İbn Bacce Kimdir,Hayatı,Felsefesi | Filozof Biyografileri |
İbn Bacce Kimdir (Ebubekir Muhammed bin Yahya bin Saig), arap filozofu (? Zaragoza – Endülüs 1138).
İbn Bacce Hayatı
Doğu İslâm dünyasında Farabî ve İbni Sina tarafından kurulan Meşaî okulunun Endülüs’teki temsilcisi (Ortaçağda Avempace diye anılırdı).
Astronomi, tıp ve matematik alanlarında çalıştı, ayrı ayrı eserler verdi.
Zamanının düşünce ve görüşlerine uyarak eski anadolu ve yunan filozoflarının, çağında bilinen eserlerini, yazılarını inceledi.
Farabî ve İbni Sina gibi o da Aristoteles’in izinden yürüdü.
Felsefesinde akla önemli yer verdi.
İbn Bacce Felsefesi
Aristoteles’in mantığını yeniden yorumladı.
Gazzalî’nin imanı akıldan üstün tutan görüşüne özellikle halvet görüşüne, ilâhiyat anlayışına karşı çıktı.
İbni Bacce’ye göre insan aklı bilgi edinerek gelişir, kavrayış gücü, anlayış ve yorum yeteneği genişler, olgunlaşır.
Bilginin kaynağı akıl ve duyulardır.
İnsan bilim ve felsefe ile içinde yaşadığımız âlemi, tabiatı kavrayabilir.
Bilginin kesinliğe ulaşmasında en sağlam temel mantık ölçülerine uyma, eksiksiz bir akıl yürütmedir.
İnsan bilgisi genişlediği, kesinlik kazandığı ölçüde akıl da gelişir, anlayış gücü daha sağlam temellere, daha kesin ilkelere ulaşır.
Akıl insanı kesin bilgi yoluyla Tanrı’ya kavuşturur, insan aklı belli bir alanda Tanrı’yı anlamaya, kavramağa, elverişli bir niteliktedir.
Erdem (fazilet) akıl ölçülerine uymakla elde edilir.
İnsanla bütün öteki varlıklar arasında içten bir bağ vardır.
İnsan, içinde yaşadığı dünyanın kurallarıyla, yapısıyla sürekli bir bağlılık içindedir.
insan varlığında hayvan, maden, bitki gibi varlıkların birleştiği bir öz vardır.
Bu bağlılık insan – hayvan, hayvan – bitki, bitki – maden ilişkisi doğrultusundadır, insanı başarıya ulaştıran, bümeyi sağlayan faal akıldır (el akl-el faal).
Faal akıl insanı basamak basamak yükselterek peygamberlik katına ulaştırır.
İnsan için en yüce, ulaşılması gereken en mutlu âlem yalnız akıl alemidir.
İnsan için gerçek mutluluk, içinde yaşanılan dünyadadır, insan bilgi yoluyla faal akıl ülkesine, mutluluk âlemine ulaşır, akıl insanı bütün kötülüklerden, geçiciliklerden, olgun insana yakışmayan eksikliklerden uzaklaştırır, erdeme kavuşturur.
Mutlu devlet, bilgelerin, erdemli kimselerin yönettiği devlettir; akıl kurallarına, faal akıl ilkelerine göre düzenlenen devlettir.
Gerçek devlet akıl devletidir, insan, bilgisini arttırarak, düşünce ve anlayış yeteneklerini adım adım geliştirerek faal akla ulaşabilir.
XIII. ve XIV. yy.larda ilkçağ felsefesinin Batıda bilinmesi, tanınması yolunda yapılan çalışmalarda ibni Bacce başvurulan ana kaynaklardan biri olmuştu, ibni Bacce, düşüncelerini Kitabünnefs (İnsan Üstüne Kitap), Risaletül İttisal (Ulaşma Risalesi), Risaletül Veda (Ayrılık Risalesi), Tedbirül Mütevahhid (Birliğe Ulaşma Yolu) adlı eserlerinde, mantıkla ilgili kısa yorumlanmalarında ortaya koydu.