Kıta Ablukası | Ansiklopedik Bilgi |

Kıta Ablukası Ne Demek,1807-1814 arasında Fransa ve uydu devletlerinin Büyük Britanya Krallığı’ya uyguladığı abluka.

İngilizler yabancı, hatta tarafsız gemilere yüklerini kontrol etme, fransız mallarına veya Fransa’ya giden mallara elkoyma hakkını yavaş yavaş kabul ettirmişlerdi.

Kıta Ablukası

16 Mayıs 1806’da ingilizler donanmaları tam bir ablukanın uygulanmasına yeterli güçte olmamakla birlikte, Brest’ten Hamburg’a kadar uzanan bütün avrupa kıyılarının abluka altına alındığını ilan ettiler.

Napolyon buna Berlin kararnamesi (21 kasım 1806) ile karşılık verdi.

Buna gön İngiliz adaları abluka altına alınmış ve her çeşit ticaret ve haberleşme yasaklanmıştı.

Yine buna göre bütün İngiliz mallarına elkonulacak, bir İngiliz limanına uğrayan herhangi bir gemi tarafsız da olsa, Fransızlara veya müttefiklere ait bir limana yanaşamayacaktı.

İngiliz hükümeti bu karara yeni tedbirlerle karşılık verdi: meclisin 11 kasım 1807 tarihli emirnamesiyle, bir İngiliz limanında yalnız gümrük ücretini ödeyen gemilere serbest geçiş izni verileceği, bu emre uymayan gemilere elkonulacağı açıklandı.

Milano kararnamesi (17 aralık 1801) ile de Napolyon, İngiliz hâzinesine bir vergi Ödemiş Yeya bir İngiliz gemisiyle ilişki kurmuş olan her geminin vatansız sayılacağını ve bu gibi gemilere el konulacağını bilirdi.

İngilizlerin davranışına karşılık girişilen bu kıta ablukası, Napolyon dış siyasetinin temelini meydana getirdi.

Bunun da amacı Fransa’nın Avrupa’daki zaferlerini İngiltere’ye kabul ettirmek ve onu barışa zorlamaktı.

Trafalgar’dan beri bunu silah gücüyle İngiltere’ye kabul ettirmek mümkün olmamıştı.

Abluka İngiltere’yi yiyecek maddelerinden (tahıl) veya donanmasına gerekli hammaddelerden (rus kerestesi, baltık keten ve keneviri) mahrum ederek onu «boğmak»a yarayacaktı.

Öte yandan avrupa pazarını kaybetmekle de ticaret ve sanayii mahvolacak, bunun sonucunda ortaya çıkacak olan iflâs, işsizlik ve ihtilâl İngiltere’yi uzlaşmak zorunda bırakacaktı.

Daha önce, Konvansiyon ve Direktuvar da bu İktisadi savaşı birkaç defa denemişti.

Napolyon’un fikrine göre, bu abluka ticari çıkarlara da uygundu: amaç avrupa pazarlarını kendi sanayiine tahsis etmekle Fransa’nın iktisadi üstünlüğünü sağlamaktı Ablukanın fransız ekonomisine çeşitli etkileri oldu.

Bunun tarım üstündeki en belirli etkisi de, özellikle şeker pancarı başta olmak üzere, sömürgelerden getirilen ürünlerin yerine başka ürünlerin ekimine başlanması ve bu tarımın gelişmesi oldu.

Sonuç olarak Fransa, geleneksel pazarı olan İngiltere’yi elden kaçırmakla ablukadan zarar gördü; özellikle tarımla uğraşan Kara Avrupası, Fransa için iyi bir müşteri olamazdı.

Sanayi büyük bir teşvik gördü ve makineleşme çok gelişti.

Fakat, bu sanayi, pamuk gibi sıcak iklim hammaddelerinin sağlanmasında karşılaştığı zorluklar ve yeni gelişmekte olması sebebiyle yerini aldığı İngiliz sanayiine karşılık daha düşük kalitede mal çıkarmaya başladı.

Fiyatlarda genel bir artış oldu.

Mesela başta Lyon ve Strasbourg piyasaları olmak üzere iç ticaret gelişti, limanlar iflas etti, dış ticaret hacmi 1788’dekinin altına düştü.

Öte yandan İngiltere de ablukanın zararını gördü.

Tehlikeli birkaç kriz geçirdi: 1808’de ihracat hacmi büyük ölçüde düştü, 1811’de işçi karışıklıklarıyla, mali ve sınai bir kriz ortaya çıktı.

İngiltere bu krizi ticaretini batı ve orta avrupa pazarları yerine Kuzey ve Doğu Avrupa’ya, anavatan ispanya ve Portekiz ile ilişkilerini kesen latin anıerika ülkelerine kaydırmak ve önemli pazarları ele geçirmekle kısmen atlattı.

Napolyon bile, bazı çok gerekli maddeler için özel ithal izni vermek zorunda kaldı.

Ablukadan elde edilen en önemli sonuçlar, daha çok siyasi yönden oldu.

Deniz ticaretiyle yaşayan Hollanda ve Kuzey Almanya gibi ilhak edilmiş ülkelerde, ihracat yapmak zorunda olan tarım memleketlerinde ablukanın etkisi çok kötü oldu ve bu, fransız hakimiyetine karşı büyük bir kin doğmasına yolaçtı.

Sonunda, durmadan büyüyen büyük bir sahil bölgesinin İngiliz ticaretine devamlı olarak kapalı tutulmasının gerekliliği, bütün avrupa hükümetlerinin ablukaya boyun eğmesi isteği Napolyon’u ile savaş siyaseti takibe ve sonu gelmez istila hareketlerine girişmeye zorladı.

Böylece Louis Bonaparte’tan alman Hollanda (1810), Harsa birliği şehirleri Bremen, Hamburg, Lübeck ile birlikte Kuzey denizindeki alman kıyıları (1810-1811).

İtalya’da Etruria krallığı (1807), papa ile büyük bir anlaşmazlığa yol açan papalık devletleri (1807-1809) birer fransız idare bölgesi haline geldi.

Rus limanlarının İngiliz ticaretine yeniden açılması yüzünden Rus savaşına yol açan anlaşmazlıkta olduğu gibi Portekiz ve dolayısıyla Ispanya’ya yapılan müdahalenin sebebi de yine bu ablukadır.