II. Mervan Kimdir,Hayatı | Biyografi,Tarih |
II. Mervan,(682 ? 694 arası-Buşir 5 ağustos 750) son emevi halifesi.
İkinci Mervan
Kuzey sınırlarını korumak için halife Hişam tarafından Azerbaycan bölgesi valiliğine tayin edildi (733).
Bu olay Mervan’ın siyasî ve askerî hayata atılmasına sebep oldu. 12 Yıl bu görevde kaldı.
735-741 Yılları arasında, Kafkasya bölgesinde bulunan Hazarlara karşı başarıyla savaştı.
Islâm ordularının savaş düzeninde değişiklik yaptı.
Bu durum onun askerî sahada ün kazanmasını sağladı.
Mervan, halife Hişam ölünce, onun yerini alan Velid II’ye bağlandı.
Fakat Velid II öldürülünce yerine geçen oğlu Yezid III’ün hilafetini kabul etmedi.
Bir süre sonra Elcezire üstüne yürüdü. Mervan’ın oğlu Abdülmelik, bu bölgede oturan Kays (Mudar) kabilelerinin kendisine bağlılığından yararlanarak bütün bölgeyi eline geçirmişti.
Fakat Mervan El-cezire’ye hareket ederken Türklere karşı bölgeyi korumak için oğlunu Derbend’de bıraktı.
Sabit bin Nuaym el-Cüzâmî kumandasındaki Suriye Yemenlileri Yezid III’ten başkasına biat etmek istemediklerinden isyan ettiler.
Bu olay üzerine Mervan geri dönerek Yemenlileri Suriye’ye götüreceğine dair söz verdi ve bunları Kaysîlerle birlikte, Harran’a götürdü.
Daha sonra da Yezid III ile anlaştı ve Elcezire, Musul, Ermeniye ve Azerbaycan valisi olarak göreve devam etti.
Yezid III ölünce (25 eylül 744) Mervan tekrar harekete geçti.
Halifeliği Suriye’nin güneyindeki yemenli kabilelerce kabul edilen İbrahim bin el-Velid’e biati reddederek, Fırat’ı geçti.
Yusuf bin Ömer bin Hubeyre kumandasındaki Kinnesrin Kaysîleri ve Hims ordugâhı kendisine katıldı.
Baalbek-Dimaşk (Şam) yolu üzerinde Ayn el-Carr’da, Süleyman bin Hişam bin Abdülmelik’in kumandasındaki yemenli kabilelerden meydana gelen güney suriye ordusunu yendi.
Süleyman bin Hişam bin Abdülmelik önce Dimaşk’a kaçtı.
Burada Velid II’nin iki oğlunu idam ettirdikten sonra, halife İbrahim ile birlikte, Kelbîlerin merkezi olan Tedmür’e çekildi.
Bu çekilme üzerine Şam’a gelen Mervan, halkı kendisine biat ettirdi (744) ve hilafetini ilan etti.
İsyancı Sabit bin Nuaym el – Cüzâmî ile Yezid bin Halid el – Kasrî öldürülünce (745) emniyet sağlandı.
Böylece Suriye’yi emniyete aldığını düşünen Mervan, henüz kendisine bağlanmamış olan Suriyelileri Irak üstüne gönderdiği Yezid bin ömer bin Hubeyre kumandasındaki orduya katmak hatasına düştü (745).
Bu kuvvetler asıl ordu ile birleşmeden El-Ruşafe’de, Süleyman bin Hişam’a biat ederek Mervan’a ihanet etti.
Bunun üzerine Suriye seferine çıkan Mervan, Baalbek, Kudüs gibi önemli suriye şehirlerinin surlarını yıkarak Suriye’yi tamamıyla itaat altına aldı (746).
Mervan bundan sonra faaliyetini Irak üstüne yöneltti.
Yezid III zamanında Irak valiliğine getirilmiş olan Abdullah bin ömer bin Abdülaziz, Mervan’ın halifeliğini kabul etmiyordu ve Kûfe’de baş kaldıran Abdullah bin Muaviye de Irak’ta ayrı bir problemdi.
Mervan barışı sağlamak için Irak valiliğine Nazr bin Said el-Haraşi’yi tayin etti.
Mervan’ın Suriye ihtilâlleriyle uğraştığı bir sırada, Rebia kabilelerine bağlı Bekr Şeybanları yeniden harekete geçtiler.
Şehrizor, Ermeniye ve Azerbaycan haricîleri de kendisine katılınca asiler Kûfe’yi aldılar.
Vali Nazr, Suriyeye Mervan’ın yanına kaçtı, birlikte hareket ettikleri Abdullah bin Ömer ise, âsi lideri Zahhak tarafından, Vasıt’ta kuşatıldı.
Abdullah bin Ömer, bir süre sonra, teslim olarak Zahhak’a biat etti.
Zahhak, Suriye’den kaçan kelb kabilesi mensuplarıyle Süleyman bin Hişam’ın da kendisine katılması yle kuvvetlenerek Musul’u ele geçirdi.
Mervan, Suriye’yi itaat altına alırken, asıl dayanağı olan El-Cezire’yi kaybetmek tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Fakat başlatılan Hims kuşatmasını bırakmadı.
Harran’da bulunan oğlu Abdullah’a Zahhak’ı durdurması için emir verdi.
Nusaybin’e kadar gelen Abdullah bin Mervan, burada Zahhak’a yenildi, kaleye çekilmek zorunda kaldı.
Mervan, Hims’i teslim aldı; sonra, haricîlere karşı yürüdü.
Kafartusa’da yapılan savaşta Zahhak, yenildi (eylül 746).
Böylece devletin en önemli eyaletleri, El-Cezire, Irak, Suriye ve Mısır’da emniyet sağlandı.
Arabistan’da da Mekke ve Medine’yi bir ara ele geçiren Hadramut Haricîleri yok edildi (748).
Irak valisi bulunan Yezid bin Ömer bin Hubeyre, Rey ve İsfahan’ı eline geçiren Abdullah bin Muavıye’nin üzerine Amir bin Zubere’yi gönderdi.
3 Yıl süre ile iç işlerini düzene koyan Mervan, iç savaşlarından yararlanarak taarruz eden Bizanslılara karşı harekete geçmek için mısır donanmasını Kıbrıs’a gönderdi.
Bu sırada emevî hâkimiyetine kesin darbeyi indirmeye hazırlanan Ebu Müslim harekete geçti (747). Ebul Abbas Abdullah, Kûfe’de halife ilan edildi (28 kasım 749).
Ocak 750’de Büyük Zap suyu kenarında şansını son defa olarak deneyen Mervan, Mudar ve Yemen kahilelerinin ordu saflarında bıraktığı yıkıcı tesirler yüzünden, bozguna uğradı.
Son olarak sığındığı Mısır’daki Buşir’de kendisini takip eden abbasî kumandanı Ebu Avn ve yeni abbasî halifesinin amcazadesi Salih bin Ali kuvvetleriyle çarpışırken öldü.