Dürrizade Mehmed Arif Efendi Kimdir

Dürrizade Mehmed Arif Efendi Osmanlı şeyhülislamı (İstanbul 1740-1800).

Dedesi ve babası da şeyhülislamdı.

Hâriç derecesiyle müderrisliğe başladı ve on üç yılda bütün medrese derecelerini tamamladı.

1766’da Yenişehir kadılığına tayin olundu: Sonra, Bursa (1774) ve İstanbul (1780) kadılıklarına getirildi.

1782’de, Beşiktaş sarayında nakibüleşraflık görevi verildi.

1783’te Anadolu ve 1784’te Rumeli kazaskeri oldu.

1785’te de şeyhülislamlığa getirildi.

Birinci şeyhülislamlığı altı ay sürdü.

Gürcü Yusuf Paşanın sadrazam olmasına itiraz ettiği için azlolundu (1786).

İlkin, Bebek’te Dürrizadeler yalısında oturmasına izin çıktığı halde, sonradan, rakibi şeyhülislam Hamidizade Mustafa Efendinin ısrarı üzerine, Taife sürülmesi emredildi.

Arif Efendi, önce, arpalığı bulunan Kütahya şehrine gitti ve bir süre burada kaldı, sonra Kabe’yi ziyaret etti.

Taife gitmek üzere Hicaz‘dan, ayrılmadan, Meşihat makamında meydana gelen değişiklik sebebiyle, sürgün cezası affedildi, dönüşte yine kısa bir süre Kütahya’da kaldı, istanbul’a gelince ikinci defa şeyhülislam oldu (1792).

ikinci şeyhülislamlığı 1798 tarihine kadar sürdü.

Yine azledilince, önce Bursa’da, sonra da Bebek‘teki yalıda oturmasına izin çıktı.

Bir süre Bursa’da oturdu, İstanbul’a dönmesine izin verildikten sonra 20 Cemâziyelevvel 1215’te (9 Ekim 1800) vefat etti.

Mezarı Eğrikapı’dadır. Son derece nazik ve hayır sever bir kimse olarak nitelendirilen Mehmed Ârif Efendi, dönemindeki ıslahat ve yenileşme hareketlerinin önemine ve gereğine inanmıştı.

Halk tarafından çok sevildiği gibi yenilik taraftarı olması dolayısıyla III. Selim’in de takdirini kazanmıştı.

Dürrîzâde Ârif Efendi’nin Netîcetü’l-fetâvâ adlı eseri meşhur olup basılmıştır (İstanbul 1237, 1265).

Oğlu Abdullah Efendi II. Mahmud döneminde şeyhülislâmlık yapmıştır.