Cinas Kafiye Nedir,Örnekleri | Ansiklopedik Bilgi |

Cinaslı kafiye cümleler,Cinaslı kafiye konu anlatımı,Cinaslı kafiye nedir ve örnekleri,Cinas Kafiye Nedir,Eski edebiyatçılar bir kelime oyunu olan cinas sanatını çok severlerdi.

Kelimeler arasındaki benzerliğin tam ve eksik olmasından dolayı cinas tam cinas (cinas-ı tam) ve eksik cinas (cinas-ı gayr-ı tam) diye ikiye ayrılırdı.

Tam cinas, anlamları ayrı olan iki kelimenin harflerinin sayısı, tertibi ve başka yönleri bakımından birbirine tamamıyla uymasından ileri gelir.

Tam cinas, basit ve mürekkep olmak üzere iki türlüdür.

Tam cinasa örnek Fuzulî’nin Gerçi ey dil yar için yüz verdi yüz mihnet sana Zerrece kat’-ı muhabbet etmedin rahmet sana beyti olabilir.

Burada birinci yüz kelimesi çehre, ikinci yüz kelimesi sayı anlamına gelir.

Anlam ayrı olmakla birlikte şekil benzerliği tamdır.

Cinaslı Kafiye Örnekleri 

Sünbülüzade Vehbî’nin şu mısraındaki yaz kelimesi de cinaslı olarak kullanılmıştır:

Eyleme vaktini zayi, deme kış yaz, oku yoz

Hece sayısı fazla olan kelimeler arasında cinasa mürekkep tam cinas (cinas-ı tam-ı mürekkeb) denir. İsmail Safa’nın

Söylerken o sözleri kızardı Hem hazzeder, ah, hem kızardı

beytinde olduğu gibi. Mürekkep cinasta kelimeler yazılış bakımından aynı şekilde olursa benzetmeli cinas (cinas-ı müteşebbih); yazılışları ayrı olursa farklı cinas (cinas-ı mefruk) denilir.

Böylece mürekkep cinas da ikiye ayrılmış olur. Farklı cinasa örnek: Naci’nin

Dediler oldu bir iken iki ser Çıktılar harice birer ikişer beyti gösterilebilir.

Bunlardan birincisinde kötülük anlamına gelen şer ayrı yazılır. ikişer’de ise kelime bitişiktir.

Aşağıdaki örnekte de yazılış bakımından farklı cinas vardır:

Ruhsarım ey dilber âyineye benzettim Vah vah ne hata ettim ayı neye benzettim.

Başı ve sonu birbirine benzeyen kelimeler arasında da cinas yapılabilir.

Aynı kelimenin harfleri değişik bir sıraya konularak yapılan cinasa devrik cinas (cinas-ı kalb) adı verilir.

Muallim Naci’nin aşağıdaki mısraında Naci kelimesi ile cani kelimesi arasında devrik cinas vardır:

Canfler içinde kaldı Naci.

Cinas sanatı sadece divan edebiyatına mahsus değildir.

Halk edebiyatında da vardır, özellikle mânilerde sık görülür:

Gümüş kollar, gül eller SUnbül okşar gül eller.

Bak sineme gözler var İsterim yare gitmek Dört yanımda gözler var.

Modern şairlerden bazıları da cinasa baş vurmuşlardır.

Yahya Kemal’in aşağıdaki mısraında da Tekbir kelimesiyle tek bir kelimesi arasında cinas vardır:

Nice bin dalgalı Tekbir oluyor tek bir ses.

Behçet Necatigil’in aşağıdaki dört mısraında ise yaş kelimeleri anlam bakımından farklıdır:

Yastıklarda gözyaşları mı var yaş Sağlam duvar tepserir gUherçile yaş

Nice şiirler yıllar yılı açmaz Parlar birden magnezyum yaş.