Hristiyan Konsilleri
Hristiyan Konsilleri,Din adamlarının dışında özellikle hükümdar ve elçileri de görüşmelere katılıyordu: bugün bu hak kaldırılmıştır.
Konsilde alınan kararlara, biçimlerine göre kararname veya kanun adı verilir. Bir konsilin çalışmalarına katılmış her piskopos «peder»dir. Kiliselerarası (veya ökümenik) konsiller, şahsen veya vekilleri yoluyla başkanlık yapan papa tarafından toplantıya çağrılır.
Kararlar gene papa tarafından onaylanmalıdır. Bir ökümenik konsilde bütün piskoposların bizzat bulunmaları gerekli değildir: piskoposların konsil toplantısından haberdar edilmeleri yeter.
Bir kere papa tarafından onaylandıktan sonra, inanç konusundaki ökümenik konsil kararları artık değiştirilemez. Bu konsillerin kabul ettiği kanunlara bütün hıristiyanlar ve rahipler, istisnasız olarak uymak zorundadır.
Özel (veya milli) konsil veya eyalet konsilleri, papanın onayı olmadan toplanamaz. Kararlar papaya sunulur; o da bunları inceleyerek ya onaylar veya iptal eder.
Bu konsillerde alınan disiplin kanunları, ancak bunları ihdas etmiş olan pederlerin idaresindeki hıristiyanlar için geçerlidir. özetlenen kurallar, bugünkü kilise hukuku kurallarıdır.
Önceleri, hukuk daha esnekti: hükümdarlar, patrikler ve metropolitler sık sık özel konsiller toplar ve bu konsillere başkanlık ederlerdi; imparatorlar da genel konsil toplama yetkisine sahipti (Constantinus ilk İznik konsilini toplamıştı).
Bugüne kadar, on dokuz ökümenik konsil toplandı:
Arius’çuluğa karşı İznik’te (325)
Makedonyalılara karşı İstanbul’da (381)
Nestorıus’a karşı Efes’te (431)
Monofızitlere karşı Kadıköy’de (451), İstanbul’da (553), İstanbul’da (680-681)
monotelizme karşı İznik’te (787)
sahte patrik Photios’u patriklikten çıkaran konsil İstanbul’da (869)
ayrıca Simon’culuk ve Nicolaus’çuluğu suçlayan 1074 kararlarını onaylayan Laterano konsili (1123) [ruhban sınıfının genel disiplinini kuvvetlendirerek dünyevi iktidar karşısında kilisenin bağımsızlığını tescil etti]
Laterano (1139)
Laterano (1179)
kilise yönetim sisteminde papanın otoritesini pekiştiren, Laterano konsili (1215)
Friedrich II’yi afaroz maksadıyla innocentius IV tarafından toplanan Lyon konsili (1245)
Roma ve Yunan kiliselerini birleştirmeyi amaçlayan Lyon konsili (1274)
ilk Avignon papası Clemens V tarafından toplanan Vienne (Fransa) konsili (1311)
Batı kilisesinde sapkınlığa son veren ve ancak Martinus V tarafından onaylanan (1417’den sonra) kanunlarca ökümenik sayılan Konstanz konsili (1414-1418)
Fransa ile uyuşmayı onaylayan Laterano konsili (1512-1517)
protestan reformuna karşı Trento konsili (1545-1563)
papanın yanılmazlığının açıklandığı I. Vatikan Konsili (1869- 1870); 1962’de toplanan II. Vatikan konsili.
Sonradan Ferrara’ya (1438) ve Floransa’ya (1439) nakledilen 1431-1449 Basel konsili (ancak 25. toplantıya kadar [1437] ökümenik olarak kabul edilir). Yunan Ortodoks kilisesi ancak ilk yedi konsili tanır. Konsil kararları, külliyatlarda toplanmıştır.