Çulım Türkleri,Çıtlım Türkçesi | Ansiklopedik Bilgi |

Çulım Türkleri veya Çulım Tatarları Aşağı Çulım’daki Selkuplar ile Orta Çulım’daki ketlerin Türklerle karışması sonucu meydana geldiği anlaşılan Çulım Türklerinin oluşumunda, Sibirya hanlığının çökmesiyle doğuya göç eden Tatarların ve XVII. yy.da buraya gelip yerleşen Buharalıların da rolü olmuştur.

XVII. yy.da ortodoksluğu kabul etmelerine rağmen, Çulım’lar bazı şaman geleneklerini de bırakmadılar.

Çulım Türkleri dağınık yerleşme bölgelerinde avcılık ve balıkçılıkla geçinirler.

Çıtlım Türkçesi

Hakas alt grubundaki Türk dilleri, Şor ve Kızıl kollarıyla büyük bir benzerliği vardır.

Göçebelik terminolojisi çok zengin, çiftçilikle ilgili kelimeleri ise azdır. Türkçedeki ç sesi Çulımcada is şeklinde geçer.

Gelecek zaman eki olarak -gok, -gök, -hık, -lük, -ruk. -rük, -ştık, şük. -tsuk. -tsük v.b. kullanılır.

Çulım Türkçesi. Aşağı Çulım. Orta Çulım olmak üzere iki büyük kola ayrılır.

Bunlardan başka, aralarında ancak ses bakımından bazı farkların bulunduğu, birkaç ağız daha vardır.

Aşağı Çulımca, Çulım ırmağının aşağı ve orta yatağında, Asino ve Ziryanskoe çevresinde konuşulur.

Baraba Türkçesi ile yakınlık gösterir. Çulım’ın orta yatağında konuşulan Orta Çulımca.

Hakas alt grubundan Kızıl Türkçesine benzer.