Claudio Monteverdi Kimdir,Hayatı ve Eserleri | Biyografi |
Claudio Monteverdi Kimdir,İtalyan bestecisi (Cremona 1567-Venedik 1643). Kalabalık bir ailenin çocuğuydu.
Claudio Monteverdi’nin Hayatı
Besteci ve şarkıcı olan kardeşi Giulio Cesare’nin (Cremona 1573) her bakımdan yardımını gördü, M. ingegneri’nin öğrencisiydi, Milano’da kapella yöneticiliği görevini elde etmeğe çalıştıysa da başaramadı.
Violacı ve şarkıcı olarak Mantova sarayına girdi ve orada yirmi iki yıl kaldı.
Prens Vincenzo Gonzago ile Maoaristan’a (1595), daha sonra Flandre’a gitti (1599), Scherzi Musicali adlı eserini orada yazdı.
Saray için oda ve kilise müziği besteledi.
Saray kilisesine müzikçibaşı oldu; Mantova vatandaşlığına geçerek, Claudia Cattaneo adlı bir şarkıcıyla evlendi.
Floransalı müzikçilerin denemelerinden yararlanarak lirik dram türünü yarattı.
Orfeo (1607) ve Arianna (1608) bu türün ilk güzel örnekleridir.
1610’da Roma’ya gitti, orada, dinî müzik ve oratoryo alanındaki gelişmeleri inceledi. 1607’de dul kaldı. Mantova dükünün ölümünden sonra.
1603’te Venedik’teki San Marco kilisesine tayin edildi; kardeşi Giulio ile oğullarını yanına getirtti.
Mantova yağması (1627) sırasında, Gonzago’nun arşivlerinde saklı bulunan bütün eserleri yok edildi.
Kendisi gibi besteci olan oğullan Francesco ve Massimiliano vebadan ölünce, rahip oldu (1632).
Bologna, Parma ve Rovigo’ya yaptığı bir iki kısa yolculuğun dışında Venedik’te yaşadı.
Claudio Monteverdi’nin Besteleri
Kilisede ve bayramlarda çalınmak üzere eserler besteledi, G. B. Rovetta, F. Cavalli ve H. Schütz gibi öğrencilerin eğitimine kendini adadı.
Bu arada, gerek İtalya’da gerekse dışarıda basılan eserleriyle «Divino» (Tanrısal) lakabını kazandı.
Venedik şehrinin lirik tiyatroları ücret karşılığı kapılarını halka açınca ve Manelli, Sacrati ile Cevalli’nin eserleri temsil edilince, Monteverdi de yeniden bu sanat türüne döndü.
Arianna’nın yeniden temsil edilmesinden sonra, Odysseus’un Dönüşü (1641) ve tarihî konulu ilk lirik dram olan şaheseri Poppea’nın Taç Giymesi (1642) operasını besteledi.
Yok olanlar dışında, Monteverdi gene de çok sayıda eser bırakmıştır.
Din dışı ses müziği: 3 ses için Canzonette (1584); 3 sesli Scherzi Musicali (1607); Scherzi Musicali Cioe Arie e Madrigali in Stile Recitativo (1632); dokuz madrigai kitabı (1587-1651; yedinci kitaba Konçerto, sekizinciye ise Savaş ve Aşk Madrigalleri [1638] adı verilmiştir).
Dinî ses müziği; 3 sesli Sacrae Cantiunculae; I. kitap (1582); MadrigaU Spirituali (1583); Missa Senis Vocibus ac Vesperae (1610); Salvo Morale e Spirituale (1640); Messa e Salmi (1650).
Sahne eserleri: Orfeo (1607); Arianna (1608); Nankör Kadınlar Balesi (1608); Tirsi e Clori (1616); Tancredi ve Clorinda’nın Savaşı (1624); Odysseus’un Dönüşü (1641); Poppea’nın Taç Giymesi (1642).
Madrigai yazarlarının sonuncusu, opera bestecilerinin ise ilki olan Monteverdi, aynı zamanda XVI. yy.ın son büyük çok sesli müzik bestecisi, XVII. yy.ın da ilk lirik müzikçisidir.
Sürekli bas, kromatik dizi, armoni denemeleri, resitatif, sesleri karşılıklı konuşturma gibi birçok teknik yenilik uygulayarak madrigai türüne canlılık kazandırmak istedi; amacı müziği manzum metne uydurmaktı; ancak bu yol, gerçekte onu klasik madrigaiden uzaklaştırdı ve insanlık dramını müzikle anlatmaya, tiyatroya yöneltti.
Bu gelişme, dokuz kitap tutan madrigallerinde kendini duyurur: ilk madrigalleri İtalyan polifonistlerinin geleneğini sürdürmekte, son madrigalleri ise gerçek dramatik sahneleri müzikle dile getirmektedir.
Romantik tabiatlı oluşu, sadece ses müziğine karşı gösterdiği eğilim, duygulu metinlere, özellikle Tasso’nun eserlerine düşkünlüğü Monte verdimi büyük opera’nın yaratıcısı yaptı.
En büyük eserleri olan Orfeo ve Poppea’nın Taç Giymesi’ni incelemek bu iddiayı doğrulamağa yeter.
Orfeo, floransalı «camerata Bardi» müzikçilerin in teorik araştırma ve denemelerinin, Monteverdi dehasıyla sanat eseri halini almış bir sentezidir, içinde stile recitativo (resitatif üslûp) vs arioso seviyesine yükselmiş recitar cantando (şarkılı anlatış) bulunmaktadır.
Madrigai biçimindeki görünüşüyle favola pastorale havasını yansıtan Orfeo, solocu şarkılara ayırdığı bölümler ve çok sesli madrigal tekniğinde yazılmış korosuyla, bir saray gösterisi niteliğini de taşır.
Buna karşılık, Poppea’nın Taç Giymesi, müzik tarihinin ilk lirik dramıdır; sahne insancıl duygular ve tutkularla dolup taşarken, eser tiyatronun bütün unsurlanyla desteklenir: mitoloji, masal, göz alıcılık, trajedi, komedi.
Orkestra, tremolo, concitato ve pizzicato ile bestecinin tütün titizliğine cevap verir.
Büyük opera, opera buffa, hattâ melodramın bile tohumları bu eserlerde görülebilir; gelecek yüzyıllarda operaya yenilik getiren bütün besteciler (Gluck, Wagner, Mussorgskiy, Debussy), Monteverdi’nin tutumunu benimsemek zorunda kalmışlardır.
Monteverdi’nin kilise müziği alanında, XVI. yy.ın polifoni kurallarına bağlı ve bu tarza saygı göstererek yazdığı müziğini, yenilik getirmek isteğiyle yazdığı ihmalli müziğinden ayırmak gerekir; solo şarkıcılar için bestelediği motetlere ve duettolarına resitatif katmış, olağanüstü bir anlatım gücü olan melodiler bulmuş ve müzikle sözlerin bîrbiriyle eksiksiz olarak uyuşması için çaba harcamıştır.
Tek sesli motetleri, dinî metinler üstüne yazdığı havalarla eşdeğerdir.
Cantata Morale e Spirituale tarzının doğmasına yol açan Monteverdi, Meryem’in Akşam Duası ve Magnificat gibi eserleri, bunlarda kullandığı kilise cantus firmus’u, sololar, füg tarzında işlediği korolar, «litani» unsurları, konçerto biçimindeki müziğiyle, ortaya XVII. ve XVIII. yy.ın tüm kilise müziğini müjdeleyen bir şaheser çıkarmıştır.