Karesi Beyliği,Tarihi,Özellikleri | Anadolu Beylikleri |
Karesi Beyliği (1297-1360) Karesi Bey’tarafından kurulan Anadolu Türk beyliği.Murad I 1359’da Karesioğulları yönetimine son verdikten sonra Çanakkale ve yöresi dışında kalan bu bölgeye Karesi sancağı adı verildi.
Karesioğulları Beyliği Özellikleri
Bölge beş yüzyıl bu adla anıldı, ilk osmanlı teşkilâtında Karesi, Anadolu beylerbeyliğine bağlı bir sancaktı. Sancağın merkezi Balıkesir idi.
İlçeleri Mendehore, Bigadiç, Sındırgı, Bergama, Kozakma, Feslegan, Başgelenbe, İvrindi, Balya, Kemer-Edremit (Burhaniye), Edremit, Ayazmend (Altınova), Fırt (Susurluk) ile Şamlı ve Karacalar idi.
1786’dan sonra Ayvalık da bu ilçeler arasına girdi.
1841’de eyalet teşkilâtı değiştirildiği sırada ilçeler Bursa vilâyetine sancak olarak katıldı.
Bugün Balıkesir ilinde bulunan Balya ile Agurya (Koyuneli) eski teşkilâta, Biga sancağına, Gönen ile Kaysut ve idincik Bursa sancağına bağlanmıştı.
Bunlardan ayrı olarak Bergama da Karesi’den alınarak 1868’de Manisa’ya verilmişti.
1845’te, merkez Manisa olmak üzere, Saruhan ve Karesi sancakları birleştirilerek vilâyet haline getirildi.
Fakat bu durum uzun sürmedi. Karesi yeniden Bursa’ya bağlandı.
1880’de Biga’nın da katılmasıyla Karesi vilâyeti meydana getirildi.
Bursa’ya bağlı olan Balat (Dursunbey) nahiyesi de Karesi vilâyetine bağlandı.
1888’de Balıkesir vilâyeti kaldırılınca, Karesi yeniden Bursa’ya bağlandı.
1909’da Karesi sancağı bağımsız bir muttasarrıflık haline getirildi.
1923’te, bütün resmî mutasarrıflıkların vilâyet olarak kabul edilmesiyle adı Karesi vilâyeti oldu.
1926’da hanedan ve adları kaldırılınca Karesi sancağı Balıkesir ili adını aldı.
Karesi Beyliği Tarihi
Karesi Beyliği veya KARESİ beyliği, XII. yy.ın sonlarıyle XIV. yy.ın başlarında Balıkesir ve Çanakkale (Büyük ve Küçük Mizya) yörelerinde kurulan türk beyliği.
Adını beyliğin kurucusu Karesi Beyden alır.
Ailenin büyük ceddi Orta Anadolu’da devlet kuran Melik Danişmend Gazidir.
Danişmendli ülkesinin XII. yylın ikinci yarısında Anadolu Selçuklu devletî tarafından ilhak edilmesinden sonra, bu aileden olan emirler, daha çok Bizans’a karşı uç kumandanı olarak Anadolu Selçuklu devleti hizmetinde bulundular.
Bu devletin çökme devirlerinde: Danişmendlilerden Kalem Şah ile oğlu Karesi Bey, bizans imparatoru Andronikos Paleologos zamanında Bizans’dan Mizya’yı alarak Balıkesir’i kendilerine merkez yaptılar (1296).
Bergama, sındırgı, Bigadiç, İvrindi, Aydıncık, Edremid, Bayramiç, Ayvacık ve Ezine’yi ellerine geçirdiler.
Karesi Bey, Moğollardan kaçarak kendisine sığınan Türkmenleri ve Dobruca’dan Ece Halil kumandasıyla gelen Sarı Saltuk’a bağlı Alevî Türkmenleri, ele geçirdiği topraklara yerleştirdi; böylece bölgeyi türkleştirmeye çalıştı.
Karesi Beyin ölümü üzerine (1328’den önce), beylik; birinin merkezi Balıkesir, diğerinin Bergama olmak üzere ikiye ayrıldı.
Üç oğlundan Demir Han (Açlan) Balıkesir emîri, Yahşi Bey bergama beyi oldu.
Dursun Bey de osmanlı hükümdarı Orhan Beyin yanına sığındı. «Memleketi Marmara» sahibi olarak tanınan Bergama emîri Yahşi Hanın (lakabı Şücaüddin) donanma ile iki defa (1341 ve 1342) Gelibolu’ya asker çıkardığı, fakat başarısızlığa uğradığı ve Bizans tahtında hak iddia eden Kantakuzenos ile bir antlaşma yaptığı bilinmektedir.
Dursun Bey, beyliği elde etmek için Osmanlılardan yardım istedi.
Balıkesir, Aydıncık ve Bergama’yı Orhan Gaziye bırakacak, Truva, Kızılca, Tuzla ve Bayramiç kendisinde kalacaktı.
Orhan Bey iki kardeşi barıştırmak için Hacı ilbey ile Dursun Beyi Bergama’ya gönderdi (1345). fakat kaleden atılan bir okla Dursun Beyin ölmesi üzerine Bergama kuşatıldı.
Yerli halk, Demir Hana, teslim olmasını, aksi halde kendisinin Osmanlılara teslim edileceğini bildirdi.
Bunun üzerine teslim olan Demir Han Bursa’ya getirildi ve iki yıl sonra burada öldü.
Demir Hanın oğlu Süleyman Bey, Truva valisi olarak babasının yerini aldı (1345).
Bizans kumandanı Vatatsez’in (Vatat) kızıyla evlenen Süleyman Bey, Bizans iç savaşlarında kayınpederine yardım etti.
Ayrıca Aydmoğlu Umur Bey ve Saruhan kuvvetleriyle birleşerek donanmasıyla Rumeli kıyılarına geçti.
Karesi topraklarından Balıkesir, Manyas, Aydıncık, Bergama, Edremit tarafları Orhan Bey zamanında (1326-1360), Çanakkale ve Edremit körfezihe kadar olan Truva ve dolayları da 1363’te Murad I (Hüdavendigâr) zamanında Osmanlı topraklarına katıldı ve Çanakkale bölgesi dışında Anadolu eyaletine bağlı, merkezi Balıkesir olan bir sancak haline geldi.