Hristiyanlık ve Misyonerlik,Tarihçesi,Faaliyetleri | Dinler Tarihi |
Hristiyanlık ve Misyonerlik , başta Hristiyanlık olmak üzere herhangi bir dini yabancı ülkelerde yaymakla yükümlü din görevlisi.
Misyoner, İncil’de İsa tarafından verilen “gidin ve insan balıkçısı olun” nasihatına uyan insanlar için kullanılan bir Hristiyanlık terimidir.
Misyonerliğin Tarihçesi
Misyonerler insanları Hristiyanlık dinine davet ederler ve onun hakkında bilgilendirirler.
Misyonerlik, bir dini yayma amacıyla, başka bir ülkede bulunanlardır.
Misyonerlik Faaliyetleri
Misyon’lar görevlerini iki yoldan yürütür: 1. dış misyonlar; 2. iç misyonlar.
Katolik Dış Misyonları
Haçlı seferlerine kadar misyonlar. İlk misyonerler havarilerdi.
Aziz Paulus Küçük Asya’da, Makedonya’da ve Yunanistan’da birçok kilise kurdu ve teşkilâtlandırdı.
Havarilerin çömezleri, bütün roma dünyasına yayıldılar.
Constantinus’un hıristiyanlığı kabul etmesi, misyonlara yeni bir hız verdi; bunlar kısa zamanda İran ve Arabistan içlerine kadar yayıldılar.
Barbarlar akını bunlara yeni bir alan kazandırdı.
VI. yy.da Aziz Augustinus Anglosaksonlar a vaızlar verdi; Aziz Bonifacius VIII. yy.da Ren kıyıları boyunca Hıristiyanlığı yaydı; Charlemagne’ın zaferleri de Saksonları Hıristiyanlığı kabule zorladı; IX. yüzyılda germen kavimleri hıristiyan oldu.
Aynı yüzyılda hristiyanlık isveç ve Bohemya’ya, X. yüzyılda da Danimarka’ya girdi.
Rusya, Prusya ve Macaristan misyonları da bu çağa rastlar: bunlar germenleri sömürgeleştirme ve hıristiyanlaştırma amacını güden teşebbüslerdi.
Dilenci Tarikatları ve Misyonlar
Askeri alanda Haçlı seferleri İslâm dininin yayılmasını durdurduysa da, müslümanları hıristiyanlaştıramadı.
Incil’i müslümanlar arasında dostça yayma düşüncesinin Assisi’li Aziz Francesco’dan geldiği sanılır.
Misyonerlik düşüncesini ilk benimseyenler Fransiskenler ve Dominikenlerdir.
Bazıları Moğolistan içlerine kadar girdiler.
Himaye Sistemi
Yeni dünyaların keşfi, misyonlar için yeni bir hamle fırsatı doğurdu.
Ispanyollarla Portekizliler sömürgeleştirme ve hıristiyanlaştırma siyasetini birlikte yürüttüler: 1593-1608 arasında, papalıktan alınan bir dizi yetki belgesi, Portekiz ve İspanya krallarına, keşfedilmiş veya keşfedilecek ülkelere gidecek misyonerleri hazırlama, seçme, gönderme ve bakma yükümlülüğünü veriyor, bu ülkelerin mülkiyetini onlara bırakıyordu.
Bu ülkelerde kralların kârlar üzerinden himaye payları olacaktı.
Bu, misyonları Portekiz ve İspanya’nın tekeline vermek demekti.
Krallar gerçekten de bu ödevleri yerine getirdiler (Latin Amerika’nın hıristiyanlaştırılması; Goa misyonları; Çin, Japonya ve Hindistan’daki cizvit misyonları; Filipinler misyonu).
Cizvit tarikatının doğuşu, himaye şartlarını bir değişikliğe uğratmadan, misyonerler için yeni bir destek oldu.
Propaganda Misyonları
Papalık, 1662’de Vatikan’da Propaganda kongregasyonu (Misyon bakanlığı) kurunca durum değişti.
Portekizlilerin yenilgisinden ve Ispanya’nın gerilemesinden sonra, himaye sisteminin misyoner sağlamaktaki maddi güçsüzlüğünü gidermek, misyonları yeniden düzenlemek ve tezelden her ülkede yerli hıristiyan din adamlarını yetiştirmek gerekti.
Propaganda hizmetleri için Paris’te Dış Misyonlar Papaz okulu kuruldu; masrafları doğrudan doğruya Papalık Propaganda dairesi tarafından karşılanan din adamları, Uzakdoğu için bir misyoner teşkilâtı kurdular ve Kanada misyonlarını yönettiler.
Birçok çatışma ve uzlaşmadan sonra, propaganda misyonları, himaye misyonlarını ikinci plana itti.
Fransız devrimi misyon hareketine son verdi.
XIX. yy. Misyonları
1830’dan sonra ve Gregorius XVI’nın teşebbüsüyle yeniden başlayan, Fransızların çoğunlukta olduğu misyonerlik hareketi, Avrupa’nın yeryüzünü etkisi altına almağa çalışmasıyle birlikte, bütün dünyada gelişti.
Birinci Dünya savaşından Sonra Misyonlar
1917’den sonra, Benedictus XV, Vatikan’ın misyon çalışmalarını Propaganda kongregasyonunun yetkisi altında topladı.
Aynı papa ve Pius XI misyonerliğin kurallarını tanımladılar.
Misyonerliğin amacı, yeryüzünde güçlü bir hristiyanlık camiası kurmaktı.
Almanya’da, Belçika’da, Fransa’da misyon çalışmaları için enstitüler kuruldu.
Buralarda daha çağdaş bilgilerle misyonerler yetişti.
1951’de yayımlanan Evangelii Praecones adlı papalık genelgesi 1926 ve 1950 yıllan için resmî rakamlara dayanan bilgiler vermektedir.
Bunlara göre 1926’da 400 ve 1950’de de 600 misyoner bölgesi vardı.
1926’da bütün misyon şefleri avrupalı olduğu halde 1950’-de 88 misyon kendi yerli şefleri tarafından yönetilmiştir.
1949’da Çin devriminin getirdiği sosyal yapı değişikliği ve Avrupa sömürgelerinin bağımsızlıklarına kavuşması, bugünkü misyoner kadrosu üstüne kesin rakamların verilmesine engel olmaktadır.
Protestan Misyonları
Protestanlık, daha ilk günlerden itibaren misyon meselesi üstünde önemle durdu ve Avrupa’da durumunu sağlamlaştırır sağlamlaştırmaz bu yolda harekete geçti ve ancak XIX. yy.da büyük gelişmeler elde etti.
Bugün pagan toplumlara misyoner yollayan ve bunların geçimini sağlayan birçok dernek vardır.
Bunların en önemlileri şunlardır: İngiltere’de 1701’de Londra’da kurulan İncil’i Yayma derneği, Vaftizci Misyonlar derneği (Londra, 1792); Amerika Birledik devletlerinde 1810’da Boston’da kurulmuş olan Amerikan Misyon Dostları konseyi, Vaftizci Misyoner birliği (Boston, 1814), Presbiteryen Kilisesi Dış misyonları (New York, 1837); Almanya’da Moravyalı Kardeşler misyonları (1732), Paganlar Arasında İncili yayma Misyonları derneği (Berlin, 1823); Fransa’da, 1824’te Paris’te kurulan İncil Misyonları derneği; İsviçre’nin Basel şehrinde 1815’ten beri aynı isimde bir dernek vardır.
Diplomatik misyon’da şu kişiler bulunur:
1. bir misyon şefi (çeşitli sınıflardan bir elçi veya maslahatgüzar).
2. misyon şefinin emri altında görev yapan, diplomat niteliğine sahip dışişleri meslek memurları (diplomatik personel);
3. İdarî ve teknik porsenel; 4. müstahdemler.