Henry Morton Stanley Kimdir,Hayatı | Biyografi |
Henry Morton Stanley Kimdir,(Denbigh, Galler ülkesi, 1841-Londra, 1904),İngiliz gazetecisi ve kaşifi.
Henry Morton Stanley Hayatı
Konfedereler ordusunda Ayrılık savaşına katıldı, sonra gazeteci olarak lord Napier’in yanında Habeşistan’a gitti.
New York Herald gazetesinin müdürü tarafından, ekim 1869’da, üç yıl kendisinden kesin haber alınamayan Livingstone’u Afrika ekvatorunda bulmakla görevlendirildi.
Ocak 1871’de Zanzibar’a vardı, orada Ujiji’ye (Tanganyika gölünün doğu kıyısı) giderek Livingstone’u buldu ve ünlü gezgine azık ve gereç sağladı (10 kasım 1871).
Avrupa’ya döndü.
Garnet Wolseley ile birlikte Aşanti’lerin yanına gitti (1873), Westminster’de Livingstone’un cenaze törenine katıldıktan sonra onun keşiflerini devam ettirmek üzere yeniden Zanzibar’a gitti (1874 sonları).
Masrafları New York Herald ve Daily Telegraph tarafından karşılaşan bu ikinci gezisinde, bütün Ekvator Afrikası’nı doğudan batıya geçti.
Birbiri ardınca Victoria-Nyanza gölünü ve Uganda’yı keşfetti, Ruwenzori’yi ve Albert-Nyanza gölünü buldu, Tanganyika’yı gezdi ve Nyangve’den Atlantik okyanusuna kadar (Zaire veya Kongo’ya) indi (1877).
Stanley, bir süre sonra Belçika kralı Leopold II tarafından 1876’da kurulmuş olan Milletlerarası Afrika demeğinin hizmetine girdi.
Büyük bir gezi kurulunun başında nehir boyunca ilerleyerek Stanley Pool’e kadar uzandı (1879-1884), Leopold II gölünü keşfetti ve nehrin kıyılarındaki zenci kabile şefleriyle anlaşmalar yaparak, Kongo nehrinin sol kıyısının mülkiyetini Afrika derneğine sağladı.
1887’de, Stanley, Mısır Sudanı’nın mehdiler tarafından fethi ile Wadalay eyaletinde tecrit edilen Emin Paşaya yardım etmek için Atlantik kıyılarından hareket etti.
Amacına ulaştı ve kendisiyle birlikte Emin Paşayı Zanzibar’a gitmeye razı etti (1888).
Bundan sonra kâşiflikten vaz geçerek İngiltere’de yerleşti, «sir» unvanını aldı, evlendi (1890) ve Avam kamarasına üye seçildi, sömürge işleriyle ve milletlerarası meselelerle uğraştı.
Henry Morton Stanley Başlıca Eserleri
How 1 Found Livingstone (Livingstone’u Nasıl Buldum) [1872]
Livingstone’un bir biyografisi; Coomassie and-Magdala (Kumasi ve Magdala) [1874]
Through the Dark Continent (Siyahlar Ülkesinde) [1878]
The Congo and the Founding of its Free State (Kongo ve Hür Devletlerini Nasıl Buldum) [1885]
in Darkest Africa (Kara Afrika’da) [1890]
Emin Pacha and the Rebellion at the Eguator (Emin Paşa ve Ekvator’da Ayaklanma) [Jephson ile birlikte 1890]
My Dark Companions and their Strange Stories (Siyahî Yol Arkadaşlarım ve Garip Hikayeleri) [1893]
Through South Africa (Güney Afrika’da) [1898]