Esneklik Nedir,Fizik | Ansiklopedik Bilgi |

Hook yasası formülü,Esneklik nedir fizik,Esneklik Nedir Fizik,Uygulanan cismin özelliklerine bağlı kalma koşuluyla, cismin dayanabilme yeteneği, boyut, biçim ya da hacim değişikliği olarak ortaya çıkar.

Uygulanan kuvvet ortadan kalktığında, cisim, yeniden eski büyüklüğünü ve biçimini kazanırsa, esneklikten söz edilebilir.

Bütün katı ve sıvılar, belirli sınırlara kadar esneklik özelliği gösterir.

Bu sınıra, «esneklik sınırı

Hook Yasası Deneyi

Katıların bu özelliklerine ilişkin ilk ciddi araştırmayı,” Robert HOOKE (1635-1703) yaptı.

Hooke, incelemeleri sonucunda, «Hooke yasası Sözgelimi, çelik bir tel, bir ucundan bir çerçeveye bağlanır, öteki ucuna da bir ağırlık aşılırsa, telin boyu bir miktar uzar.

Ağırlığı iki katına çıkarırsak, uzama da iki kat artar.

Bu durum, esneklik sınırına kadar sürer.

Gerilme, uzama ve esneklik modülü: Uzama ile zorlama orantılı olduğundan, bunların birbirine bölümü değişmez bir değer verir. Ancak bu değer, esneyen malzemenin yalnızca cinsine değil, biçimine de bağlıdır.

Bu özellik, her cisim için farklıdır ve bir kurala bağlanması çok güçtür. O yüzden, zorlama yerine gerilme, uzama yerine de birim uzama «birim biçim değiştirme

Normal gerilme ve normal uzama: Herhangi bir cismin (örneğin bir çubuğun) uzunluğu doğrultusun da bir kuvvet uygulandığında, boyda ortaya çıkan değişimi belirleyen gerilme ve biçim değiştirmeler, gene uygulanan kuvvet yönündedir.

Bu durum için özel bir esneklik modülünden, yani Young modülünden söz edilir.

Aynı malzemeden yapılmış, kalınlıklara (kesitleri) farklı iki çelik tel, bir çubuğa bağlanır ve uçlarına eşit ağırlıklar aşılırsa, ince olan tel daha fazla uzama gösterir.

Bunun nedeni, ince telin kesitinde birim alana uygulanan kuvvetin, kalın telinkine uygulanandan fazla olmasıdır.

Kuvvetin, bu kesitin alanına oranına «gerilme Önceki örnekte ele alınan çelik teller, bu kez aynı kalınlıkta, fakat değişik boyda seçilirse, uzun olan telde daha çok uzama oluşacaktır.

İki durumda da, uzama miktarının asıl uzunluğa oranı aynıdır.

Bu orana, «boyca uzama oranı Bu örnekte (çelik için), çekme gerilmesinin boyca “uzama oranına bölümü, Young modülünü verir.

Basma gerilmesi ve kısalma oranı için sıkıştırma deneyi yapılırsa, gene aynı oran elde edilir.

Mühendislikte, basma ve çekme zorlamaları etkisi altında çalışacak malzemelerin seçiminde, Young modülü büyük önem taşır.

Sözgelimi, bir köprünün tasarımında direklerin ne kadar yüke dayanacağını, dolayısıyle seçilecek malzemenin Young modülünü, bilmek gerekir.

Kayma gerilmesi ve kayma

Başka bir tür esneklik ise cisimler eğildiği zaman ortaya çıkar.

Eğilmede esneklik modülü, «kayma modülü Sözgelimi, yatay bir levhaya bir çelik çubuk tutturulup öteki ucu da hareketsiz bir noktaya bağlanır ve levhaya yatay bir kuvvet (kesme kuvveti) uygulanırsa, çubuk eğilecektir.

Bu olayda çubuğun boyu değişmez, ancak biçimi bozulur.

Kesme kuvveti, çubukta, eğilme gerilmesi oluşturur.

Bu gerilme, uygulanan kuvvetin, uygulandığı kesitin alanına bölünmesinden elde edilen sonuca eşittir.

Kayma ise, çubuğun biçim değiştirme ölçüsüdür ve eğilme (dönme) açısından saptanır. Kayma modülü, kayma gecikmesinin kaymaya oranından hesaplanır.

Kayma modülü, yatay kirişlerin yük etkisi altındaki dayanıklılığının hesaplanmasında kullanılır.

Bulk Modülü Nedir

Basınç altındaki bir katı ya da sıvının hacim değişikliği için, bulk modülü kullanılır.

Bu, basıncın (basma gerilmesinin) görece hacim değişikliğine (hacimsel biçim değiştirmeye) oranı olarak tanımlanır.

Hidrolik sistemlerde bulk modülü, akılda tutulması gereken çok önemli bir etmendir.