Kadızade-i Rumi Kimdir,Kısaca Hayatı | Bilim İnsanları |
Kadızade-i Rumi Kimdir,(1307-1412) Türk matematik ve astronomi bilgini,hanefi mezhebi fıkıh alimi.
Babası Koca Efendi adıyla tanınan ve Bursa’da kadılık yapan bir’ bilgindi.
Bursa’da öğrenim gördü.
Molla Fenarî’den astronomi ve matematik öğrendi.
Kadızade-i Rumi Kısaca Hayatı
Çağın ünlü büim merkezcinden olan Türkistan’a gitti, Uluğ Beyden yakın ilgi gördü.
Onun Semerkant’ta kurdurduğu medresede müderrislerin reisi olarak görevlendirildi.
Seyid Şerif Cürcanî ile bilimsel tartışmalara girişti.
Cürcanî’nin Meyakıf (Duraklar) adlı eserini tenkit etti, birçok konunun yanlış işlendiğini ortaya koydu.
Uluğ Bey, Zîci ilhanı (ilhanlılar Zayiçesi) diye bilinen gök varlıklarını inceleme aracının yeniden düzeltilmesi için Kadızade ile Gıyaseddin Cemşid’i görevlendirdi.
Semerkant’ta, anadolulu olması yüzünden Rumî diye tanınan Kadızade, XV. yy. başlarında matematik ilkelerini astronomi araştırmalarına uygulayan, gök varlıklarının kendi yörüngeleri üzerindeki devinimlerini incelerken matematiğin verilerinden yararlanan ilk bilginlerden biridir.
Matematik bilimlerin kesin kurallarına olan aşırı inancı yüzünden felsefeye çok önem vermediği, çağdaşlarından Seyid Şerif Cürcanî tarafından ileri sürülürse de, bu doğru değildir.
Kadızade, felsefe konularında da akılcı bir tutumu benimsemiş, matematik kesinliğin dışında kesin ve genel geçerliği olan bir gerçekliğin bulunmadığını ortaya atmıştır.
Ona göre, akılla imanın alanları ayrıdır, imanla ilgili konular hiç bir zaman aklın ilkeleriyle bağdaştırılamaz.
Bu nitelikleri yüzünden, iman alanına giren konulara akılla çözüm yolu aramak, aklı imanın hizmetine vermek doğru değildir.
Ona göre gerçek bilgi, gözlem ve deneye dayanan, kaynağını matematik kurallarına uygun araştırmalarda bulan bügidir.
Birçok öğrenci yetiştiren Kadızade’nin en ünlü öğrencisi kendisi gibi bir Türk bilgini olan Ali Kuşçu’dur.
Kadızade-i Rumi Eserleri
Şerh-i Eşkâl-üt-Tesis (Eşkâl-üt-Tesis Şerhi); Muhtasar fil-Hisap (Hesap özeti); Risale fi istihrac-il-Ceyb Derece Vahide (Birinci Dereceden Çıkarma Üstüne Risale).