İskandiller ve Kıstırmalar | Balık Avı Teknikleri |
İskandiller ve Kıstırmalar İskandiller, füze veya prizma şeklinde, yuvarlak, damla biçimi veya oval şekillerde dökülür.
Uzunca oluşlarının sebebi, denize indirildiği veya yukarı çekilişi sırasında dönerek oltaya gam yaptırmamaları içindir.
İskandillerin üst uçlarında, beden kasasındaki ilmeğin geçirileceği bir delik bulunur.
Ağırlıkları, gördüğü görevlere göre değişir.
Mesela serbest bedenli kofana dip sürütmesinde, derin su lüfer veya palamut çaparisinde kullanılan iskandiller çeyrek kilodan 2 – 3 kiloya kadar değişir.
Buna karşılık 25 – 40 gramı pek geçmeyen izmarit iskandilinin bazı zaman daha da ağırlaştığı olur.
Çapari iskandilleri de aynı işleme tabidir.
Kıyıdan atılacak çaparilerde iskandil ağırlığının önemi büyüktür.
Çapariyi fırlatırken, silkelenmeden dolayı düğüm yerlerinden kopmaması İçin takım inceliği ile iskandil ağırlığını dengelemek gerekir.
Kıyılardan açık denize kumluk yerlere atılan iskandillerin son uçlarına bir çapa çengeli gibi gömülecek teller suların kıyılara doğru olduğu zamanlar oltanın sahile gelmesini önler.
Bizde olmamasına rağmen Avrupa’da bu tip iskandillerin boy boy ve istenilen ağırlıkta hazırları mevcuttur.
Kıstırmalar
Bir oltanın dibe çabuk ve rahat inmesine yardım etmesi, akıntılı sularda dibi bulması için beden kısmı ile oltanın birleştiği yere takılan ek kurşun veya ağırlığa (kıstırma) denir.
Kıstırmaların pek çok çeşitleri vardır.
Bunlar, her olta takımının özeliğine göre yaprak kurşun, yuvarlak yarık kurşun, içi delik ağ yaka kurşunu (çalışır kurşun) ve daha bir çok çeşitlerde olurlar.
Yaprak kurşun kıstırmalar, lüfer, kofana, palamut ve torik yemlisinde kullanılır.
Derin ve akıntılı sularda zokanın dibe çabuk inmesini ve apiko durmasını sağlar.
Su ne kadar derin ve akıntı ne kadar çok olursa olsun kıstırmanın ağırlığı zokanın ağırlığını geçmemelidir.
Zokadan önce dibe inen kıstırma, bedenin oltaya dolaşmasına sebep olur.
Zokadan büyük kıstırma, dibi bulmakta amatörü çok şaşırtır.
Zokalı avlarda kıstırmalar ile zoka arasındaki beden belirli bir uzunlukta olmalıdır.
Amatörün eline kıstırma geldiği zaman balığın iki kulaç sonra sudan çıkacağını bilmesi bir çok yararlar sağlar.
Ortaya kadar yarılmış yuvarlak kurşunların mercimek kadarından nohut büyüklüğüne kadar olanları ince bedenler için lüzumludur.
Bu tür kıstırma kurşunlar küçük şartlandıralı bedenlerde daha çok İş görürler. Yemin çabuk apiko olmasını sağlar.
Büyük yuvarlak kurşunlar ortaya kadar yarılmaz, yuvarlağın ortasına bir delik açılır.
Bu delikler genellikle konik olur ve beden misina delikten geçirildikten sonra pim gibi ince, ağaç veya plastik bir çubuk sokularak olta sıkıştırılır.
Kıstırma kurşunların şamandıranın büyüklüğüne ve şekline göre ayarlanıp balanse edilmesi çok önemlidir.
Armut şamandıra ile kalem şamandıra arasındaki kurşun farkı, kalem şamandıra daha çabuk suya dalacağından, daha az olmalıdır.
Her iki şamandırada da ağırlık öylesine ayarlanmalıdır ki balık yeme vurduğu zaman şamandıra mukavemet göstermeden suya dalmalıdır.
Büyük balıklar için derin sulara, göl ve dere diplerine bırakılan bırakma oltalara takılan kıstırmalar hiç bir zaman sabit olarak kullanılmamalı, fırdöndüden sonra bedene geçirilip serbest bırakılmalıdır.
Bu tür düzenlemenin birkaç faydası vardır.
Birincisi, Denizde, göl ve derelerde yemi bulan balık köşesinden kıyısından ağızlayıp götürmek isteyince olta kıstırmanın deliğinden rahatça geçeceğinden balık yemi serbest zannederek rahatlıkla yutar ve iğneye takılır.
İkincisi fırdöndüye dayanıp daha ileriye gidemeyen kıstırma, iskandil vazifesini görerek oltanın istenilen uzaklığa atılmasını sağlar.
Üçüncü fayda ise dibe oturan kıstırma, bedeni sabit bir noktada tutacağından oltanın sağa sola takılmasına engel olur ve yemin kıyılara düşmesini önler.
Kıyılarda yapılan levrek, sinarit ve emsali balıkların sürütmelerinde kıstırmaların büyük hizmetleri vardır.
Sandalın veya motorun hızına göre kaşık veya canlı yemin İstenilen suda sürütülmesi için kıstırma ağırlık veya biçiminin hesaplanması da önemlidir.
Bu tür iri balıkların sürütmelerinde kullanılan kıstırmalar kaşık veya canlı yemden en az dört beş kulaç önceye takılmalıdır.
Zira yakalanan balık oltayı sık sık silkeleyeceğinden kısa mesafeye takılan kıstırma, bedenin kopmasına sebep olur.