İbret Gazetesi,(1870),Özelliği | Kültür,Sanat,İstanbul Tarihi |

İbret Gazetesi İstanbul’da İskender Efendi tarafından yayınlanmış günlük Türkçe gazete (31 mayıs 1870 – 5 nisan 1873).

Her yıl belirsiz zamanlarda l’den başlayarak numara aldı.

İbret Gazetesi (1870)

Gazete 23 haziran 1870 günü bir ay tatil edildi.

Yeniden yayınlanmaya başladıysa da devam edemedi.

27 Nisan 1871’deibretnüma-yi Âlem adı ile mizah gazetesi biçimine girdi.

İkinci sayısında tatil cezasına uğradı.

Bu tatilden sonra, 23 sayı daha yayınlanarak 1872 şubatında Ahmed Midhat tarafından siyasî gündelik gazete biçiminde çıkarılmaya başladı, bir süre sonra gene kapatıldı; sahibi bir ay süre ile siyasî gazete çıkarmak hakkından mahrum edildi.

Namık Kemal ve İbret Gazetesi

Ceza süresinin bitmesi üzerine İbret gazetesi Namık Kemal ve arkadaşlarının beyanname şeklinde bir başmakalesi ile, 13 haziran 1872 günü yeniden yayına geçti.

Cuma ile pazar dışında her gün basılan gazetenin başyazarı Namık Kemal’di. Yazarları arasında Reşad, Nuri, Tevfik (Ebüzziya) yer alıyordu.

Namık Kemal’in üvey dayısı Mahir de müdürü idi.

Gazete, 19. sayısında (9 temmuz 1872) Namık Kemal’in yazdığı Garaz Marazdır adlı makale yüzünden dört ay süreyle kapatıldı.

İbret, bir havadis gazetesinden çok, düşünce gazetesi niteliğindeydi.

Yazarlarından Reşad, bazen, «tahrir heyeti namına» diye imza atmasından anlaşıldığına göre, gazetenin yazı kurulu müdürlüğü işiyle uğraşıyor, düzenli denecek biçimde her sayıya makaleler de yazıyordu.

Makalelerinde, yeniden Öğretilmek istenen şeylerde beliren yolda, o işin özellikle Avrupa’daki tarihinden, başlangıcından, gelişmesinden söz ediliyordu.

Namık Kemal, düşüncelerinin delillerini şairane üslûbu ile bazı tarih olaylarını ileri sürerek ortaya koyardı.

Beyoğlu’nda Fransızca çıkan Phare de Bosphore gazetesi ve Hakayık-ül-Vekayi gazetesi ile şiddetli tartışmalar yaptı.

Bu derlitoplu gazete, sistemli olarak halka hürriyet telkinleri yaptı, hükümeti tenkit etti.

Yolsuzluklara karşı çetin bir mücadeleye girişti. Mahmud Nedim Paşa sadaretten düşerek yerine Midhat Paşa geçince ceza süresini doldurmadan, yeniden çıkmaya başladı.

Gelibolu’ya sürülen Namık Kemal, İstanbul’a döndü, gazetesinin başına geçti.

Hükümetin idaresizliğini, padişahın kararsızlığını yazan gazete, hükümeti ve sarayı kuşkulandırıyordu.

30. Sayıda Namık Kemal’in Reji başlıklı yazısından ötürü, hükümet, gazete aleyhine dava açtı.

Vatan yahut Silistre piyesinin Gedikpaşa tiyatrosunda temsili (1 nisan 1873) üzerine gösteri yapan halkın, hürriyet şarkıları söyleyerek İbret gazetesine gelmesi ve bıraktıkları bir teşekkür mektubunun gazetede yayınlanması üzerine ibret bir daha çıkmamak üzere kapatıldı.

Yazarları tutuklandı.

Daha sonra da sürgüne gönderildi.

İbret, çağının en iyi fikir gazetesiydi.

Sistemli şekilde yaptığı hürriyet mücadelesi uyarıcı bir etki yarattı.

Bu gazetedeki yazılarıyla Namık Kemal, içinde yaşadığı toplumu değiştirmek, onu felâketten kurtarmak istiyordu.

Ama, sürgün cezasıyla onun gazetecilik dönemi kapandı.