Kahire,Tarihi,Coğrafi Özellikleri,İklimi | Coğrafya Bilgileri |

Kahire Şehri,Büyük bir idare ve ticaret merkezi olan Kahire’de hükümet, İdari servisler, elçilikler, bankalar v.b. toplanmıştır.

Şehirde birçok sanat eseri vardır: Camiülezher (971) ve medresesi (978); Mısır müzesi (Eskiçağ eserleri); Arap sanatı müzesi; Kopt müzesi v.b. Babil’deki Roma kalesinin kurulmasına sebep olduğu arap askerî merkezi Fustat (641) bugünkü Eski Kahire’dir.

Sonra kuzey yönünde Katay (870) ve El-Kahire (969) kuruldu.

O tarihten beri şehre çeşitli bölümler eklendi; eski kanalları ve bataklıkları içine aldı, kuzeye (Bulak, Şubra, Rod el-Farag), kuzeydoğuya (Abbasiye, Heliopolis, batıya (Rodah ve Cezire adaları) doğru genişledi ve Nil’in sol kıyısına büyük piramitler yönüne taştı (Zamalek, Gize, Dokki).

Güneydeki iki merkez (Meadi ve Heluan) ayrıdır.

Delta ve vâdinin demiryolu şebekelerinin kavşağında yeralan, üç ırmak limanı (Bulak, Rod el-Farag, Atar el-Nebi) ve ikisi milletlerarası dört havaalanı bulunan Kahire, Afrika’nın en büyük şehridir ve çok modern semtleri vardır.

Şehir aynı zamanda da Mısır’ın en büyük sanayi merkezidir: Assuan’da çıkarılan filizi işleyen demir çelik fabrikası; tütün ve deri işlenmesi; besin, dokuma, makine ve kimya sanayii.

Kahire’de 120 000’den çok sanayi işçisi vardır.

Kahire Coğrafi Özellikleri

Kahire kenti Kahire iliyle (muhafaza) hemen hemen aynı alanı kaplar.

Çöl yükseltileri arasında sıkışmış olan güneydeki dar kesimi ve nehir deltasına doğru genişleyen kuzey kesimiyle bir yelpazeyi andırır.

Arazi yapısı ve sulama giderlerinin fazlalığı çöle doğru genişlemesini engellediğinden, yüzyıllar boyunca önce nehire doğru, daha sonra da kuzey ve güney yönünde büyümüştür.

Kahire İklimi

Tipik bir çöl ikliminin egemen olduğu kentte gece-gündüz sıcaklık farkı çok yüksektir.

Yazın gündüzleri ortalama 33 °C-34 °C’yi bulan sıcaklık, geceleri Nil’den gelen esintilerin etkisiyle 20 °C-22 °C’ye kadar iner.

Kısa süren kış aylarında Yengeç Dönencesi’nde bulunan Güneş gündüzlerin ılık geçmesini sağlar, ama geceler oldukça serin ve nemlidir.

Kentin yağış aldığı tek mevsim kıştır.

Kahire Tarihi

X.yy.da kurulan Kahire’nin yerinde Fustat (lat. fossatum’dan «askerî üs») şehri vardı.

Eski bir Mısır kalesi olan Fustat’ı Amr ibnül As, 641’de ele geçirdiği Babil yakınında ordugâh şeklinde kurdu.

Şehir, VII. yy.ın sonlarında genişlemeğe başladı.

Emevîlerin yıkılışından sonra (750) Mısır’a kaçan Mervan II, Camiikebir’den başka bütün Fustat’ı yaktırdı.

Bu sebeple, abbasî valileri eski Fustat’ta değil, kuzeydeki El-Hamra el-Kusve’de oturdular.

Sonra, yeniden yapılan Fustat, Fatımîler çağında da merkez olarak kullanıldı.

Ahmed bin Tolun ile Mısır’da başlayan hükümdarlık çağında (M.S. IX yy.), Fustat, abbasî valilerinin kaldığı ver oldu.

Fustat en parlak devrini, fatımı halifesi Mustansır zamanında yaşadı.

Fakat vezir Şaver zamanında çıkan yangında şehir yandı; yerini Yukarı Mısır’ın yönetim merkezi olan Kahire’ye bıraktı.

İki şehrin mahalleleri bir süre sonra birleşti.

Zamanla Fustat adı unutuldu ve Eski Kahire denilmeğe başlandı.

Bugünkü Kahire, önceleri, büyük ve kanşık bir şehir olan Fustat’ın kuzeyinde askerî bir merkezdi.

Fatımîler; Ihşidiler zamanında Mısır’ı alabileceklerini düşündüler.

Fatımî kumandanı Cevher, Fustat’a girerek ordusunu bugünkü Kahire’nin kurulduğu yerde topladı (969), Burada yeni bir şehir kurulmasını emretti ve şehre Mısr el-Kahire adı verildi.

Kahire, başlangıçta askerî bir amaçla kurulduğu için, hisarlarla kuvvetlendirildi.

Bu hisarlar, halife Mustansıf zamanında başkumandan olan Bedrül Cemalî tarafından genişletildi.

Kapılan da bugünkü şekildi yapıldı.

Kahire’nin sosyal ve dinî hayatı Camiülezher’de toplanmış bulunuyordu.

İlk dinî tören, bu camide 30 ekim 971’de yapıldı.

Kahire, Fatımî, E-yubî ve Memlûklular zamanında, bugünkü ekonomik önemini kazanmamıştı.

Bununla birlikte askerî kuruluşlarıyla büyük bir saltanat merkeziydi.

Selâhaddin Eyyubî zamanında Kahire genişledi.

Cevher ve Bedrülcemalî zamanlarında yapılan istihkâmlar onarıldı.

Selâhaddin, Suriye dönüşünde, Kahire için bir savunma planı hazırladı (1179).

Haçlılara karşı bir kale bulunacak ve bu kale kuzeybatıda, Fustat’a kadar uzanan bölgeyi içine alacaktı.

Selâhaddin’in yeğeni El-Melikül-Kâmil şehir içinde bir tepe üstünde bulunan Kaletul Cebel’de (dağ kalesi) yeni bir saray yaptırdı (1207).

Bu tarihten sonra Mısır’ı yöneten bütün hükümdar ve paşalar bu kaledeki sarayda kaldılar.

El-Melik-üz-Zahir Baybars ve halefleri zamanında kale değişikliklere uğradı; özelikle El-Melik-ün-Nâsır Muhammed zamanında tamamıyla değiştirildi; Nil sularını Kaletül Cebel’e çıkarmak için büyük sarnıçlar yaptırıldı.

El-Melik-ül-Eşref Kayıtbay zamanında kale büyük bir onarım gördü.

Memlûklar devrinde kalenin eteklerine kadar yayılan şehirde birçok bina yapıldı.

Bu çağın en büyük eserleri arasında El-Melik-üz-Zahir Baybars tarafından yaptırılan Zahir camii ile Sultan hasan camii, Müeyyed camii, Kayıtbay medresesi, şehir dışında memlûk sultanlarının gömülü bulunduğu birçok türbe vardır: enünlüsü Sultan Berkuk türbesi’dir.

Osmanlılar zamanında (1517 yılından sonra) osmanlı paşaları da Kahire’ye önem verdiler; çeşitli yapım faaliyetlerinde bulundular.

22 Temmuz 1798’de Napolyon kumandasındaki fransız ordusu Ehramlar savaşından sonra şehri aldı; ancak ertesi yıl ekim ayında şehrin ayaklanmasından sonra 1801’de boşalttı.

O tarihten sonra Kahire’de patlak veren askerî isyanlar sonucunda iktidara Kavalalı Mehmed Ali Paşa geldi (1805). Kahire surlarının tamirine, Mehmed Ali Paşa zamanında başlandı.

Mehmed Ali Paşa ve yerine geçenler şehrin düzenlenmesi ve güzelleştirilmesi için mısır ordusundaki fransız mühendislerinin yapmış olduğu planların bazılarını gerçekleştirdiler.

Kahire’de 1943’te Chuchill ve Roosevelt ile Çankayşek arasında Japonya’ya karşı savaşta ortak kararlar almak için ve Churchill, Roosevelt ve İnönü ararasında ingiliz-türk dostluğunu sağlamlaştırmak için birçok konferans yapıldı.

Kahire 16 mayıs 1946’da İngiliz birlikleri tarafından boşaltıldı.

1952 Devriminden beri, şehir yeniden İslam birliği hareketinin merkezi haline gelmiştir.