Giuseppe Mazzini Kimdir,Hayatı | Biyografi |
Giuseppe Mazzini Kimdir,İtalyan vatanseveri ve devrimcisi (Cenova 1805-Pisa 1872).
Giuseppe Mazzini Hayatı
Jansenius’çuluğa bağlı liberal bir ailenin çocuğu olan Mazzini, maddeciliğe son derece karşıydı.
1827’de hukuk doktoru oldu ve Carbonari derneğine girdi, fakat buradan çok çabuk ayrıldı.
İtalyan birliğini, cumhuriyeti kurmak yoluyla gerçekleştirmek isteyenlerin başına geçti.
Bu grup, Gioberti gibi, İtalyan birliğini papanın etrafında toplanarak gerçekleştirmek (Yeni-Guelfi’cilik) isteyenlere olduğu kadar, birliği, Pieomente çevresinde toplanmak suretiyle gerçekleştirmeyi isteyen Balbo, D’Azeglio, Cavour ve taraftarlarına da karşıydılar.
Mazzini Piemonte’liler tarafından tutuklandıktan sonra (kasım 1830 – ocak 1831) Marsilya’ya kaçtı, burada uzun süre sürgün hayatı yaşadı ve İtalya’yı kurtarmayı ve birleştirmeyi amaç edinen Genç İtalya’yı (1831) kurdu.
Memleketinin romantik gençliğinin kılavuzu olan Mazzini, prenslerin kurduğu birliğe (Kutsal birlik) karşı halklar birliğinin (1834’te Berne’de kurduğu Genç Avrupa) öncüsü oldu.
Bundan başka iman ve Gelecek (1835) ile İnsanın Görevlerinde (1837) tarih görüşünü İtalya sınırlarından çıkararak genişletti, önce İsviçre’ye (Genç İsviçre dergisinin kuruluşu, 1835), sonra da bütün dünyaya yaydı.
Ona göre, Sezar’ların ve papaların mirasçısı olan Üçüncü Roma, yine kendisi tarafından, bütün halkların katkısıyla ve özel dehalarına uygun olarak yeniden oluşturdukları insanlığın ilham kaynağı olacaktı: Mazzini’nin Sırplara, Macarlara, Polonyalılara v.b. duyduğu ilgi bununla açıklanabilir.
Bu yüzden 1848 Hareketlerinin başarısızlıkla sonuçlanmasından sonra Ledru-Rollin ile bir Avrupa Demokratik komitesi kurdu (temmuz 1850) ye 1848 hareketleri başarısızlığa uğravınca (Cumhuriyetçi Birliği Manifestosu) [1 eylül 1866] ile (Doğu Halklarına) [1869] adlı bildiriyi yayımladı.
Her ne kadar Charles – Albert’i milli hareketin başına geçmeye, teşvik ettiyse de (haziran 1831), asıl amacı merkezci bir İtalyan cumhuriyetinin kurulmasıydı.
Mazzini bu amacını gerçekleştirmek için sadece ayaklanmalar düzenlemeğe güveniyordu.
Bu yoldaki ilk denemeleri (Modena ve Sardunya devletleri, 1833; Savoie, 1834; Sicilya, 1837) başarısızlıkla sonuçlandı. Cenevre’ye (1833), sonra Bern’e sığındı (1834), buradan 1836’da sınırdışı edildi.
Londra’ya çekilerek (1836-1848) burada edebiyatla, İtalyan asıllı fakir çocukların öğretimi ile uğraştı ve boş yere ayaklanma tasarılarını yeniden ele aldı (Banadiera kardeşlerin hareketi, 1844).
Paris devriminin ilânı üzerine (1848) Pius TX’dan milli İtalyan hareketinin başına geçmesini istiyen Mazzini (8 eylül 1847), Genç İtalya’yı İtalyan Milli derneği haline getirdi (5 mart 1848, Paris’te); Milano’da, Avusturya’lılara karşı yapılan direnme hareketini Garibaldi’nin yanında yönetti.
Custozza bozgunundan (25 temmuz 1848) sonra İsviçre’ye çekildi ve birçok felâkete katlandıktan sonra papaya karşı ayaklanan Roma’ya gitti (5 mart 1859).
Saffi ve Armellini ile birlikte Roma cumhuriyeti triumviri seçildi (29 mart).
Hükümeti iyi işlemesini sağladı (laik bir idarenin kurulması, papazlara ait malikânelerin yeniden dağıtılması, düzenin korunması), fakat bu, kısa ömürlü oldu; çünkü Oudinot Fransızları papayı yine yerine oturtmuşlardı (4 temmuz 1849).
Önce Cenevre’ye, sonra Lozan’a ve oradan da Londra’ya sığındı.
Milano’da (Kossuth ile birlikte, 1853), Sapri’de (1857) ve Cenova’da (1857) ayaklanma teşebbüslerine giriştiyse de, bunların hepsi başarısızlıkla sonuçlandı.
Cavour’un metotlarını benimseyen birçok eski arkadaşı ve önce Bakunin’in sonra da Marx’ın maddeciliğine kayan işçiler tarafından yalnız bırakıldı.
Bununla birlikte Mazzini, yarımadayı birleştirmek için izlenen yolları beğenmemekle beraber, devrimci hareketlere girişerek birliğin kurulmasına da yardım etmişti.
Mille’lerin seferi sırasında Mazzini’nin taraftarları Sicilya’ya hâkim oldu (1860).
1862’de Venetya’da bir ayaklanma hazırladı (Raltazzi antlaşması) ve 1863’te başbakan Minghetti ile birlikte, Papalığa bağlı eyaletlerde genel bir ayaklanma tasarladı; bunun için papalık topraklarının bütünlüğü konusundaki Fransız-italyan sözleşmesine karşı çıktı (eylül 1864).
Seçim iptal edilince (1865), taraftarları sistemli bir şekilde İtalyan monarşisine karşı çıktılar.
Fransız-Alman savaşının başında (1870) tutuklanarak Gaete’ye hapsedilen Mazzini, az sonra affedildi; takma bir adla gittiği Pisa’da öldü.