Çok Seçmeli Sorular | Bilim Makaleleri |

Çok Seçmeli Sorular Hakkında Bilgi, Binet ve Simon’un psikolojik testlerinden ilham alınarak düzenlenen bu araştırma metodu.A.B.D.’de uzun zamandır kullanılmaktadır.

1960’tan beri de Fransa’da Milli Eğitim bakanlığının Tıp dairesi kararıyla tıp fakültelerinde ve okullarında uygulanmaktadır, öğrenci sayısının gittikçe artması, öte yandan hastahane hekimliğine girme sırasının kaldırılması ve bunun yerine, tıp öğreniminin yıllarında alınan sınav notlarına göre öğrenci seçilmesi, denemelerin çabuk, tektip ve nesnel bir değerlendirmeye tutulmasına imkan veren böyle bir metodun kabulünü gerekli kılıyordu.

öğrencilere hem numaralanmış sorular listesi ve ayrıca harflerle belirtilmiş bir mümkün cevaplar listesi, hem de soruların sayılarla ve çeşitli mümkün cevapların uyarlı harf için ayrılmış olan hanelerle gösterildiği bir cevaplar listesi verilir.

Her soru için, doğru olan tek bir cevap vardır, öğrenci, bunu, cevabı temsil eden haneyi işaretlemek yoluyla belirtecektir.

Çoğu zaman, okutulan bir konunun programının ana hatlarını araştırmak üzere çeşitli tipten altmış soru düzenlenir. Deneme süresi bir saat olarak belirlenmiştir.

Ortalama olarak adayın seçmesi için soru başına beş cevap sunulur: Bu sayı, tesadüfün payını en aza indirgemeğe yeterlidir.

Cevap listelerinin mekanografik değerlendirilmesi süratlidir: hata yüzdesi de, sonuçların çift kontrolünden sonra, en aza inmiş bulunur.

Notların ortalama ve eleyici niteliği, tesadüfün payını yüzde 20 oranında hesaba katmaktadır.

Mesela Fransa’da 60 soruluk bir deneme için, ortalama notu tutturabilmek üzere, çoğu zaman, 36 doğru cevap istenir.

Kabul edilen adayların yüzdesi, böylece geleneksel sınavlarda gözlemlenen yüzdeye aşağı yukarı aynı düşmektedir.

Denemeye tabi tutulan öğrencilerin hepsine sorulan sorular aynı olduğu için, cevap taranın kopya çekmeyi kolaylaştırdığı göz önüne alınarak, her türlü hilenin önüne geçmek için, soru numaralarının yer değiştirdiği birkaç sual listesi tipi kullanmak çaresine baş vurulmuştur.

Seçmeli soru usulüne dayanan araştırma metodu, istedikleri takdirde geleneksel sınav usullerini kullanabilen öğreticilere, asla empoze edilmemektedir.

Oysa öğreticilerin çoğu, yeni metodu iyi karşılamışlardı; metodu reddedenlerin bazıları, seçmeli soru usulünün bazı sakıncalarını ileri sürmüşlerdir.

Bunların başında, adayların zeka ve sentez kabiliyetlerinin layıkıyla anlaşılmasını zorlaştırmak sakıncası gelir.

Soru listesi, göz önünde tutulan amaca göre üç çeşit sosyal soru kapsayabilir:

1.kapalı sorular. Bu sorularda, cevap tipleri önceden belirlenmiştir.

Denek, bunlar arasında mutlaka bir seçme yapmak durumundadır. Mesela, kahveyi tane halinde (çekilmemiş) yoksa toz halinde mi (çekilmiş) satın alırsınız.

Cevaplar şunlardır: a) tane halinde; b) toz halinde; c) her iki tarzda; d) cevapsız.

Bu soru tipinin üstünlüğü basitliğindedir, özellikle nesnelerin belirlenmesi ve ankete tabi tutulan direkler arasındaki sınıflama ile ilgili bütün problemler konusunda bu basitlik söz konusudur.

Böylece, soruya tabi tutulan kişileri «elemek» veya «süzmek» mümkün olur. Asıl amaç, her biri arkasındakini gerektiren sorulardan kurulan bir seriyi cecaplandırmak hususunda, bu kişilerin gerekli niteliklere sahip olup olmadıklarını ortaya çıkarmaktır;

2.açık sorular. Bunlar, hemen hazır cevapları öngörmeyen sorulardır.

Mesela eğer serbestçe seçebilseydiniz, en büyük oğlunuz için hangi mesleği seçerdiniz? Hangi nedenlerle? Bu tip soruların üstünlüğü, en nazik konular da dahil olduğu halde, hemen bütün konuları ele almak imkanıdır. (Bununla beraber zorluk, asıl soruyu sormak tarzındadır.) Sakıncaları ise, şunlardır: soruya tabi tutulan tarafından yapılabilecek yorum hataları ve yanılma açısı.

Ayrıca, mekanografinin hemen hemen kullanılmaması yüzünden, test dökümü zordur;

3.önceden kurulu sorular. Bu sorular yukarıdaki iki soru tipinden bazı yönler almıştır.

Yani hem teklif edilen cevaplar serisi vardır, hem de başka cevapların araya girmesi ihtimali söz konusudur.

Mesela, evinizin işlerini kim yapar? Cevaplar: a) kendim yaparım; b) büyük kızımın yardımıyla yaparım; c) büyük kızım herşeyi kendi üzerine alır; d) hizmetçi yapar; e) başka imkanlar; bu imkanları lütfen açıklayın; f) cevapsız.

Bu metodun üstünlükleri şunlardır, önce, buradaki cevap seçme imkanı, kapalı sorulardakine oranla daha büyüktür.

Fazla olarak, burada, açık sorulara oranla, mekanografiyi kullanmak çok daha mümkündür.

Ancak sakıncaları da eksik değildir.

Mesela, önceden kurulu soru, ankete tabi tutulan deneğin cevap verme hususunda duyabileceği bir üşenmeyi pekiştirebilir.

Bu takdirde cevabın samimî olmadığından şüphe edilebilir.

Soru dizini, psikometride, bir kişilik araştırması tekniğidir, buna göre bir kimseye önceden titizlikle hazırlanmış ve ampirik yoldan veya faktör analiziyle düzenleştirilip geçerli kılınmış bir dizi soru yöneltilir.

Bu sorular sayesinde, kişiliğin bir veya birçok özelliği ortaya çıkarılır.

Tek özelliği ortaya çıkaran soru dizinine bir evreli (unifazik), birçok özelliği belirtenlere ise çok evreli (mültifazik) denir.

Bu sonuncu dizinin düzenlenmesi için, sorular, birtakım ölçekler halinde gruplaştırılır.

Bunların herbiri, tek özelliğe karşılıktır.

Bu tür soru dizininin başlıca örnekleri şunlardır: M.M.P.İ. (Minnesoto Multiphasic Personality Inventory), Guilford soru dizini ve Comell îndex gibi, kişiliğin anormallik derecesini yoklamağa yarayan dizinler.