Kongo Nehri

Kongo nehri, Katanga’nın güneyinde, kuzey Rodezya sınırı yakınından doğar; ama bütün kuzey – güney çığırı, ekvatoru aşıncaya kadar Lualaba adını taşır.

Kongo Nehri Özellikleri

Yukarı kesiminde ırmak, Nzilo boğazında ve Konde’de çağlayanlarla kesilir, sonra bir çöküntüde genişleyerek Upemba ve Kisale göllerini aşar.

Daha kuzeyde, sağ kıyıdan, ilk büyük kolu Luvua’yı (Moero gölünün ayağı) alır.

5° Güney enleminde Cehennem Kapısı çağlayanlarını aşmadan önce gene sağından, Lukuga aracılığıyla Tanganyika gölünün sularını alır.

Ekvatora doğru çağlayanlar (Stanley çağlayanları), kumtaşı ve granit setleri meydana getirir.

Bu bölgeden sonra, Kongo nehri ovada önce kuzeybatıya, sonra da batıya doğru akar ve görünümü değişir: büyük ölçüde genişler, bir çok kola ayrılır; kıyıları kenarında bataklıklar ve göller meydana gelir.

Kollarını (Lomami, Lulonga, Ruki) artık soldan alır.

Geniş bir büklüm çizen ırmak, yeniden ekvatorun altına geçer ve güneybatıya yönelir.

Ubangi’nin, Sanga’nın (sağ kıyı), özellikle de Kongo çanağının ortasını akaçlayan büyük bir ırmak ağını toplayan Kasai’nin sularını alır.

Stanley Pool’da genişler ve birçok çağlayan meydana getirerek (Livingstone çağlayanları) bu çanağı kapayan kıyı kütlelerini aşar. Kongo ırmağı bir haliçle son bulur; halicin ucunda 400 m’yi geçen derinlikler kaydedilmiştir.

Kongo’nun rejimi düzenlidir; gerçekten, gerek Güney yarımküreden (Ruki, Kasai). gerekse Kuzey yarımküreden (Ubangi) önemli kollar alır ve Güney yarımküreden aldığı kolların suları kurak mevsimde azalırken, Kuzey yarımküreden aldığı kolların suları en yüksek seviyesine ulaşır.

Bununla birlikte sular en yüksek seviyesine Yukarı Kongo’da (Lualaba) ekim-mart ayları arasında, Aşağı Kongo’da ise ekim ayında ulaşır; çok yüksek debisine (80 000 m3/saniye) rağmen nehir, birinci derecede önemli bir suyolu olamamıştır.

Gerçekten, tektonik hareketlerin çağlayanlar oluşturmasına karşılık, tropikal çevrede kısmen güçsüz olan ırmak aşındırması etkisiz kalmakta, bu yüzden ulaşım yer yer kesilmektedir.

Demiryolları sefere elverişli kısımların birinden öbürüne geçmeye imkan verirse de, birçok aktarma yapmak gerekir: aşağı kesimde Stanley Pool üzerinde Matadi’den Kinşasa’ya; yukarı kesimde, Stanleyville’den Ponthierville’e ve Kindu’nun yukarısına.

Bununla birlikte Stanley Pool-Stanleyville arasında Kongo ve başlıca kolları 8 000 km uzunluğunda sefere elverişli ve kesiksiz bir yol meydana getirir.

Irmak eski Belçika Kongosu’nun en zengin bölgesinde sefere elverişli değildir ve Yukarı Katanga’nın ulaşımı Angola’dan geçen bir demiryolu döşenmesiyle sağlanabilmiştir.