İbni Heysem Kimdir,Hayatı | Bilim İnsanları Biyografileri |
İbni Heysem Kimdir El – Kindi, Razi, Huneyn, Fergâni, Sehl bin Bişr, Battani, Buzcani gibi kendinden önce yaşayan, doğu filozof ve bilginlerinin eserlerini inceledi.
İbni Heysem Hayatı
Eukleides, Batlamyus (Ptolemaios), Aristoteles, Galinos gibi ilkçağ bilgin ve düşünürlerinin kendi zamanında bilinen eserlerini okudu.
İbni Heysem Matematik Alanında Yaptığı Çalışmalar
İbni Heysem, cebir ve hendese alanında birtakım yenilikler ortaya koydu, bunları birer kural niteliğinde değerlendirerek zamanının en çok önem kazanan bilimlerinden mantığı uyguladı.
Aklın ilkeleri dışında bir mantığın geçerli olamayacağını, deneyin bilgede en güvenilir kaynak olduğunu ileri sürdü.
Felsefede, kesin bilgiye ulaşabilmek için şüphenin kaçınılmaz bir gerekçe niteliğini taşıdığını açıkladı.
Razi’nin ilâhiyat konusunda, kelâmcıların oluş (hudus) alanında ortaya attıkları düşüncelerin, aklın kurallarına aykırı geldikleri için geçerli ve inandırıcı olmadığı görüşünü savundu.
Gerçeğe (hakikate) ulaştıran en kesin ve şüpheden uzak yol akıl yoludur, bütün insan bilgilerinin kaynağı madde ve duyulardır.
Bunların dışında kesin geçerliği olan bir bilgi, bir bilgi kaynağı yoktur.
Gerçek bilgi duyularla edinilen algıların akıl süzgecinden geçip mantık kurallarıyle birleşmesi sonucu elde edilir.
Felsefenin görevi, amacı en açık, en kesin ve şüpheden uzak bilgiyi elde etmek, ortaya koymaktır.
Bu yüzden felsefe bütün bilimlerin temelidir.
İbni Heysem’e göre algı (idrak) duyulara dayanan fizyolojik ve psikolojik bir olaydır.
Aristoteles’in mantıkla metafizik arasında kurmak istediği bağlantının deneye, deney verilerine dayanmadığı için gerçek ve geçerli olamayacağını ortaya attı.
Mantık konusunda, özellikle tasım (kıyas) bölümünde tümevarımın daha geçerli olduğunu açıkladı.
Onun anlayışına göre tümevarımın geçerli olması deneye, deney kurallarına uymakla sağlanır.
Dinlerin ileri sürdüğü düşünce ve görüşler aklın kurallarına, deneyin sağladığı gerekçelere uymadıkça gerçek ve geçerli sayılamaz.
Aşağı yukarı deney bilimlerinin her dalında eser veren, birçok yazıları avrupa dillerine, özellikle Latinceye tercüme edilen İbni Heysem’in en önemli eseri optik konularını işleyen Kitab-ül-Menazir’dır (Görüntüler Kitabı). Bu eserinin en ilgi çekici yeri ışık olaylarını inceleyen bölümüdür.