Jıs Vana Nedir ?
Jıs Vana Nedir ?
Jıs vana, Japon Endüstriyel Standartlarına (JIS) uygun olarak üretilen bir vana türüdür. Jıs vana, boru hatlarında akışkanların akışını kontrol etmek için kullanılan bir cihazdır. Jıs vana genel olarak döküm malzemeden üretilmektedir. Yapısı itibari ile tepesinde bulunan açma, kapama aracıyla kontrol edilebilirliği sağlanmaktadır.
Jıs normu vanalar genel olarak yüksek basınçlı ürünlerin olduğu yerlerde dayanıklı yapısı nedeni ile tercih edilir. Jıs vanalar sertifikalı ve sertifikasız olmak üzere iki ayrı şekilde üretilmektedir. Altta bulunun döküm gövde ile ile üstte bulunan çevirme aparatının birbirlerine vidalar ile sabitlenmesi ile en dayanıklı vana grubudur. Uygulama prosesinde bağlantı yerlerinin ortasına ve istenilen yere bağlanabilmektedir. Jıs normu vanalar flanşlı ve flanşsız olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Jıs vana nerelerde kullanılır sorusunun cevabı ise çok çeşitlidir. Jıs vanalar birçok sektörde ve alanda hayati bir rol oynar.
Jıs Vana Kullanım Alanları
Vana kullanım alanları hakkında tamamen özgün bir yazı yazmaya çalışacağım. Vana, boru hatlarında akışkanların akışını kontrol etmek için kullanılan bir cihazdır. Vana çeşitleri, akışkanın cinsine, ortamın sıcaklığına, basıncına ve kullanım alanına göre değişir. Vana kullanım alanları ise oldukça geniştir. Vanalar hayatın hemen hemen her alanında karşımıza çıkar. Aşağıda bazı vana kullanım alanlarına örnekler verilmiştir:
1-) Evlerde bulunan su muslukları, banyo ve mutfaklarda sıcak ve soğuk su akışını ayarlamak için vanalardır. Bu vanalar genellikle küresel vana veya seramik diskli vana olarak adlandırılır. Küresel vana, içinde delikli bir küre bulunan bir vana türüdür. Seramik diskli vana ise içinde iki adet seramik disk bulunan bir vana türüdür. Bu vanaların avantajı kolay açılıp kapanması ve uzun ömürlü olmasıdır.
2-) Otomobillerde, motorun soğutulması için antifriz sıvısının akışını kontrol eden termostat vanası vardır. Bu vana, motorun sıcaklığına göre açılıp kapanarak antifriz sıvısının radyatöre girişini ayarlar. Bu sayede motorun aşırı ısınması veya soğuması önlenir.
3-) Uçaklarda, hidrolik sistemlerde farklı kontrolleri kumanda etmek için valfler kullanılır. Valfler, hidrolik akışkanın basıncını ve yönünü değiştiren küçük vanalardır. Örneğin, uçağın kanatlarında bulunan flaplar, hidrolik valfler sayesinde açılıp kapanır.
4-) Kimya sektöründe, reaktörlerde, damıtma tesislerinde, boru hatlarında ve depolama tanklarında çeşitli kimyasal akışkanları taşımak, karıştırmak veya ayırmak için vanalar gerekir. Bu vanalar yüksek basınç ve sıcaklığa dayanıklı olmalı ve akışkanın özelliklerine uygun malzemeden yapılmış olmalıdır. Örneğin, asit veya alkali gibi korozif akışkanlar için plastik veya paslanmaz çelik vanalar tercih edilir.
5-) Enerji sektöründe, nükleer santrallerde, termik santrallerde, hidroelektrik santrallerde ve rüzgar türbinlerinde elektrik üretimi için gerekli olan akışkanların basınç, debi ve sıcaklığını kontrol etmek için vanalar kullanılır. Bu vanalar yüksek performanslı ve güvenilir olmalı ve enerji kaybını önlemelidir. Örneğin, nükleer santrallerde radyoaktif akışkanların sızdırılmasını önlemek için çok katmanlı güvenlik vanaları kullanılır.
6-) Sağlık sektöründe, kalp kapakçığı hastalıklarının tedavisinde yapay kalp kapakçığı olarak vanalar takılabilir. Bu vanalar biyolojik veya mekanik olabilir. Biyolojik vanalar hayvan veya insan dokusundan elde edilirken, mekanik vanalar metal veya plastikten yapılır. Bu vanaların amacı kanın kalpten doğru yönde akmasını sağlamaktır.
Bu örnekler vana kullanım alanlarının bir kısmını göstermek için verilmiştir. Vana kullanım alanları çok daha fazladır. Vana kullanım alanlarının önemi ve işlevi göz önüne alındığında, doğru vana seçiminin yapılması ve bakımının ihmal edilmemesi gerektiği anlaşılır.
1-) Küresel vana: Bu vana, içinde delikli bir küre bulunan bir vana türüdür. Küre, 90 derece dönerek akışı tamamen açar veya kapatır.
2-) Sürgülü vana: Bu vana, içinde yükseltilmiş veya alçaltılmış bir kapı bulunan bir vana türüdür. Kapı, akışı tamamen açar veya kapatır.
3-) Kelebek vana: Bu vana, içinde dönen bir disk bulunan bir vana türüdür. Disk, akışı kısmen veya tamamen açar veya kapatır.
4-) Glob vana: Bu vana, içinde küre şeklinde bir gövde bulunan bir vana türüdür. Gövde, akışı kısmen veya tamamen açar veya kapatır.
5-) Çek valf: Bu vana, içinde yaylı bir kapak bulunan bir vana türüdür. Kapak, akışkanın tek yönlü olarak akmasına izin verir ve ters yönde akmasını engeller.
6-) Kontrol vana: Bu vana, içinde elektrikli, pnömatik veya hidrolik bir aktüatör bulunan bir vana türüdür. Aktüatör, akışkanın basıncını, debisini ve sıcaklığını otomatik olarak ayarlar.