Kanun Yorumu,Metodları,Şekilleri | Genel Hukuk Bilgisi |

Kanun Yorumu,Kanun hükmünün açık olmadığı durumlarda, anlamının ne olduğu yorum ile tespit edilir.

Yorum, yasama organı tarafından yapılırsa, teşriî yorum vardır.

Kanun Yorumlama Metodları

1961 Anayasası, teşriî yorumu kaldırmıştır.

Yorum mahkeme tarafından yapılırsa kazaî yorum olur.

Normal olarak yorum, mahkemeler tarafından yapılır.

Hukuk bilginleri tarafından yapılan yoruma da bilimsel yorum denir.

Kanun hükümlerinin ne şekilde yorumlanması gerektiği konusunda ortaya atılan bellibaşlı görüşler, şöyle sıralanabilir.

Kanun Yorum Şekilleri

1. lafzi (söze bağlı) yorum. Bu metot, kanunun ifade şekline bağlı kalır, kelimelerin lügat anlamını, metin içindeki yerlerini, cümlenin kuruluş şeklini esas alır.

2. sübjektif tarihi yorum. Bu metot, kanun koyucunun, yorumlanacak hükmü koymasındaki gerçek iradesinin (amacının) araştırılmasını ileri sürer.

3. çağdaş objektif yorum. Bu metot kanunun uygulanacağı zamanı esas olarak alır. Kanunun yorumlanmasında, kanun koyucunun, gerçek iradesi yerine, hükmün uygulanacağı zamanda hükümden anlaşılan iradesi (amacı) araştırılır. Bu görüş kanunun yapılmasıyla birlikte, kendisini yaratarın iradesinden bağımsız duruma geldiğini ileri sürer. Bu yüzden, kanunkoyucunun hükmü getirmekteki amacı değil, kununun  uygulanacağı sırada kanunu yapmış olsaydı izleyeceği amaç bulunmalıdır. – yorum yoluyla, kanuna dinamizm verilebiiir; onun zamanın ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilmesi sağlanır.

4. serbest yorum metodu. kanun metnine bağlı olmadan âdil görülecek bir çözümü bulma amacını güder. Hukuk güvenliğini ortadan kaldıran bu metot bugün genellikle kabul edilmez.

Türkiye’de, Med. kn. md. 1, kanunun uygulanmasında hem lafzının hem de ruhunun göz önünde tutulmasını öngörmüştür. Çeşitli Yargıtay kararlarına göre, kanunun ruhundan anlaşılacak olan, onun amacıdır. Kanunun lafzı (sözü), daima ruhu (amacı) ile denetlenmeli ve sözün amaca aykırı düştüğü durumlarda amaca üstünlük tanınmalıdır.