Elefterios Venizelos Kimdir | Biyografi |

Elefterios Venizelos Kimdir,(1864 – 1936)  Yunan siyaset ve devlet adamı.

Avukat oldu, Girit’in Osmanlı devletine karşı giriştiği isyan hareketini yönetti, muhtar hükümetin başbakanlığını yaptı (1898), Yunanistan prensi Georgios’a karşı 1905 ayaklanmasını hazırladı ve büyük devletlerin Girit’teki yeni yüksek komiserinin yardımcısı oldu.

Askeri Birlik’in çağırışı üzerine Atina’ya gitti (1910) ve bir hükümet kurdu.

1911 Anayasasını oylayan bir meclis topladı; bu anayasa yürütme gücünü kısıtlayarak ülkeyi yeniden teşkilâtlandırdı (gelir vergisi, toprak reformu, işçi sendikaları kurma izni, silâhlı kuvvetlerin ve eğitimin geliştirilmesi).

Sırbistan, Bulgaristan ve Karadağ ile Balkan birliğin: imzaladı ve Türkiye ile savaşa girdi (ekim 1912).

Londra antlaşması ile (mayıs 1913) Girit’in Yunanistan’a katılmasını sağladı.

Sırbistan ile ittifakın kurulduğu İkinci Balkan harbinden sonra Bükreş antlaşması (ağustos 1913) Yunanistan’a büyük toprak ka zançları sağladı.

Birinci Dünya savaşı başında Venizelos tarafsız kalmak istedi, ama sonra itilaf devletlerinin tekliflerine kulak verdi; Çanakkale harekâtı sırasında askeri müdahale vaadinde bulundu.

Bunun üzerine kral Konstantinos kendisini istifa etmek zorunda bıraktı (6 mart 1915).

Ağustos 1915’te partisinin (Liberal parti) seçimlerde kazandığı zafer Venizelos’un yeniden iktidara geçmesini sağladı.

Sırbistan’ı desteklemek için tekrar savaşa girmeye kararlı olduğu için kral tarafından yeniden azledildi (ekim 1915).

Ama bu arada, müttefiklere gizlice, Selânik’e çıkarma yapma fikrini verecek zaman buldu; buna karşı, harekâtı şeklen protesto etti.

Selânik’te muhalif bir hükümet kurdu (ekim 1916).

Konstaminos’un tahttan feragatinden (haziran 1917) sonra Yunanistan’a döndü veBulgaristan’a savaş ilân etti.

Barış konferansında yunan delegesi oldu; Neuilly ve Sevres antlaşmalarıyla yeni toprak kazançları sağladı.

Ama 30 aralık 1918 tarihli muhtırasıyla istediği ve «Megali îdea»yı (bütün Yunanlıların birleştirilmesi) gerçekleştirmek amacını güden toprakların hepsini elde edemedi.

Lloyd George’un tazyikiyle Mustafa Kemal’e karşı savaşa girdi; bu yeni savaş Venizelos’u halkın gözünden düşürdü (ağustos 1920’de Paris’te bir suikastte yaralandı).

Aleksandros I’in ölümünden sonra (ekim 1920) tahtı prens Paulos’a vermek istedi; ama seçimleri Konstantinos’un taraftarları kazandı (kasım).

Fransa’ya sürgüne giden Venizelos Yunanistan’a aralık ayı seçimlerinden sonra döndü: krallık meseleleri konusunda belirli bir tutum benimsemedi; hasta olduğu için yerini Papanastasiu’ya bıraktı, o da cumhuriyeti ilân etti (mart 1924).

1928 Temmuzunda Venizelos bir milli birlik hükümetiyle yeniden iktidara geldi, barışçı bir siyaset izleyerek İtalya ve Türkiye’ye yaklaştı (1930).

Ama İktisadi buhran ülkeyi kötü duruma soktu; drahminin değerini düşürmek zorunda kalındı bu yüzden Venizelos çekildi (1933).

Yeniden iktidara geldi (ocak 1933), üç ay sonra bir daha çekilmek zorunda kaldı ve bir suikaste daha uğradı.

Taraftarları Girit’te bir darbeyle iktidarı ele geçirmeye çalıştılar (mart 1935); Venizelos da bizzat Girit’in bağımsızlığını ilân etti, ama haziran seçimlerinde yenilgiye uğrayınca Paris’e çekildi ve gıyaben ölüme mahkûm edildi.