Kayısı Ağacı | Botanik Bilimi |
Kayısı Ağacı ‘nın anayurdu Doğu Anadolu’dur.

Boyu az yüksek (4-6 m), dalları yaygın ve dik, yaprakları az çok yürek biçiminde oval, değirmi; çiçekleri pembemsi beyaz ve oldukça büyüktür; yapraklardan önce çiçek açar.
Meyvesine de kayısı denir.
Kayısı Ağacı Türkiye’nin hemen her tarafında çok eskiden beri yetiştirilir.
Dayanıklı, bol verimli, meyvesinin kurutulması kolay bir meyve ağacıdır.
Sıcak ve ılık iklimlerde iyi yetişir.
Fazla nemli, özellikle çiçeklenme mevsiminde sisli ve yağmurlu olan yerlerde normal meyve bağlayamaz.
Meyvesinin bolluğu ve olgunlaşması yılına göre çok değişir.
Kuvvetli, tınlı, süzek toprakları sever.
Kireçli toprakları tercih eder; buralarda badem, ağır killi topraklarda erik üzerine aşılanır.
Kayısı ağacı ‘na musallat olan hastalıkların başında kloroz, zamk, çürüme, monilyoz gelir.
Kayısı etli, tek çekirdekli, sarı turuncu bir meyvedir.
Eti az sulu, fakat tatlı ve kokuludur.
Çekirdeği pürtüklü değildir, etinden
kolayca ayrılır.
Çekirdeğinin içi yenebilir.
Kayısıda bol miktarda şeker, C vitamini, A provitamini bulunur.
Yaş ve kuru olarak yendiği gibi tatlısı, reçeli, kompostosu v.b. de yapılır.
Kayısı Çeşitleri ve Özellikleri
Tirintina
Erken turfanda ürün veren bir kayısı çeşididir.
Ağaçlar 3-4 yaşında ürün vermeye başlar.
Sürgünler genellikle dikine uzamaya meyillidir.
Bu sebeple sık dikim yapılabilir.
Meyveler az miktarda şeker içerdiğinden tadı pek hoş değildir.
Ancak dayanıklı, iri ve erken olgunlaşması nedeniyle tercih edilir.
Çekirdeği acıdır.
Septik
Erken ürün veren türlerden biridir.
Meyvelerinin dayanıklılığının az olması ve daha erken ürün veren türlerin yayılmasıyla birlikte üreticiler arasında rağbet görmemektedir.
Çekirdeği tatlıdır.
İtalyan Tokalı
Kayısı sezonunun tam ortalarında ürün verir.
Meyveler hafif mayhoş, lezzetli ve nispeten dayanıklıdır.
Olgunlaşmış haldeyken rengi oldukça sarıdır.
İyi bakım yapıldığında ürün rekoltesi genellikle stabildir.
Çekirdeği tatlıdır.
Karacabey
Sezonun sonunda, geç turfanda ürün verir.
Meyveler oldukça mayhoş, sert ve dayanıklıdır.
Olgunlaştığında rengi sarıdan çok kırmızımsıdır.
İyi bakıldığında ağaçlar uzun ömürlüdür.
Acı ve tatlı çekirdekli olmak üzere iki farklı çeşidi vardır.
Şekerpare
Sezonun ortasından sonra, geç turfandan önce ürün verir.
Ağaçlar pek fazla dikine uzamaz, bodur kalmaya eğilimlidir.
Yapraklar her daim içe doğru hafif kıvrık vaziyette, ağacın susuz kaldığı izlenimi verir şekilde aldatıcı bir görünüme sahiptir.
Meyveler oldukça ufak ve nakliyata dayanıksızdır.
İlaçlama yapılsa bile çok kolay çillenir. Ancak çok yüksek şeker barındırması nedeniyle meyveler çok tatlı ve lezizdir.
Hem sofralık tüketim hem de kurutma için en lezzetli türdür.
Çekirdeklerin içi dolgun ve tatlıdır.
Ağacının ve meyvesinin narin yapısı, rekoltesinin düşük olması gibi nedenlerden dolayı çok fazla üretimi yoktur.


