Falkland Savaşı,Nedeni,Sonuçları | Tarih Bilgileri |
Falkland Savaşı,1982 ilkbaharında İngiliz ve arjantin deniz kuvvetleri arasında geçen savaş.
Arjantin, 1832’de ingilizlerin sahiplendiği Falkland adaları üzerinde hak iddia ederek Birleşmiş Milletler’e başvurdu (1961).
Arjantin Malvinas adını verdiği bu adaların İngiltere’ye çok uzak, kendi ülkesine ise çok yakın ve onun uzantısı olduğunu öne sürdü (adalar Arjanti’ne 1 300 km uzaklıktadır).
İngiltere’yse böyle bir gerekçeye itibar etmedi.
BM Güvenlik Konseyi, tarafları görüşme masasına çağırdıysa da (1965), Ingilizler uzlaşmaya yanaşmadılar.
Görüşmelerin uzaması üzerine halkın gözünde saygınlık kazanmayı amaçlayan Arjantin devlet başkanı general Leopoldo Fortunato Galtieri, 1982 martında adaya askeri müdahaleye karar verdi.
19 martta Güney Georgia adasına çıkan arjantin askerleri buraya arjantin bayrağını çektiler.
Bunun üzerine İngiltere, Endurance buzkıran gemisini ve Superb denizaltısını bölgeye gönderdi.
Arjantinde 5 savaş gemisini yola çıkardı (24 mart).
2 nisanda Falkland adalarının başkenti Port Stanley’e çıkan arjantin birlikleri buradaki İngiliz garnizonunu esir aldı.
İngilizlerin tepkipi üzerine toplanan Güvenlik Konseyi Panama’ nın 1 oyuna karşı 9 oyla alınan kararla arjantin’in adaları terketmesini istedi. (Çin, İspanya, Polonya, SSCB oylamaya katılmadı).
Arjantin karara uymayacağını açıkladı.
Bunun üzerine İngiliz filosu Amiral John Woodward komutasında yola çıktı. (invincible ve Hermes uçak gemileri de filoya katıldı).
Falkland Savaşı Sonuçları
Bu arada en güvendiği güney amerikalı ve avrupalı müttefikleri arasında kalan ABD, Alexander Haig’i arabulucu olarak görevlendirdi.
Arjantin’in amerikan önerilerini reddetmesi üzerine ABD resmen İngiltere’nin yanında yer aldı (30 nisan).
İngiliz filosunun savaş alanına varmasıyla adaya çıkan komandolar, Falkland’ ın denetimini ellerine geçirip arjantin denizaltısı Santa Fe’yi batırdılar.
1 mayısta ta adaları bombalamaya başlayan İngiltere arjantin kruvazörü General Belgrano’yu torpilledi (270 ölü).
Savaşalanı sayılan 200 millik bölgenin dışında gerçekleşen bu olay dünya kamuoyuna Falkland’da gerçek bir savaşın sürüp gittiğini ilk defa açıkça gösterdi.
Arjantin de misilleme olarak fransız yapımı Exocet füzelerini kullanarak ingilizlerin Sheffield destroyerini batırdı (30 ölü, 12 kayıp).
İngiliz askerleri arjantinli pilotların sürekli saldırılarına rağmen San Carlos’a çıktı.
Birkaç gün içinde lngilizler 4 gemi, 2 füze atar firkateyn (Ardent ve Antilope), 1 yük gemisi (Atlantic Conveyer) ve 1 destroyer (Coventry); arjantinliler de hava güçlerinin üçte birini yitirdiler, İngilizler haziran başında Port Stanley’i (arjantinliler kente Puerto Argentino adını vermişlerdi) tamamıyla kuşattılar.
Daha fazla kan dökülmesini önlemek amacıyla arjantinli general Mario Menendez teslim oldu (14 haziran).
Yenilgi Buenos Aires’te «askeri diktatörlüğe son» sloganıyla gösterilere yol açtı.
General Galtieri 17 haziranda istifa etti; yerine general Christino Nicolaides getirildi.