Cilo Dağı,Özellikleri | Ansiklopedik Bilgi |
Cilo Dağı,Cilo dağı batıda Zap (Büyük Zap) yarma vadisiyle, doğuda Ava-robaşin deresinin yukarı çığırı arasında 30 km uzunluktadır.
Cilo Dağı Özellikleri
Yapısında metamorfizmaya uğramış kalkerler (mermerleşmiş kireçtaşı ve bunların arasında sen radyolarit’ler ve yeşil kayaçlar yer tutar.
Dağın yüksek oluşu ve bol yağış alışı, Dördüncü zamanda üzerinde uzunluğu 10 km’yi geçen buzullar yerleşmesine sebep olmuş ve bu buzullar dağlık kütleyi şiddetli bir aşınıma uğratmıştır.
Bu kütle, özellikle kuzeye ve kısmen de güneye bakan yüksek yamaçlarında bir kısmı göllerle kaplı sirkler ve tekne vâdilerle oyulmuş, buzulların taşıdığı moren (buzultaş) yığınları yüksek kütle eteklerine kadar serilmiştir.
Daha yakın safhalarda buzullar gerilemiş olmakla beraber kuzeye bakan kesiminde bugün de sirk buzulları ve birkaç tekne buzulu vardır, sonuncuların uzunluğu 2 km’yi bulur.
Bunların en önemlileri yüksek doruk (Reşko veya Gelyaşin) yakınında yer almaktadır.
Güneydoğu Toroslar üzerindeki buzulları üç buzul bölgesinde toplamak mümkündür. Bunlar, Cilo (Buzul) Dağları, Sat (İkikaya) Dağları ve Kavuşşahap Dağları üzerindeki buzullardır.
Cilo (Buzul) Dağları üzerindeki buzullar kabaca kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda sıralanmış olan beş ayrı buzuldan oluşur.
Bunlar, Erinç (Suppa Durek) Buzulu, Mia Hvara Buzulları (Batı, Orta, Doğu Buzulları) ve İzbırak (Uludoruk-Gelyaşın) Buzullarıdır.
Suppa Durek (Erinç) Buzulu’nun 1930’lu yılların sonlarında 2600 metrelere kadar alçaldığı belirtilmesine karşın geçen süre içinde buzulda meydana gelen kütle kaybı nedeni ile buzulun alt sınırının 3400 metrelere çekilerek gerilediği ölçülmüştür.
Suppa Durek Buzulu’nun hemen doğusunda, bir hat oluşturacak şekilde bulunan Mia Hvara (Cennet-Cehennem) Vadisi buzullarındaki gelişme de Erinç Buzulundaki gelişmeye benzerlik göstermektedir.
1930’lu yılların sonlarında Mia Hvara buzulunun alt sınırının 2550 metrelerde olduğu ifade edilmektedir.