Komorlar | Coğrafya Bilgileri |
Komorlar Coğrafya. Volkanik yüzey şekilleri çok karışıktır: Büyük Komor’da hala faal yanardağlar vardır (Karthala 2 400 m). Ovalar birkaç dar iç havza ile sınırlıdır.
Kıyıların kenarında mercan kayalıkları yer alır. İklim tropikaldir. Sıcak ve yağışlı mevsim, kasımdan nisana kadar sürer.
Kuzeyden esen muson, sıcaklığın (aralıkta 27°C) Ye yağışların (Dzaoudzi’de 296 mm; Mayotte’da 338 mm; Anjouan’da 387 mm; Moheli’de 243 mm; Büyük Komor’da 254 mm) en çok arttığı zamana rastlar.
Bu, aynı zamanda da siklon mevsimidir.
Kurak mevsim ise, mayıstan ekime kadar sürer ve alizenin güneydoğudan estiği zamana rastlar.
Sıcaklık hiç bir zaman çok düşmez (en az temmuzda [23°C]).
Bu iklim, adaların konumuna göre yer yer değişir: «rüzgar altı» bölgeleri, «rüzgâra karşı» bölgelere oranla çok daha az yağış alır.
Zaten yağış miktarı da oldukça değişiktir: Dzaoudzi’ye 1 096 mm yağmur düşmesine karşılık Büyük Komor’un batı kesimi 5 434 mm yağış alır.
Bitki örtüsünde de iklimin farklılığı görülür. «Rüzgar altı» yamaçllardan oluşur: rüzgâra karşı olan yamaçlar ise yağışlı orman alanıdır.
Fakat bitki örtüsü yüksekliğe göre de değişir: kıyıda zirofora ağaçlarına rastlanır 400 m’ye kadar hindistancevizi ve meyve ağaçları yer alır; ormanlar başlar: ormanı Karthala gibi yüksek bölgelerde süpürge otu ve katırnaklarından bir kat takip eder.
Akarsuların rejimi mahalli şartlara, özellikle toprağın niteliğine göre değişir.
Anjouan’da ve Moheli’de küli tabakalar halinde parçalanan bazalt akıntıları üzerinde akarsular devamlıdır.
Su örtüleri birçok kuyuyu besler.
Büyük Komor’da, daha yeni olan akıntılar geçirgendir ve yağmur suları toprak üzerinde akmadan toprak altına sızar.
Kaynak yoktur ve su ancak taraçalara bağlı sarnıçlardan sağlanır.
Komorlar Tarihi
XVI. yy. başında keşfedilen Komor takımadaları, 1841’de Fransa’nın hakimiyetine girdi ve 1843’te Mayotte sömürgeleştirilmeye başlandı.
Büyük Komor, Anjouan ve Moheli 1886’da fransız himayesine girdi ve 1891-1898 arasında Mayotte valisinin kaza kuvvetine bağlı sömürgeler haline getirildi: bu adalar, 1912’ye kadar da Fransa’ya bağlı kaldı.
O tarihte Madagaskar’a bağlanan takımadalar 1947’de tam idari muhtariyete kavuştu ve 1958 referandumunda «denizaşırı fransız arazisi» statüsünü seçti.
1962’de Moroni, Dzaovdzi’nin yerine arazinin idare merkezi oldu.
1967 Ağustos Millet meclisi seçimlerinde hükumetçilerin listesi kazandı.
Fransa, 1974’te adaların geleceğiyle ilgili bir referandum yapmak zorunda kaldı.
Açıklanan sonuçlara göre Mayotte Adası halkının % 65’i Fransız idaresinin devamını, diğer adalardaki halkın ise % 95’i bağımsızlığı istemişti.
Fransa, 1 Ocak 1976’da Mayotte Adası dışındaki adaların bağımsızlığını kabul etti.
Ancak ilginçtir ki, kurulan bağımsız cumhuriyetin başkanlığına bir batı hayranı olan Ali Suveylih geçirildi.
Ali Suveylih, ülkesini modernleştirme iddiasıyla İslâmi tesettürü ortadan kaldırmak dahil birtakım reformlar gerçekleştirmek suretiyle Fransız işgalcilerin başaramadıklarını başarma çabası içine girdi.
Ancak 1978’de Ahmed Abdullah tarafından gerçekleştirilen bir darbeyle Ali Suveylih görevden uzaklaştırıldı.
Yeni başkan Ekim 1978’de anayasayı değiştirerek devletin resmi adını Komorlar Federal İslâm Cumhuriyeti yaptı.
Ahmed Abdullah da Fransa’yla iyi geçinmeye özen göstermesine ve İslâmizasyon faaliyetini sadece halkı kendine bağlamak için kullanmasına rağmen Batılıların desteklediği paralı askerler tarafından kendisine karşı birkaç kez başarısız darbe girişiminde bulunuldu.
Batılı güçler Ahmed Abdullah’ın ülkenin İslâmi kimliğine önem vermesinden rahatsız oluyorlardı.
Ahmed Abdullah, Kasım 1989’da bir suikast sonucu öldürüldü ve yerine Said Muhammed Çuhar geçirildi.