Emir Çoban Kimdir,Hayatı | Biyografi |
Emir Çoban Biyografi,Emir Çoban Kimdir,İlhanlı kumandanı ve devlet adamı (öl. 1327).
Cengiz Hana bağlılıklarıyla tanınan Sulduz kabilesindendi.
Emir Çoban Hayatı
Olcay to’nun (1304-1316) ölümünden sonra küçük yaşta tahta çıkan Ebu Said Hana (1316-1335) naiplik yaptı ve melikülümera unvanıyla ilhanlılar devletini ölümüne kadar bir diktatör gibi idare etti.
Ünü, Moğol imparatorluğunun her tarafına yayılan Çoban Noyan’a, hakan Esen Temür, «dürt ulusun (Çin, Çağatay, Kıpçak, Iran) beylerbeyi» unvanını verdi.
Çoban Noyan kendi oğul ve torunlarını İlhanlı devletinin büyük şehirlerine vali tayin etti: büyük oğlu Hasan’ı Horasan ve Mazandaron’a; ikinci oğlu Temürtaş’ı Rum’a (Anadolu); torunu Talış’ı İsfahan, Fars ve Kirman’a. On bir yaşında tahta çıkan Ebu Said’in çocukluğundan faydalanan tlhanlı devletine bağlı beyler ve prensler, bağımsız olmak için ayaklandılar.
Çoban Noyan’ın oğlu Temürtaş bile bağımsızlığını ilân etti, kendi adına para bastırıp hutbe okuttu (1318).
Bütün ayaklanmaları bastıran Çoban Noyan, oğlu Temürtaş’ı da esir etti, fakat Ebu Said, Temürtaş’ı affederek Rum’a vali olarak gönderdi.
Çoban Noyan bu sıralarda büyük bir ordu ile Derbent’i geçerek İlhanlı devletine hücum eden Altmordu hanı Özbek’i, 20 000 kişilik ordusuyla büyük bir bozguna uğrattı, ilhanlı hükümdarı Ebu Said, Çoban Noyan’ın kızı Celayirli şeyhi Hasan ile evli olan Bağdad Hatuna aşık olarak, Çingiz yasasına göre Şeyh Hasan’a karısını boşamasını emredince, Çoban Noyan kızı ve damadını Sultaniye’den uzaklaştırdı.
Çoban Noyan’ın bu hareketi Ebu Said ile arasının açılmasına sebep oldu.
Bu sırada Çoban Noyan, Çağatay hanı Aşmarin’in ordusunun Horasan ve İran’da yayılışını durdurmaya çalışan oğlu Hasan’ın yardımına gitti.
Bunu fırsat bilen düşmanları Ebu Said’den, Çoban Noyan ve sülâlesinin öldürülmesi için ferman aldılar.
Çoban Noyan bünu haber alınca, ordusundaki kumandanlara bağlılık yemini ettirdi ve Sultaniye üzerine yürümeğe karar verdi.
70 000 kişilik ordusu ile Semnan’a geldi.
Ebu Said’e elçi göndererek, vezir Di meşk Hoca’yı öldürenlerin kendisine teslim edilmesini istedi.
Fakat Ebu Said bu isteğe uymadı.
Çoban Noyan’ın üzerine asker gönderdi.
Çoban Noyan’ın ordusu, emirlerin Ebu Said tarafına geçmesiyle dağıldı. Çoban Noyan küçük oğlu Çılav ile Herat meliki Gıyaseddin Kert’e sığındı.
Fakat Gıyaseddin, Ebu Said ile anlaşarak Çoban Noyan’ı öldürttü.