Dobruca,Bölgesi,Tarihi | Coğrafya Bilgileri |
Dobruca Bölgesi,Karadeniz,Tuna Nehri arasında kalan, Romanya’nın Köstence ve Tulça illeri ile Bulgaristan’ın Dobriç ve Silistre illerini kapsayan bölge.
Batısında Tuna, kuzeyinde Kilikya ırmağı, doğusunda Karadeniz, güneyinde, Turtucaia’nın (Tutrakan) batısından Karadeniz kıyısındaki Ekrene’ye kadar uzanan bir sınır hattı yer alır.
Bölgenin bir kısmı Romanya’da bir kısmı Bulgaristan’dadır. Toprak, genellikle alçak tepeler, kumlu ve bozkırlar görünümündedir. Güneyde verimli bir yayla yer alır.
Başlıca şehir, Köstence. Romanya’daki Dobruca bölgesinin (13 666 km2, 502 674 nüf.) İdari merkezleri Köstence ve Galati’dir.
Tahıl ve sanayi bitkileri ekimi gelişmiş bir durumdadır, üzüm bağları geniş bir alan kaplar.
Tuna deltasında yetişen kamışlar kâğıt yapımında kullanılır.
Bölgede merinos koyunu yetiştirlir.
Balıkçılık hayli gelişmiştir (Romanya balıkçılığının yüzde 70’i). ikinci Dünya savaşından sonra endüstri gelişti.
Köstence’de tersaneler kuruldu, Medgidia (Mecidiye) ve Cerna-Voda’da maden tasfiye atölyeleri açıldı, Ovidiu’da su ile işleyen bir enerji santralı ve çimento fabrikası, Navodari’de bir sülfürik asit ve sunî gübre fabrikası kuruldu.
Kıyı bölgesinde Mamaia, Efone, Vasile Roaita ve Mangalia gibi tatil köyleri, ayrıca radyoaktif çamur tedavisi yapılan bir sanatoryum vardır.
Dobruca Tarihi
M.ö. V. ve IV. yy.da iskitler Dobruca’ya gelip yerleştiler.
Scythia Minör (Küçük İskit ili) ve Scythia Pontica adları buradan gelir.
M. Ö. VI. yy.da Dobruca’nın Karadeniz kıyılarında yunan kolonileri kuruldu.
Bunların arasında isturs, Callatis de Tomis (bugünkü Köstence) vardı.
Romalıların gelişi M.Ö. 75’tedir. Gerek Romalılar, gerek Bizanslılar bölgeyi korumak için surlar yaptırdılarsa da Gotlar, Alonlar ve Hunlar bu surları sık sık aştılar. VII. yy. ın sonunda bölge Bulgarların eline geçti.
1018’de Bizanslılar yeniden buraya hâkim oldularsa da 1186’da Dobruca kesin olarak Rumen-Bulgar imparatorluğuna katıldı.
Daha sonra Peçeneklerin saldırısına uğrayan bölgeye XIII. yy. da Tatarlar birçok sefer yaptı.
1241’de Moğolların istilâsı ve devlet kurması ile, Dobruca, bulgar devleti ile birlikte Cengiz Han evlâtlarının tabiiyeti altına girdi.
XIII. yy.ın ikinci yarısında, Selçuk Türklerinden bir kısmı, bazı siyasî sebeplerle, asıl adı Mehmed Buhârî olan ve Hacı Bektaş Velî’nin çağdaşı ve mürîdi Saru Saltuk Dedenin idaresi altında Anadolu’dan Dobruca’ya göç ederek bölgede yerleşti.
Bizans ve Altınordu devletlerinin zayıflayıp bölge üzerindeki nüfuzlarını kaybettikleri sırada (XIV. yy. birinci yarısı), mahallî hanedanlardan birine mensup olan Dobrotiç, bu bölgeye kendi adını verdi ve Dobruca’yı «Dobrotiç’in ülkesi» olarak adlandırdı.
Dobruca, ilk osmanlı fetihleri sıralarında Yıldırım Bayezid tarafından bir süre işgal edildi ise de, 1417 tarihine kadar bir rumen eyaleti olarak kaldı.
Bu sıralarda Musa Çelebi, Sımavnalı Şeyh Bedreddin ve daha sonra Düzmece Mustafa kısa sürelerle Dobruca’ya sığınmışlardır.
Dobruca kesin olarak 1417’de Osmanlı imparatorluğuna katıldı ve 1877’ye kadar 460 yıl bir türk eyaleti olarak kaldı.
1878’de Berlin antlaşması, o zamanlar türk denetiminde bir bulgar eyaleti olan Dobruca’yı Romanya’ya verdi.
1913’te Balkan savaşlarından sonra Bükreş antlaşmasıyla, Romanya 1878’de çizilen sınırın güneyinde kalan 7 518 km2’lik bir bölgeyi de Bulgarlardan aldı.
Birinci Dünya savaşının sonunda Bulgaristan bu bölgenin yalnız güney kısmını ele geçirebildi. Kuzey kısım ise birkaç devlet tarafından ortaklaşa yönetilecekti.
1919 Neuilly antlaşması bölgenin tümünü Romanya’ya verdi.
Rumenler bölgeye, Makedonya’dan getirdikleri ulahları yerleştirdiyse de 1930’da yapılan sayımda (815 475 nüf.) Güney Dobruca nüfusunun ancak yüzde 19’unun rumen, buna karşılık yüzde 37’sinin yine bulgar olduğu ortaya çıktı.
Kuzey kısımda ise nüfusun yüzde 64’9’u rumen, yüzde 10,2’si bulgardı.
Rumen ve Bulgarların dışında Türk, Tatar, Rus, Alman, az sayıda da Yahudi vardı.
Romanya, ikinci Dünya savaşında, Henüz tarafsız durumdayken Craiova antlaşması (7 eylül 1940) ve Almanya’nın baskısıyla 407 500 nüfuslu Güney Dobruca’yı Bulgarlara vermek zorunda bırakıldı.
Tuna üstündeki Silistre ve Karadeniz’deki Balçık limanı bu bölgede kalıyordu.
Bu antlaşma gereğince, güneydeki 106 534 rumen Romanya’ya, kuzeydeki 50 000 bulgar da Bulgaristan’a göç etti, bütün almanlar ise Almanya’ya döndüler.
Savaştan sonra yapılan Paris antlaşması ile, 1947 Craiova antlaşmasında çizilen sınır kabul edildi.