Kerramiyye Mezhebi Nedir,Görüşleri | Din Bilgileri |
Kerramiyye Mezhebi Nedir,Görüşleri III./IX asrın sonlarında Horasan ve Maveraünnehir’de ortaya çıkan mezheb. Zat itibariyle üst taraftadır. Allah’a cevher denebilir.
Zatı ve cevheri birdir. Allah için ihtilâl, nüzul ve tahavvül caizdir, ibni Kerram’ın bu fikirlerinden ötürü Kerramiye mezhebi mücessime Ye müşebbiheden sayılır.
Kudüs, Semerkand ve Nişapur dolayları, Kerram’ın kurduğu mezhep mensuplarının çokça bulunduğu bölgelerdi. Buralarda Kerramilere ait hankahlarda mezhebin esasları öğretilirdi.
Kerramiye ilerigelenlerinden Ebu Yakub ishak bin Mahmeşaz, 5 000 kişinin müslüman olmasını sağladığından Gazneli Sebük Tigin’in itimadını kazandı.
Bu dönemde Horasan bölgesinde Kerramiye mezhebi geniş ölçüde yayıldı.
Kerramiye ilerigelenlerinin baskısı sonucu başka mezhepler bu bölgede tutunamadı.
Mahmud bin Sebük Tigin devrinde halife Kadir Billah’ın uyarısı sonucu Kerramiye mezhebi mensupları takibata uğradı.
Kerramilere göre akıl, güzel ve kötü şeyleri (hüsn ve kubh) şeriat gelmeden önce de bilir.
Şeriatın bildirmesinden önce Allah’ı akıl yoluyla bilmek vaciptir.
Bir kimsenin iman etmiş olması için kelimei şahadeti dil ile söylemesi kafidir, iman için kalp ile tasdik ve amel gerekli değildir.
Kerramîler aynı zamanda iki imamın bulunabileceğini, bu imamların kendi taraftarlarından itaat istemek hakkına sahip olduklarını kabul ederler.
Kerramilerin fıkıh sahasında da değişik görüşleri vardır.
Kirli yerde kirli elbiseyle namaz kılmak caizdir.
Pislikten temizlenmek gerekli değildir, fakat cünüplükten temizlenmek gerekir, ölünün yıkanması ve cenaze namazı da gerekli değildir.
Fakat ölü kefenlenmeli ve gömülmelidir.
Farz namazlar ve hac için niyet gerekmediği halde nafile namazlar için niyet gereklidir.
Kerramiye mezhebinin kolları, Şehristani’ye göre 12’dir.
Şehristani bunlardan altısının adını anar. Bunlar, Abidiye, Tuniye, Zerriniye, ishakiye, Vahidiye ve Heysemiyedir.
Abdülkadir Bağdadî ise El-Fark Beyn-ül-Firak (Fırkalar Arasındaki Fark) adlı eserinde Kerramiyenin kolu olarak üç fırka anar: Hakaikiye, ishakiye, Taraikiye.
Ebu Abdullah Muhammed bin Kerram
Kerramiye mezhebinin kurucusu (Zerenç, ? – Kudüs 869).
öğrenimini yaptıktan sonra birçok yer dolaştı. Mekke’de 5 yıl kadar kaldı. Nişapur’a geldi.
Bu bölgenin hükümdarı Tahir bin Abdullah tarafından, Allah’ın maddi varlık sahibi olduğunu ileri sürmesi ve dine aykırı görüşlerinden dolayı hapsettirildi.
Hapisten çıkınca Sistan’a gitti.
Bütün mal ve mülkünü sattıktan sonra Nişapur’a döndü, ikinci defa hapsedildi.
Nişapur’da kaldığı 14 yıllık süre içinde tutuklu olmadığı zamanlarda vaızlar verdi ve kendine taraftar topladı.
866’da Nişapur’da kalması mahzurlu görüldüğünden taraftarları ile birlikte şehirden çıkarıldı.
Kudüs’e gitti ve orada öldü (869).