Kok Kömürü

Kok kömürü,Bazı yağlı taşkömürlerinin havasız ortamda tüm uçucu bileşenleri uzaklaştırılana kadar ısıtılmasından sonra kalan katı artıktır.

Kok Kömürünün Özellikleri

Kok kömürü başta karbon olmak üzere az miktarda hidrojen, azot, kükürt ve oksijenden oluşur.

Boyutları 40-100 mm arasında değişen metalurji kokunun büyük bölümü yüksek fırınlarda demir üretiminde bir miktarı ise demirli alaşımlar kurşun ve çinko üretimi gibi öbür metalurjik işlemlerde ve kireç ile magnezyum oksit üretim fırınlarında kullanılır.

Dökümhane koku olarak bilinen sert ve sağlam koktan dökümhanelerde demir cevherinin eritilmesinde kullanılır.

Boyutları 15-50 mm arasında değişen koklarda evlerin ısıtılmasında kullanılır.

Türkiye’de kok üretimi, metalürji ve kimya sanayilerine büyük etkisi olan, dola yısıyla ülke ekonomisini bütünüyle etkileyen çok yönlü bir üretimdir.

Kok fabrikalarının ürettiği kokun yanında yan ürünler olarak, kok fırını gazı, sentez gazı, amonyum sülfat, amonyak, benzol, sülfat asidi, çeşitli ağır ve hafif gazlar, naftalin gibi maddeler de elde edilir.

Bu maddelerin kimyasal usullerle yeniden reaksiyona sokulması sonucu, sunî gübreler, tarım ilâçları, plastik maddeler, suni kauçuk gibi çok sayıda temel tüketim maddesinin elde edilebilmesi de mümkün olur.

Türkiye’de henüz kok fabrikalarındaki yan üretim, geniş çapta bir kimyasal üretimin temel unsuru olamadı.

Türkiye’de kok, metalürji sahası için gerekli hammaddeyi sağlamak, ısıtıcı kok elde etmek amacıyla sadece taş-kömüründen elde edilir.

Linyit kömürünün toklaştırılması henüz proje halindedir.

Kok Kömürünün Kullanım Alanları

Bugünkü durumda, dünyada ve Türkiye’de temel kimya sanayii için gerekli hammaddeler, kok fabrikalarının yan ürünlerinden çok ham petrolün işlenmesiyle elde edilmektedir.

Türkiye’de kok üretimi için esas hammaddeler, metalürjik kok, bu iş için elverişli belirli özellikteki taşkömüründen elde edilebilir.

Türkiye’de bu özellikte kömür, sadece Zonguldak bölgesinin belirli ocaklarında çıkarılır.

Bugün kok üretimi, metalürji sanayiinin hammadde ihtiyacına yetmekte, fakat ısıtma amacıyla kullanılan kok kömürü, talebi karşılamamaktadır.

Linyit kömürü bakımından Türkiye, henüz üretime geçmemiş olmakla birlikte, büyük bir potansiyele sahiptir.