmaktadır.

Bu kısımda müslüman ispanya (Endülüs), Kuzey Afrika (Magrıp) ve Osmanlı devleti topraklarına ait İstanbul, Edirne, Bursa şehirleriyle Rumeli.

Bosna, Macaristan anlatılmaktadır.

Eserde bir dünya haritası ile denizleri, nehirleri ve sancakları gösteren 100 kadar harita da vardır.

Kâtip Çelebi, ortaçağ İslâm yazarlarının eserlerine ve Batlamyus sistemine dayanan yarım bırakılmış eserini 1654’te yeni bir görüşle, ikinci defa yazmaya başladı.

Bu çalışmasında Gerhard Mercator’un Atlas Minör’u başta gelmek üzere Atlas Majör (A. Ortelius), Intruductio Geographica tanı Vetera Quam Nova (Ph. Cluverius), Fabrica Mimdi (Kalaberyah Lorenz) gibi batı kaynaklarından faydalandı.

Eserde birinci şeklin planı değiştirilmiştir. Geniş bir fiziki coğrafya girişinden sonra coğrafi keşif seyahatîerinden bahseden genel bir bölüm yer alır.

İlk şeklin tersine. Batıdan değil, Doğudan başlamak üzere ülkeler coğrafyasına geçilir.

Japonya ve Asya ülkeleri kaynak kitaplara dayanılarak anlatılır.

Yakındoğu ülkeleri ve Osmanlı imparatorluğuna bağlı bölgeler hakkında Kâtip Çelebi’nin bizzat topladığı bilgiler verilir.

Doğu Anadolu’ya ait kısımda son olarak Van şehrini anlatan Cihannüma, Kâtip Çelebi’nin ölümü yüzünden yarım kaldı.

Eser, İbrahim Müteferrika tarafından önemli eklemeler yapılarak yeni levha ve haritalarla birlikte bastırıldı (1732).

Rumeli ve Bosna hakkındaki bölümü Hammer tarafından almancaya çevrildi.

Sırpça dahil batı dillerine çevrilen çeşitli kısımları oldu.